„Naród japoński, dążąc szczerze do międzynarodowego pokoju opartego na sprawiedliwości i porządku, wyrzeka się na zawsze wojny jako suwerennego prawa narodu, jak również użycia lub groźby użycia siły jako środka rozwiązywania sporów międzynarodowych. […]  nie będą nigdy utrzymywane siły zbrojne lądowe, morskie i powietrzne ani inne środki mogące służyć wojnie. Nie uznaje się prawa państwa do prowadzenia wojny”.

Japonia nie posiada armii, takiej jak definiuje się w stosunkach międzynarodowych. Struktura wojskowa w Japonii jest sklasyfikowana jako siły samoobrony, ale są to siły potężne. W globalnej klasyfikacji siły ognia zajmują piąte miejsce – za Indiami. Powstałe w 1954 roku Japońskie Siły Samoobrony mają charakter pacyfistyczny, co wynika z wyżej przytoczonego art. 9 Konstytucji.

Od zakończenia okupacji Japonii w 1952 roku bezpieczeństwo tego kraju opierało się o sojusz wojskowy ze Stanami Zjednoczonymi. Japonia nie mogła jednak całkowicie polegać na amerykańskim parasolu ochronnym i sama stworzyła siły liczące około 250 tysięcy aktywnych pracowników i 60 tysięcy innych w rezerwie. Wspiera je 55 tysięcy amerykańskich żołnierzy rozmieszczonych w 85 obiektach wojskowych na wyspach japońskich.

Od lat na utrzymanie i rozbudowę Sił Samoobrony Japonia wydaje 1% dochodu narodowego, a że jest to dochód duży – środki na „obronę” są też coraz większe. W liczbach bezwzględnych to sumy sięgające ok. 40 mld USD rocznie. Po wystrzeleniu północnokoreańskiej rakiety (1998), która przeleciała nad terytorium Japonii, wydatki na obronność wzrastały co roku. W 1999 roku wynosiły 45 mld USD, a w 2000 – około 50 mld USD, tj. 1,6% PKB.

Jeśli Japonia zrealizuje swoje cele budżetowe w ciągu najbliższych pięciu lat, to może – pod względem siły ognia lub wydatków na obronę – przesunąć się na miejsce trzecie na świecie po USA i Chinach. Według GlobalData wydatki na obronę w Japonii mają wzrosnąć z 53,1 mld USD w 2023 roku do 70,4 mld USD w roku 2027.

Sytuacja na Dalekim Wschodzie w 2022 roku jest tak napięta, że Stany Zjednoczone sprzyjają rozbudowie japońskiego potencjału militarnego. Taka zachęta może być motywem do rewizji i zmiany art. 9 Konstytucji.

Przez lata gorącym zwolennikiem jej zmiany był zamordowany były premier Japonii Shinzo Abe. W swoich wypowiedziach  często podkreślał, że „urodził się po wojnie i reprezentuje nową, śmielszą wizję Japonii”. Dążył do tego, by przekształcić Japońskie Siły Samoobrony w regularną armię. Jako główny powód wskazywał militarne zagrożenie ze strony Korei Północnej z jej programem jądrowym.

Japończyków straszono też wizją rosnącej militarnej potęgi Chin. Oba państwa stawiano na tej samej płaszczyźnie. Dla „zrównoważenia zagrożenia” ze strony tych państw od 2003 roku Japonia wzmacniała swe siły antyrakietowe i przeciwlotnicze, systemami Aegis i Patriot.

W 2007 roku Japonia  wspólnie z USA i Koreą Południową zbudowała regionalny system tarczy antyrakietowej.

 Agresja Putina przyspieszyła w Japonii debatę na temat jej własnej strategii i bezpieczeństwa.

Japoński rząd planuje rozmieścić drony Global Hawk w północnej bazie wojskowej Misawa, aby mieć oko na działania wojskowe Korei Północnej i nie tylko.

ELŻBIETA POTOCKA