Marszałek Sejmu Marek Borowski wystosował list

do przewodniczących komisji sejmowych, w którym wskazał potrzeby zmian mających doprowadzić do wzmocnienia przejrzystości i jakości procesu stanowienia prawa.

         Podjęto już szereg decyzji, mających na celu wyeliminowanie lub niedopuszczenie do błędów, a w  tym m.in.:

  1)     wnoszone projekty ustaw podlegają wzmożonej kontroli w zakresie zgodności uzasadnienia z regulaminem i z obowiązującym prawem (projekty nie spełniające tych warunków odsyłane są  wnioskodawcom z sugestią dokonania zmian),

  2)     egzekwowany jest obowiązek przedkładania projektów aktów wykonawczych lub ich założeń wraz z projektem ustawy,

  3)     wprowadzono do regulaminu instytucję tzw. drugiego czytania „bis” (zwrot sprawozdania do komisji z zaleceniem przepracowania), z której Prezydium Sejmu kilkakrotnie już skorzystało,

  4)     Prezydium Sejmu aktywniej wykorzystuje uprawnienia Komisji Ustawodawczej w zakresie kontroli zgodności projektów z prawem,

  5)     od września br. rejestruje się na nośnikach dźwięku nie tylko posiedzenia komisji, ale także wszystkie posiedzenia podkomisji. Nagrania te są archiwizowane i udostępniane zainteresowanym,

  6)     w tekstach sprawozdań przygotowywanych do drugiego oraz trzeciego czytania będą zamieszczane nazwiska posłów zgłaszających wnioski mniejszości oraz poprawki,

  7)     na stronie internetowej Sejmu będą publikowane:

–         zawiadomienia o posiedzeniu komisji, na którym ma się odbyć debata ogólna nad projektem ustawy (niezależnie od powiadomień pisemnych),

–         opinie stałych ekspertów komisji oraz opinie sporządzone na jej zlecenie,

–         opinie przedłożone przez organizacje i inne podmioty, dopuszczone do prac nad ustawą,

–         sprawozdania z prac podkomisji,

–         listy obecności przedstawicieli organizacji lub innych podmiotów zaproszonych do prac nad projektem ustawy oraz doradców klubów poselskich. (…)

I. Zalecenia dotyczące spraw porządkowych

1.      W sali, w której odbywa się posiedzenie komisji (podkomisji) powinny być wyodrębnione sektory (części sali) dla:

a)     stałych uczestników procesu legislacyjnego (posłów, przedstawicieli Rady Ministrów i innych organów państwa, ekspertów komisji, pracowników Kancelarii Sejmu)

            oraz

b)     przedstawicieli organizacji lub innych podmiotów, które zostały zaproszone na            posiedzenie oraz przedstawicieli mediów.

2.      Należy wykładać odrębne listy obecności dla:

–         posłów,

–         przedstawicieli Rady Ministrów i innych organów państwa,

–         ekspertów komisji i pracowników Kancelarii Sejmu,

–         przedstawicieli organizacji lub innych podmiotów, które zostały zaproszone na posiedzenie oraz doradców klubów poselskich.

3.      Komisje i podkomisje powinny sporządzać harmonogramy pracy nad konkretnymi ustawami. W harmonogramach tych należy uwzględniać także terminy posiedzeń w tzw. tygodniach nie sejmowych (preferowane: wtorki i środy).

II. Zalecenia dotyczące udziału organizacji lub podmiotów zaproszonych do prac nad projektem ustawy

1.      Do prac nad projektem ustawy (również w podkomisjach) powinni być dopuszczeni wyłącznie eksperci zaakceptowani przez komisję. Przed zaakceptowaniem przez komisję, eksperci powinni złożyć oświadczenie dotyczące ich związków z organizacją lub podmiotem zainteresowanym kształtem konkretnych regulacji zawartych w ustawie oraz o ewentualnym udziale w pracach nad przygotowaniem danego projektu.

2.      Lista organizacji i innych podmiotów zaproszonych do prac nad projektem ustawy powinna być zaakceptowana przez komisję, a doradcy klubów poselskich oficjalnie zgłoszeni prezydium komisji. Organizacje i inne podmioty winny wskazać swoich przedstawicieli, uprawnionych do zabierania głosu podczas dyskusji.

III. Zalecenia dotyczące zasad rozpatrywania projektów ustaw

1.      Komisja powinna pozyskać od przedstawiciela wnioskodawców, prezentującego projekt ustawy, dodatkowe informacje o podmiotach (grupach interesu), dla których działalności projektowana regulacja spowoduje istotne zmiany (korzyści lub straty), a także informacje dotyczące ewentualnych podmiotów (osób), które zabiegały o wniesienie inicjatywy ustawodawczej lub o wprowadzenie do projektu konkretnego rozwiązania oraz z którymi projekt konsultowano.

2.      Na posiedzeniu komisji, na którym rozpoczyna się  prace nad projektem ustawy, w  ramach dyskusji ogólnej należy umożliwić publiczne zaprezentowanie stanowisk przez zainteresowane organizacje i podmioty oraz stworzyć im warunki do zgłaszania wniosków i uwag, w tym również konkretnych propozycji zmian do projektu ustawy. Od  tej zasady można będzie odstąpić, po uprzednim powiadomieniu Prezydium Sejmu, tylko w szczególnych sytuacjach spowodowanych wyjątkową pilnością projektu ustawy.

3.      Decyzje na posiedzeniach podkomisji powinny być podejmowane w obecności co najmniej 1/3 jej członków.

4.      Już we wstępnej fazie prac nad projektem ustawy wskazane byłoby wyłonienie sprawozdawcy tego projektu.

5.      Poprawki lub propozycje zmian do projektu ustawy winny być przedkładane wyłącznie na piśmie.

6.      Głos w dyskusji (poza posłami) mogą zabierać tylko te osoby, których nazwiska znajdują się na listach obecności.

7.      Z wyjątkiem sytuacji określonych w regulaminie Sejmu przedstawicielom mediów należy zapewnić dostęp zarówno do posiedzeń komisji jak i podkomisji.