Można przypuszczać, że praczłowiek odżywiał się tym, co znalazł – rośliny, nasiona, owoce itp. Tak było przez te ubiegłe miliony lat. W tym czasie człowiek ewoluował, aż osiągnął postać homo sapiens. Zmiany jego pożywienia nastąpiły stosunkowo niedawno. Jakieś 50 tysięcy lat temu człowiek rozpalił ogień, wynalazł proste narzędzia i osiadł w jaskiniach. No i zaczął polować na zwierzęta. Jego dieta została wzbogacona o mięso, pieczone na ognisku.

Dalsze zmiany żywieniowe nastąpiły już szybciej. Około 10 tysięcy lat temu człowiek rozpoczął uprawę gleby oraz hodowlę bydła, trzody chlewnej, ptactwa itp. Zestaw pokarmów stał się bogaty i urozmaicony. Sześć tysięcy lat temu człowiek nauczył się fermentować winogrona i zyskał wspaniały napój, czyli wino.

Niestety szczęśliwy okres dla człowieka skończył się jakieś 120 lat temu. Rozwinięty już wtedy przemysł zaczął przetwarzać żywność i ją „ulepszać”, dodając do niej różne związki chemiczne. Wysoko przetworzona żywność okazała się szkodliwa dla zdrowia, ale ważniejszy był zysk producenta, niż zdrowie konsumenta. Żeby było tego mało, kolejne szkodliwe posunięcie zrobił przemysł chemiczny, choć to fakt skrzętnie ukrywany. Po I wojnie światowej w Europie Zachodniej były nieczynne już fabryki gazów bojowych. Szkoda było je zmarnować. Zaczęto w nich produkować leki.

Koło się zamknęło. Pogarszające się zdrowie ludzi, wskutek spożywania niezdrowej, przetworzonej żywności można było leczyć nowymi lekami. Do tego duetu dołączył świat medyczny, widząc dla siebie nowe metody terapii chorób cywilizacyjnych, ale też i możliwość zarobku.

W ostatnich kilkunastu latach nastąpiło jednak przebudzenie. Naukowcy, biolodzy, genetycy, lekarze, dietetycy widzą coraz częściej to zagrożenie. Pojawiają się książki nawołujące do zmiany diety i powrotu do zdrowia. Jedną z nich napisała francuska uczona Jessie Inchauspé. Jej tytuł to: „Glukozowa rewolucja. Kontroluj poziom cukru we krwi, odzyskaj energię i jedz to, na co masz ochotę”.

Autorka, to biochemiczka, absolwentka matematyki na londyńskim King’s College i biochemii na Uniwersytecie Georgetown. Podczas pracy w start-upie w Dolinie Krzemowej doszła do wniosku, że dla zdrowia, ważniejsze niż geny są nawyki żywieniowe.

Najgorszy nawyk żywieniowy, który ma współczesny człowiek – to dostarczanie naszemu organizmowi cukru. To zabójca. Glukoza, fruktoza – jedna daje energię, druga wędruje do komórek tłuszczowych i z lubością przyczynia się do wzrostu masy ciała. Zgodnie z raportem Światowej Organizacji Zdrowia ponad 800 mln osób na świecie zmaga się z otyłością, a prawie 2 mld ludzi ma nadwagę. W Polsce blisko 60% Polaków ma nadwagę prowadzącą do otyłości.

Glukoza i fruktoza to cukry proste. Gdy się połączą razem powstaje sacharoza. Wszystkie są słodkie, więc smaczne. Produkty trawienia pokarmu w jelitach przenikają do krwi, w tym również obydwa cukry proste. Gdy się pojawią trzustka wydziela insulinę, która natychmiast zabiera się do pracy. Część glukozy wędruje do wątroby, część do mięśni a nadmiar do komórek tłuszczowych, gdzie jest przetwarzana w tłuszcz. Fruktoza w całości zamienia się w tłuszcz. Pozbycie się tłuszczu z komórek tłuszczowych jest niezwykle trudne. Organizm ludzki broni się przed tym. Tłuszcz, to rezerwa energetyczna na czas głodu. Tak zostaliśmy ukształtowani przez te miliony lat, gdy człowiek często głodował. Współcześnie, gdy człowiek ma nadmiar pokarmu, rezerwa tłuszczu w organizmie jest zbędna. Gwałtowny wzrost poziomu cukrów prostych we krwi po posiłku jest przyczyną większości chorób, jakie trapią człowieka.

Autorka radzi jak wypłaszczać krzywe cukrowe we krwi, a przez to być zdrowym i silnym oraz zachować długo jasność umysłu. Jej książka stała się międzynarodowym bestsellerem i została przetłumaczona na ponad czterdzieści języków. Każdy, komu zależy na długim i zdrowym, życiu powinien ją przeczytać. Jest napisana klarownym i zrozumiałym językiem. Najważniejsze są proste i skuteczne porady żywieniowe.

Jerzy Wieluński – chemik

Jessie Inchauspé, „Glukozowa rewolucja. Kontroluj poziom cukru we krwi, odzyskaj energię i jedz to, na co masz ochotę”, Marginesy, Warszawa 2023.