Established 1999

LEKTURY DECYDENTA

15 sierpień 2017

Karabinem i piórem

Bohaterami tej książki są młodzi ludzie, którzy przez większość lat okupacji walczyli z Niemcami głównie słowem uznając, że ocaleniem dla Narodu w tamtych mrocznych latach jest kultura.

Autor przedstawia na kartach opowieści intelektualistów-narodowców, których nazwiska zostały zapomniane lub nawet świadomie wymazane. Są to: Bronisław Onufry Kopczyński, Wacław Bojarski, Andrzej Trzebiński, Tadeusz Gajcy, Zdzisław Stroiński i inni. W książce przewija się również osoba Bolesława Piaseckiego, przywódcy Falangi. Kiedy został aresztowany przez Niemców, w jego sprawie miał interweniować sam Benito Mussolini. Został wkrótce uwolniony.

Kompetentna analiza treści wydawnictw narodowych w czasie okupacji, zwłaszcza wpływowego, podziemnego periodyku „Sztuka i Naród”, który krzewił opór wobec Niemców w sferze kultury. W efekcie miały miejsce aresztowania wśród twórców i autorów. Autor tak pisze: „odrzucali oni totalizm sowiecki ze względu na walką klas, niemiecki – ze względu na walkę ras…”.

Wieczorki poetyckie, przesycone pewną utopijną wizją Imperium Słowiańskiego, oczywiście, pod przewodem Polski, z korzeniami w Rzeczypospolitej Obojga Narodów i tak silnego, by było w stanie oprzeć się dwóm zaborcom.

Urbankowski przytacza słowa marszałka Piłsudskiego: „Polska skazana jest na wielkość” i to stanowi jakby leitmotiv tej książki. Zresztą w książce jest wiele odniesień do mesjanistycznych idei, choćby u polskich romantyków. Autor przytacza również patriotyczne utwory młodych bojowników: większość tych utworów poszła w zapomnienie; podejrzewam, że niektóre z nich po raz pierwszy ujrzały światło dzienne. Ciekawe komentarze Urbankowskiego, niektóre bardzo trudne, wysublimowane.

Wreszcie Powstanie Warszawskie. Autor stawia wręcz rutynowe pytanie o słuszność wybuchu Powstania i na to pytanie nie jest w stanie odpowiedzieć, podobnie jak i nikt inny. Podaje jednak tragiczny bilans tego bohaterskiego zrywu, w którym walczyło i poległo wielu bohaterów tej książki. Porusza też problem nieudzielenia pomocy powstańcom przez, znajdujące się na Pradze, wojska radzieckie. Są to już kwestie typowo polityczne, nie zaś „dla mędrca szkiełka i oka”.

Ale główne pytanie, jakie stawia to: czy o tych młodych ludziach się dzisiaj pamięta? Jeśli nawet nie, to pewnością ta książka ich przypomni.

Jacek Potocki

Bohdan Urbankowski. „Oparci o śmierć”. Wydawnictwo „Bollinari Publishing House”. Warszawa 2016

W wydaniu nr 189, sierpień 2017, ISSN 2300-6692 również

  1. LEKTURY DECYDENTA

    Wódz Naczelny w I RP
  2. WIATR OD MORZA

    Skopana solidarność narodowa
  3. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Generał
  4. LEKTURY DECYDENTA

    Śmierć tyrana
  5. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Niemcy w Chile
  6. LEKTURY DECYDENTA

    Karabinem i piórem
  7. FILOZOFIA I DYPLOMACJA

    Nie przeszli!
  8. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Filar światowej literatury
  9. POZIOM ROZWOJU POLSKI

    Kilkaset lat pościgu
  10. LEKTURY DECYDENTA

    "Krawężnik" odsłania
  11. CO SIĘ W GŁOWIE MIEŚCI

    Otwartość odświętna i selektywna
  12. SILVER TSUNAMI

    Nadzieja dla Europy
  13. DECYDENT POLIGLOTA

    High level English
  14. WIATR OD MORZA

    Cuda wianki...
  15. GARBATY LOS MACHIAVELLEGO

    "Książę" to wszystko wiedział
  16. POLSKA ANARCHIA

    Warchoły i fanatycy
  17. PRAWA - WŁADZA - PROBLEMY

    Polska w 2017 roku
  18. SŁUŻBA ZDROWIA

    Pacjenci w kleszczach kolejek
  19. LEKTURY DECYDENTA

    Czas PRL minął