Budowa bezpiecznego świata przez tworzenie kultury pokoju
wymaga takiego zintegrowanego programu
zapewniającego ludziom bezpieczeństwo,
który przezwycięży ostre podziały.

W dniach 27-30 listopada 2003 r. miało miejsce niecodzienne wydarzenie, a mianowicie IV Szczyt Laureatów Pokojowej Nagrody Nobla poświęcony etyce w polityce, gospodarce i nauce. Szczyt obradował w Rzymie, na Kapitolu, a udział w nim brali m. in. XIV Dalai Lama (Tenzin Gyatso), Mairead Corrigan (Irlandia Północna), Michaił Gorbaczow (Rosja), Szimon Peres (Izrael), Lech Wałęsa (Polska), Betty Williams (Irlandia Północna), Jody Williams (USA) oraz przedstawiciele kilku nieobecnych laureatów, a także reprezentanci organizacji wyróżnionych Pokojową Nagrodą Nobla, w tym m.in. ONZ, Pugwash, UNICEF, Międzynarodowej Organizacji Pracy, Instytutu Prawa Międzynarodowego.

Konferencję otworzyło wystąpienie ambasadora Jayantha Dhanapale, honorowego prezydenta International Peace Bureau, organizacji utworzonej w roku 1892, a wyróżnionej Pokojową Nagrodą Nobla w roku 1910. “Posługiwanie się pojęciem ‘etyka’ określającym zasady moralne zakłada, że wszyscy jesteśmy związani wspólnym rozumieniem co przez to pojęcie pojmujemy. W szerszym znaczeniu mówimy o bezwzględnie nieredukowalnym minimum kulturalnych, moralnych i duchowych osiągnięć do jakich doszła ludzkość przez stulecia cywilizacji. Nie chodzi jedynie o to, co wyróżnia gatunek ludzki od innych istot żywych, ale co stanowi o duszy ludzkości. Jest to kwintesencja wszystkich religii, filozofii i najwyższy czynnik wszelkich kultur” – mówił Dhanapale.

Mówca przypomniał zbiór podstawowych wartości wskazanych w Milenijnej Deklaracji Narodów Zjednoczonych, a mianowicie: pokój, równość, solidarność, tolerancja, szacunek dla przyrody, wspólna odpowiedzialność. Trud jakiego wymaga przekładanie tych wartości na codzienne działanie, a ściślej współdziałanie, stanowi wielkie wyzwanie. “Etyczne wybory zajmują centralne miejsce w odniesieniu do kondycji ludzkiej i nie mogą być spychane na margines” – mówił Dhanapale dodając: “Każdy z was w swym własnym życiu i w każdej z reprezentowanych instytucji ma jedyną w swoim rodzaju szansę by określić jaką rolę odgrywa etyka w tworzonej przez was polityce na rzecz wspólnych kwestii ludzkości. Szeroko, choć błędnie, przyjmuje się, że świat wartości etycznych i świat pragmatycznej polityki są od siebie odległe i nigdy tej pary nie da się pogodzić. A przecież wasze osiągnięcia są ilustracją tego, iż możliwe jest połączenie etyki i polityki, co jest działaniem dla dobra ludzkości i na rzecz pokoju. Każdy z was doświadczył żaru doraźnej polityki i ciśnienia przemożnych sił odwodzących was od wartości etycznych. To, że wytrzymaliście ów żar i nie poddaliście się owym siłom, jest miarą tego co zrobiliście dla ludzkości.”

Niech PT Czytelnicy DECYDENTA przytoczone słowa odniosą toutes proportions gardé s do swych dziedzin. Niech zmierzą się z żarem polityki, tej mniejszej lub większej, tej sejmowej i tej gminnej oraz podejmą trud przeciwdziałania siłom odwodzącym ich od wartości etycznych Takie właśnie przesłanie płynie dla polskich decydentów z rzymskiego szczytu.

Szczyt dostarczył ponadto okazji do zaprezentowania Raportu Społecznego za rok 2003 przez korporację Procter & Gamble. Misję firmy oraz zasady etyki gospodarczej przedstawił Paul Polman, prezydent P&G na Europę Zachodnią. Pozostali mówcy podjęli kwestie związane z globalizacją i jej wyzwaniami etycznymi. Oto główne tezy wystąpienia Polmana: (1) etyka musi być silnie zintegrowana z biznesem, a tę podstawową zasadę wprowadzać należy od góry; (2) biznes musi postępować etycznie i ponosić odpowiedzialność za skutki ekonomiczne, społeczne i środowiskowe jakie powoduje; (3) biznes musi czynnie angażować się – wraz z pracownikami, konsumentami i pozostałymi interesariuszami – w to, by jego etyka była zrozumiała, przestrzegana wewnątrz firmy i komunikowana światu zewnętrznemu; (4) tylko wówczas, gdy spełnione są wymienione warunki biznes może poszukiwać dróg do okazania tego, jak doskonalić życie innych przez podejmowane akcje, wytwarzane produkty, partnerstwo, słowem stosując podejście nazywane “zrównoważenie przez rynek”.

Postępując w ten sposób biznes może odwrócić tendencję do postrzegania go jako problemu, a nie rozwiązania. Nie ma jednak magicznego guzika, za naciśnięciem którego można by tego dokonać. Konieczne jest autentyczne zaangażowanie się biznesu w budowę zaufania i wiarygodności. Nie wystarcza jednak o tym mówić – dodał na koniec Polman cytując Lecha Wałęsę: “Podaż słów na światowym rynku jest olbrzymia, tylko popyt na nie spada. Niech więc czyny pospieszą za słowami już teraz.”