Established 1999

BIBLIOTEKA DECYDENTA

23 sierpień 2017

Generał

Od razu trzeba wyjaśnić, że tytuł książki nie jest obraźliwy dla generała: ”Ślepowron” to herb szlachecki rodziny Jaruzelskich.

Jeśli zaś chodzi o jej treść, to już różnie: pochwały przeplatają się z inwektywami. Autorowi miejscami nie udało się zachować dystansu wobec swoich poglądów i często daje upust emocjom. Autor bardzo często po prostu kpi z generała Jaruzelskiego: nieustannie tytułuje go „generalissimusem”, miejscami zaś „Wojtkiem-dreptakiem”, współczuje Stanisławowi Helskiemu z powodu skazania za uderzenie gen. Jaruzelskiego cegłą.

Książka to biografia Wojciecha Jaruzelskiego. Rozpoczyna się od pobytu rodziny Jaruzelskich „na wczasach” w Krasnojarskim Kraju w ZSRR, tam późniejszy generał został skierowany do wyrębu lasu w radzieckiej tajdze. Armia i pobyt w Szkole Oficerskiej w Riazaniu. Przy okazji rozważania autora na temat krętactw politycznych ówczesnych czynników oraz prezentacja lat dziecinnych Jaruzelskiego.

Niektóre sformułowania dość trudno jest zrozumieć: np. na str. 27 autor twierdzi, że w ramach zbrojnego oporu przeciwko rozpychającej się w Polsce władzy komunistycznej, na wschodzie „o swoje biją się Ukraińcy”. Co to znaczy „biją się o swoje”? O jakie swoje? O Lubelskie?

Nierzadko autor odstępuje od głównego wątku, pisząc w sposób bardzo interesujący o roli rosyjskiej generalicji w Wojsku Polskim w czasach stalinowskich, zwłaszcza o marszałku Rokossowskim i o złowieszczej wojskowej Informacji, o strukturze dowództwa Układu Warszawskiego. To były przykre sprawy dla Wojska Polskiego i Polaków. Pisze również z satysfakcją o „mizerii armii, dowodzonej przez Wojciecha Jaruzelskiego”. Wiele o Jaruzelskim w systemie najwyższych władz PZPR.

Wydarzenia na Wybrzeżu w grudniu 1970 roku. Autor przyznaje, że Wojciech Jaruzelski uchylił się wówczas od podjęcia decyzji o wyjściu żołnierzy z koszar, którą podjął premier Cyrankiewicz, ale i się tej decyzji nie sprzeciwia, co już ma być naganne. Dość dokładny, wielokrotnie już przedstawiany opis tych tragicznych wydarzeń. Autor na bazie swego „przekonania”, nie zgadza się z opinią, że Jaruzelski był wówczas w areszcie domowym, choć przyznaje, że „z pewnością nie podejmował wszystkich decyzji”, a że nie chciał bronić Gomułki i opowiedział się za Gierkiem, to jego pozycja we władzach była niepodważalna.

Według Gajdzińskiego, Jaruzelski popierał donosy na podwładnych, popierał kontakty z Radzieckimi. Jednocześnie był skromny, bezpośredni, grzeczny wobec podwładnych, co w wojsku było raczej rzadkością. Przy okazji autor przedstawia różne frakcje w kierownictwie PZPR, no a na pewno już majstersztykiem jest cały rozdział, poświęcony złożonemu z partyjnych dinozaurów, kierownictwu radzieckiej Kompartii. Na uwagę zasługuje świetne określenie „wyścig katafalków”, oddające ówczesną atmosferę na Kremlu. Pod koniec książki autor opisuje „erę Gorbaczowa” i upadek ZSRR.

Powstanie i działalność „Solidarności”, stan wojenny. Autor zajmuje się dość szczegółowo tym smutnym, ostatnim tematem. Wydaje stanowcze i ostateczne sądy w tej sprawie jakby zapominając, że do dzisiaj temat ten uchodzi w polskim społeczeństwie raczej za kontrowersyjny: część społeczeństwa potępia wprowadzenie stanu wojennego, część zaś niekoniecznie.  Podobnie, jak rozważania: „wejdą Radzieccy do Polski czy nie wejdą”. Ciekawe, że w tej sprawie nadal zachowują milczenie nawet służby amerykańskie.

Dekada generałów, stosunki z Wałęsą i podziemną „Solidarnością”, krach gospodarczy, wreszcie koniec PRL i koniec gen. Jaruzelskiego w polskiej polityce, po krótkim okresie sprawowania funkcji Prezydenta RP.  Interesujące przypomnienie. W ostatnim rozdziale Piotr Gajdziński pisze: „Nie ma najmniejszych wątpliwości, że Wojciech Jaruzelski był tajnym współpracownikiem Informacji Wojskowej… Nadano mu pseudonim Wolski… Bardzo delikatna sprawa, gdyż pewne wątpliwości są. Otóż teczki „Wolskiego” IPN do tej pory nie znalazł, mimo żmudnych poszukiwań. Fakt medialny, czy teczkę w swoim czasie sprzątnięto?

Trzeba tę książkę przeczytać, by mieć obraz, jaki trzeba, a wyrzucić obraz, jaki potrzebny nie jest, zwłaszcza, że jest ona doskonale napisana, świetnym, barwnym językiem, który już zanika.

                                                                                              Jacek Potocki

Piotr Gajdziński. „Czerwony Ślepowron. Biografia Wojciecha Jaruzelskiego.” Wydawnictwo „Zysk i Ska”, Poznań 2017

W wydaniu nr 189, sierpień 2017, ISSN 2300-6692 również

  1. LEKTURY DECYDENTA

    Wódz Naczelny w I RP
  2. WIATR OD MORZA

    Skopana solidarność narodowa
  3. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Generał
  4. LEKTURY DECYDENTA

    Śmierć tyrana
  5. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Niemcy w Chile
  6. LEKTURY DECYDENTA

    Karabinem i piórem
  7. FILOZOFIA I DYPLOMACJA

    Nie przeszli!
  8. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Filar światowej literatury
  9. POZIOM ROZWOJU POLSKI

    Kilkaset lat pościgu
  10. LEKTURY DECYDENTA

    "Krawężnik" odsłania
  11. CO SIĘ W GŁOWIE MIEŚCI

    Otwartość odświętna i selektywna
  12. SILVER TSUNAMI

    Nadzieja dla Europy
  13. DECYDENT POLIGLOTA

    High level English
  14. WIATR OD MORZA

    Cuda wianki...
  15. GARBATY LOS MACHIAVELLEGO

    "Książę" to wszystko wiedział
  16. POLSKA ANARCHIA

    Warchoły i fanatycy
  17. PRAWA - WŁADZA - PROBLEMY

    Polska w 2017 roku
  18. SŁUŻBA ZDROWIA

    Pacjenci w kleszczach kolejek
  19. LEKTURY DECYDENTA

    Czas PRL minął