Established 1999

HISTORIA DECYDENTA

5 listopad 2019

Tajne służby i agenci w sercu Polski

Książka zawiera 10 esejów, poświęconych polskiemu wywiadowi lub działalności w Polsce wywiadów państw obcych, począwszy od czasów przedrozbiorowych do współczesności.

Już na wstępie autor zwraca uwagę na fakt, że przed rozbiorami Polska ani nie miała silnych służb kontrwywiadowczych, ani własnego wywiadu. Przypomina ujawnienie w czasie Insurekcji Kościuszkowskiej polskich agentów w służbie Rosji. Nie ma informacji o agentach pozostałych zaborców: nie należy raczej sądzić, że ich nie było w ówczesnej Polsce, ale „niepolitycznie” byłoby dzisiaj o nich pisać.

Andrzej Fedorowicz pisze o pewnych dawnych instytucjach, o quasi służbach specjalnych, ale głównie zorientowanych na działalność przeciwko Tatarom, wspomina przy tym szybki rozwój służby wywiadu i kontrwywiadu w II RP. Pisze szeroko o działalności agentury rosyjskiej po Powstaniu Styczniowym, której przykładem był Jan Kubary, który działał nawet w środowisku polskich emigrantów w Paryżu, czy Aleksander Zwierzchowski.

Autor sporo miejsca poświęca angielskiemu generałowi Adrianowi Carton de Wiartowi, który szpiegując w Polsce i donosząc Anglikom o planach polskiego rządu i o sytuacji wokół Lwowa, pokochał nasz kraj. To on informował Londyn o walce Polaków z bolszewikami w 1920 roku.

Interesujące są rozważania o sukcesach polskiego radiowywiadu w Biurze Szyfrów w czasie tamtej agresji bolszewickiej; te sukcesy umożliwiły wojskom polskim pokonanie przeciwnika, dzięki odczytywaniu przez Polaków depeszy bolszewickich wcześniej od rzeczywistych adresatów.

Uwagi o zamachu terrorystycznym w 1920 roku w Warszawie, inspirowanym przez Moskwę. Na uwagę zasługują fragmenty o rodzinnych powiązaniach „Krwawego Feliksa” z marszałkiem Józefem Piłsudskim. Interesujące są również informacje o konsultacjach Polaków z Sowietami na temat wymiany zamachowców na więzionych w Sowietach obywateli polskich, a także uwagi o partyjnych zamachach komunistycznych, o czynach znanego w okresie stalinowskim, Stanisława Radkiewicza.

Kolejny esej ujawnia mało znane fakty: bardzo opłacalną sprzedaż broni przez rząd II RP, z inicjatywy wywiadu wojskowego czyli „Dwójki”, komunistycznemu rządowi Hiszpanii w czasie hiszpańskiej wojny domowej. Tajemnica „Enigmy” i działania polskich matematyków to kolejny temat książki.

Wreszcie super temat o tzw. Muszkieterach czyli o mało znanej, wręcz zagadkowej, wywiadowczej grupie „polskiego podziemia”, która szła „na pasku” Abwehry i Gestapo. Potem rozważania o szarej eminencji emigracyjnego rządu polskiego, Józefie Hieronimie Retingerze. Koniec książki to eseje o Ryszardzie Kuklińskim oraz o przerzucie przez Polskę Żydów z ZSRR do Izraela. Kukliński to dla autora „szpieg, który pozostaje zagadką”, może dlatego autor nie pisze o finansowej stronie działalności pułkownika, natomiast esej o przerzucie Żydów przez Polskę to przypomnienie i szczegóły akcji, którą wielu czytelników pamięta.

Ta książka ujawnia fakty, które większość czytelników czuje i o których ma pojęcie, choć dość mgliste. Warto sobie o tych faktach poczytać. Nie wiem tylko, czy Warszawa to wyróżniająca się stolica szpiegów na tle innych stolic: bowiem prawie wszystkie stolice są w zainteresowaniu obcych wywiadów, gdyż to one gromadzą na swoim terenie władze, plany, programy, tajne służby.

                                                                                              Jacek Potocki

Andrzej Fedorowicz. „ Warszawa stolica szpiegów”. Wydawnictwo „Zona Zero”, Warszawa 2019

W wydaniu nr 216, listopad 2019, ISSN 2300-6692 również

  1. WIARA DECYDENTA

    Poszukiwanie Opoki
  2. PIJE KUBA DO JAKUBA

    Za alkohol najwięcej płacą niepijący
  3. FILOZOFIA I DYPLOMACJA

    Donald Trump i Chiny
  4. WIATR OD MORZA

    Nieszczęścia chodzą parami...
  5. KRYPTOWALUTA

    Trudne czasy przed bitcoinem
  6. NA ŚWIECIE NIE MA PUSTYCH MIEJSC

    Nowa płyta Małgorzaty Ostrowskiej
  7. STOLICA DECYDENTA

    Lopek wspomina...
  8. MEDIATORY

    Studenci wybrali
  9. LEKTURY DECYDENTA

    Mała osada w Szwecji
  10. Z KRONIKI BYWALCA

    Polska - Litwa przed wojną
  11. ZDROWIE KOBIET

    #OBSERWUJ i nie daj się zaskoczyć!
  12. THRILLER DECYDENTA

    Atak zombies
  13. HISTORIA DECYDENTA

    Dziecko w getcie
  14. RANKING EUROPOLIS

    Gdzie warto żyć młodo
  15. KRYMINAŁ DECYDENTA

    Dobra, polska intryga
  16. DECYDENT SNOBUJĄCY

    Koty mają lepiej
  17. RPA JUBILEUSZOWO

    Bezrobocie, korupcja, demonstracje
  18. E-PR W BRANŻY SPOŻYWCZEJ

    Wizerunek z datą ważności
  19. HISTORIA DECYDENTA

    Tajne służby i agenci w sercu Polski
  20. WIATR OD MORZA

    Noc odwagi, nadziei i klęski
  21. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Inny świat
  22. CO SIĘ W GŁOWIE MIEŚCI

    Honorowość postronna