WIATR OD MORZA
Nieszczęścia chodzą parami...
Jest to dość stare powiedzenie, które jak się okazuje wyjątkowo pasuje do obecnej polskiej rzeczywistości – pisze Sławomir J. Czerniak. więcej...
Książka zawiera 10 esejów, poświęconych polskiemu wywiadowi lub działalności w Polsce wywiadów państw obcych, począwszy od czasów przedrozbiorowych do współczesności.
Już na wstępie autor zwraca uwagę na fakt, że przed rozbiorami Polska ani nie miała silnych służb kontrwywiadowczych, ani własnego wywiadu. Przypomina ujawnienie w czasie Insurekcji Kościuszkowskiej polskich agentów w służbie Rosji. Nie ma informacji o agentach pozostałych zaborców: nie należy raczej sądzić, że ich nie było w ówczesnej Polsce, ale „niepolitycznie” byłoby dzisiaj o nich pisać.
Andrzej Fedorowicz pisze o pewnych dawnych instytucjach, o quasi służbach specjalnych, ale głównie zorientowanych na działalność przeciwko Tatarom, wspomina przy tym szybki rozwój służby wywiadu i kontrwywiadu w II RP. Pisze szeroko o działalności agentury rosyjskiej po Powstaniu Styczniowym, której przykładem był Jan Kubary, który działał nawet w środowisku polskich emigrantów w Paryżu, czy Aleksander Zwierzchowski.
Autor sporo miejsca poświęca angielskiemu generałowi Adrianowi Carton de Wiartowi, który szpiegując w Polsce i donosząc Anglikom o planach polskiego rządu i o sytuacji wokół Lwowa, pokochał nasz kraj. To on informował Londyn o walce Polaków z bolszewikami w 1920 roku.
Interesujące są rozważania o sukcesach polskiego radiowywiadu w Biurze Szyfrów w czasie tamtej agresji bolszewickiej; te sukcesy umożliwiły wojskom polskim pokonanie przeciwnika, dzięki odczytywaniu przez Polaków depeszy bolszewickich wcześniej od rzeczywistych adresatów.
Uwagi o zamachu terrorystycznym w 1920 roku w Warszawie, inspirowanym przez Moskwę. Na uwagę zasługują fragmenty o rodzinnych powiązaniach „Krwawego Feliksa” z marszałkiem Józefem Piłsudskim. Interesujące są również informacje o konsultacjach Polaków z Sowietami na temat wymiany zamachowców na więzionych w Sowietach obywateli polskich, a także uwagi o partyjnych zamachach komunistycznych, o czynach znanego w okresie stalinowskim, Stanisława Radkiewicza.
Kolejny esej ujawnia mało znane fakty: bardzo opłacalną sprzedaż broni przez rząd II RP, z inicjatywy wywiadu wojskowego czyli „Dwójki”, komunistycznemu rządowi Hiszpanii w czasie hiszpańskiej wojny domowej. Tajemnica „Enigmy” i działania polskich matematyków to kolejny temat książki.
Wreszcie super temat o tzw. Muszkieterach czyli o mało znanej, wręcz zagadkowej, wywiadowczej grupie „polskiego podziemia”, która szła „na pasku” Abwehry i Gestapo. Potem rozważania o szarej eminencji emigracyjnego rządu polskiego, Józefie Hieronimie Retingerze. Koniec książki to eseje o Ryszardzie Kuklińskim oraz o przerzucie przez Polskę Żydów z ZSRR do Izraela. Kukliński to dla autora „szpieg, który pozostaje zagadką”, może dlatego autor nie pisze o finansowej stronie działalności pułkownika, natomiast esej o przerzucie Żydów przez Polskę to przypomnienie i szczegóły akcji, którą wielu czytelników pamięta.
Ta książka ujawnia fakty, które większość czytelników czuje i o których ma pojęcie, choć dość mgliste. Warto sobie o tych faktach poczytać. Nie wiem tylko, czy Warszawa to wyróżniająca się stolica szpiegów na tle innych stolic: bowiem prawie wszystkie stolice są w zainteresowaniu obcych wywiadów, gdyż to one gromadzą na swoim terenie władze, plany, programy, tajne służby.
Jacek Potocki
Andrzej Fedorowicz. „ Warszawa stolica szpiegów”. Wydawnictwo „Zona Zero”, Warszawa 2019
WIARA DECYDENTA
Poszukiwanie Opoki
Książka dotyczy poszukiwań grobu św. Piotra, pierwszego papieża, owej Opoki, na której wzniósł się Kościół Katolicki, a konkretnie, na grobie św. Piotra została wzniesiona słynna Bazylika Watykańska, nazwana jego imieniem. więcej...