Tutaj w latach 1251–1309 znajdowała się siedziba Mistrza Krajowego Zakonu Krzyżackiego. Dopiero potem Krzyżacy osiedli w Malborku.

Zamku już nie ma. Zniszczyli go w roku 1454 elbląscy mieszczanie.

 Elbląg to miasto założone przez Krzyżaków, na obszarach zamieszkałych przez plemiona pruskie, które nie chciały podporządkować się polskim książętom. By je ujarzmić, zaproszono do Polski w roku 1226 Krzyżaków, którzy powoli i skutecznie  eliminowali pogan.

Krzyżacy w latach 30. XIII wieku zjawili się w okolicach jeziora Druzno i stamtąd rozpoczęli wyprawę na północ, ku ujściu rzeki Ilfing, która z jeziora wypływała. Krzyżacy przekształcili jej nazwę na Elbing, a potem została spolszczona. Rzeka łączyła jezioro z Zalewem Estyjskim. To staropruska nazwa Zalewu Wiślanego.

https://www.researchgate.net/figure/Location-of-Elblag-in-the-13th-century-after-Bertram-and-La-Baume-source-Nawrolska_fig1_256494703

Wiosną 1237 roku ich statki załadowane materiałami do budowy grodów wyruszyły z jeziora Druzno i po przepłynięciu rzeką kilkunastu kilometrów, zatrzymały się na ostrowie, gdzie zakonnicy wybudowali niewielki drewniano-ziemny gródek, który nazwali od imienia rzeki Elbing. Długo tam nie pozostali. Nękały ich okoliczne plemiona pruskie, ale może też tereny te nie nadawały się do budowy na nich trwałych umocnień.

Poszukując nowego miejsca, zatrzymali się na terenach dzisiejszego Starego Miasta – na prawym brzegu rzeki i tam zbudowali nowy gród. Prawdopodobnie nie było tam wcześniej żadnej osady. Historycy nazywają to „założeniem na surowym korzeniu”. Było to dość nietypowe dla Krzyżaków i współdziałających z nimi niemieckich osadników, którzy raczej zdobywali i rozbudowywali pruskie siedliska, niż zakładali od początku nowe. Za rycerzami wędrowali koloniści niemieccy, głównie z Lubeki.

Utworzyli oni 24-osobową Radę Miejską, która zaczęła zabiegać o nadanie miastu praw lokacyjnych. 10 kwietnia 1246 roku Elbląg otrzymał przywilej miejski. W latach 70. XIII wieku Elbląg był najważniejszym ośrodkiem życia miejskiego w regionie i jedynym portem morskim państwa krzyżackiego. Stał się członkiem Hanzy.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Elbl%C4%85g#/media/Plik:Elblag_Merian_1626.jpg

Hanza to związek miast kupieckich nad Bałtykiem

Elbląg należał do tzw. Hanzy niemieckiej, która w XIV–XV wieku skupiała praktycznie wszystkie większe miasta basenu Morza Bałtyckiego i wybrzeża Morza Północnego. Należące do Hanzy miasta wspierały się na polu ekonomicznym, w zakresie zwolnień z podatków i ceł, utrudniając tym samym pracę kupcom nienależącym do związku. Hanza zmonopolizowała handel w tej części Europy i osiągała wielkie zyski, a należące do niej miasta przeżywały wówczas swoją świetność. W szczytowym okresie Hanza liczyła 160 miast skupionych pod przewodnictwem Lubeki. Elbląg w Związku Miast Hanzeatyckich w XIV wieku odgrywał istotną rolę: burmistrzowie elbląscy kierowali polityką miast należących do Hanzy, takich jak Chełmno, Toruń, Braniewo i Królewiec. Dopiero w końcu XIV wieku lub początkach XV, Elbląg ustąpił miejsca Gdańskowi.

W XIV wieku pojawił się herb Miasta, który był odwróconą wersją flagi Zakonu. Były to – dwa maltańskie krzyże na białym i czerwonym polu.

Krzyż maltański był symbolem cnót rycerskich. Używany przez Zakony Szpitalników, czyli zakony rycerskie, stawiające sobie za cel niesienie pomocy chorym oraz sprawowanie działalności charytatywnej.

 Więcej – w Muzeum Archeologiczno-Historycznym, gdzie znajdują się ciekawe eksponaty pochodzące z dwóch stanowisk archeologicznych – Starego Miasta i dawnej osady handlowej Truso.

Historia głosi, że nad jeziorem Druzno dawno, dawno temu – to jest od końca VIII do końca X wieku – gdzieś nad jego wschodnim brzegiem, istniała pruska osada Truso. Charakterystyczne budownictwo i liczne zabytki skandynawskie wskazują, że Truso zostało założone przez Wikingów z Danii. Według opisów podróżników z tamtych czasów był to duży port handlowy z osadą rzemieślniczą, przez co przyciągał kupców ze Skandynawii, Europy Zachodniej i Rusi. Osada zajmowała przynajmniej 10 hektarów.  Składała się z kilku rzędów drewnianych domów, składów przy nabrzeżach portowych, targowiska. Ulice wykładane były drewnianymi balami. Osadę od strony lądu chronił drewniano-ziemny wał.

http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/14209,janow-w-legendarnym-truso.html

Osada położona na styku osadnictwa słowiańskiego, pruskiego i bałtyckiego była wieloetniczna. Był to też jeden z największych ówczesnych portów bałtyckich. Upadł, gdy pod koniec X wieku, w widłach Wisły i Motławy zaczął funkcjonować inny, wygodniejszy dla handlu port – Gdańsk.

PS Pędząc S7 nad morze – zwolnij koło Elbląga…

ELŻBIETA POTOCKA
elblążanka