Nakaz „Poznaj samego siebie!” wykuty nad wejściem do wyroczni delfickiej miał zastanowić i poruszyć pielgrzyma, który przybywał tu, aby poznać swoje przeznaczenie – jeśli był dostatecznie mądry, mógł zrozumieć, że klucz do swej przyszłości nosi w sobie i żadna przepowiednia tego nie zmieni.

Zamiarem autorów tej książki, a są to m.in. Krystyna Skarżyńska, Maria Lewicka, Janusz Czapiński, Ireneusz Krzemiński, Bogdan Wojcieszke, jest wskazanie – na podstawie badań naukowych, ale w sposób przystępny – mocnych i słabych stron mentalności Polaków. Autorzy nie chcą ani krytykować, ani chwalić. Pragną jedynie przypomnieć, że samopoznanie jest jednym z głównych warunków rozwoju – o czym łatwo zapominamy w codziennym wirze spraw, skoncentrowani na świecie zewnętrznym.

Prof. Lewicka w zróżnicowanym portrecie Polaków pisze o ich indywidualizmie i kolektywizmie, o dystansie na linii władza-społeczeństwo, tolerancji dwuznaczności i męskości-kobiecości. Prof. Wojcieszke traktuje m.in. o kulturze narzekania, świętowaniu klęski zamiast zwycięstwa. Prof. Skarżyńska zastanawia się nad potencjałem rozwojowym Polaków i wskazuje, jakie zasoby i wartości sprzyjają osiąganiu sukcesów. Prof. Krzemiński opisuje warunki tworzenia się w Polsce społeczeństwa obywatelskiego oraz relacje pomiędzy systemem władzy i obywatelami, które rozwojowi takiego społeczeństwa przeszkadzają lub sprzyjają. Prof. Czapiński pisze o specyfice polskiego optymizmu i pesymizmu – okazuje się, że mogą one przybierać różne formy, a w zależności od nich zmieniają się rzeczywiste możliwości osiągnięcia sukcesu.

DECYDENT zachęca do lektury, gdyż warto wiedzieć jacy jesteśmy i dlaczego tacy, a nie inni w porównaniu z innymi społeczeństwami.

(Powyższa minirecenzja powstała na motywach odredakcyjnego wstępu).

„Jak Polacy przegrywają, jak Polacy wygrywają”,

praca zbiorowa pod redakcją Marka Drogosza,

Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne,

Gdańsk 2005