Established 1999

LEKTURY DECYDENTA

7 sierpień 2017

"Krawężnik" odsłania

Prawda jest taka, że o ile KGB, a przedtem NKWD osłabiało ZSRR czy Rosję, niszcząc własnych obywateli, o tyle wywiad wojskowy, czyli GRU wzmacniał ten kraj: oficerowie wywiadu wojskowego zdobywali zachodnie technologie wojskowe, plany, a nawet całe pojazdy wojskowe czy rakiety.

Dlatego ucieczka na Zachód oficera radzieckiego wywiadu wojskowego, Władimira Bogdanowicza Rezuna z rezydentury z Genewy była dla NATO prawdziwym skarbem, a dla ZSRR ciosem.

Rezun, który przyjął nowe nazwisko Suworow, powiedział Anglikom i Amerykanom wszystko o metodach pracy radzieckiego wywiadu wojskowego i o osobowości oficerów oraz o rekrutacji w szeregi służby. Książka może dlatego trochę przypomina notatkę służbową-raport o radzieckim wywiadzie, gdyż autor najprawdopodobniej w niej umieścił wszystko, co przekazał NATO po ucieczce na Zachód. Ważne było, co przekazał, ale jeszcze ważniejsze było to, by radzieccy nie wiedzieli do końca, co przekazał o metodach działania GRU, stąd książka ukazała się dopiero w 2016 roku, a Rezun uciekł na Zachód w 1978 roku.

W międzyczasie napisał szereg książek o radzieckim wywiadzie wojskowym, ale żadna z nich nie była taką dokładną encyklopedią tej służby. Przy okazji, żadne źródło zachodnie nie podaje, że Rezun był rezydentem GRU w Szwajcarii, jak to czynią polskie publikacje. Rezydentem GRU był zwykle doświadczony oficer wywiadu w stopniu pułkownika lub nawet generała: była to zwykle jego trzecia placówka, a Rezun wyjechał do Genewy zaraz po szkole, a kiedy uciekał, miał stopień kapitana, czyli mógł być „krawężnikiem”, czyli zwykłym oficerem operacyjnym.

Rezun-Suworow uchodzi w Polsce za znawcę radzieckich służb specjalnych; sam przyznaje, że zna się tylko na wywiadzie wojskowym, którego był oficerem, więc jego wiedza o KGB ma charakter wtórny i pochodzi z lektur, z sytuacji „przy okazji” i ze zwykłych plotek.

Trzeba przyznać, że omawiana książka jest dość hermetyczna w odbiorze, jako „kalka” notatki służbowej, zatem najbardziej pożądanymi jej czytelnikami powinni być szefowie i funkcjonariusze instytucji wojskowych i cywilnych, zwłaszcza oficerowie kontrwywiadu, dyplomaci oraz naukowcy i konstruktorzy z instytutów naukowych, pracujących na rzecz obronności.

Można założyć, że po publikacji „Szpiega” rosyjskie GRU zmieniło metody, ale może nie wszystkie i odbiorcy książki mogą sobie przypomnieć, czy byli już kiedyś „na widelcu” GRU i mają instrument, by zapobiec ewentualnym podchodom w przyszłości.

Interesujące są wątki historyczne książki z okresu stalinizmu, konferencji w Jałcie czy omówienie struktury wywiadu GRU.

Jest to pierwsza taka źródłowa i kompletna książka o GRU, wydana w Polsce.

                                                                                                          Jacek Potocki

Wiktor Suworow. „Szpieg, czyli podstawy szpiegowskiego fachu”. Tłum. Anna Pawłowska.  Dom Wydawniczy „Rebis”. Poznań 2017

W wydaniu nr 189, sierpień 2017, ISSN 2300-6692 również

  1. LEKTURY DECYDENTA

    Wódz Naczelny w I RP
  2. WIATR OD MORZA

    Skopana solidarność narodowa
  3. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Generał
  4. LEKTURY DECYDENTA

    Śmierć tyrana
  5. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Niemcy w Chile
  6. LEKTURY DECYDENTA

    Karabinem i piórem
  7. FILOZOFIA I DYPLOMACJA

    Nie przeszli!
  8. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Filar światowej literatury
  9. POZIOM ROZWOJU POLSKI

    Kilkaset lat pościgu
  10. LEKTURY DECYDENTA

    "Krawężnik" odsłania
  11. CO SIĘ W GŁOWIE MIEŚCI

    Otwartość odświętna i selektywna
  12. SILVER TSUNAMI

    Nadzieja dla Europy
  13. DECYDENT POLIGLOTA

    High level English
  14. WIATR OD MORZA

    Cuda wianki...
  15. GARBATY LOS MACHIAVELLEGO

    "Książę" to wszystko wiedział
  16. POLSKA ANARCHIA

    Warchoły i fanatycy
  17. PRAWA - WŁADZA - PROBLEMY

    Polska w 2017 roku
  18. SŁUŻBA ZDROWIA

    Pacjenci w kleszczach kolejek
  19. LEKTURY DECYDENTA

    Czas PRL minął