Established 1999

KIEDY O NICH PAMIĘTAĆ...

17/08/2023

Kiedy ich wspominać...

Właściwie to nie ma żadnej konkretnej daty upamiętniającej czyny polskich pilotów walczących nad Anglią, choć na jej niebie walczyło ich 145. Służyli w jednostkach brytyjskich i polskich dywizjonach. Jednym z dywizjonów był 315. Dywizjon Myśliwski „Dębliński”. Częścią tego dywizjonu był WŁADYSŁAW JAN POTOCKI, przydomek „Spud” – pisze Elżbieta Potocka.

Władysław Jan Potocki

Urodził się 6 czerwca 1919 w Krakowie, ale młodość spędził w Piotrkowie Trybunalskim. Tam w roku 1938 ukończył Gimnazjum im. Bolesława Chrobrego i rozpoczął naukę w Szkole Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie.

„Szkoły Orląt” nie skończył, ponieważ nad polskim niebem zaczęły latać niemieckie samoloty. Szybko chciał je dopaść, ale najpierw musiał dostać się do Anglii.

Przez Rumunię i Francję w lutym 1940 roku dotarł do Anglii i zaciągnął się do RAF-u, gdzie otrzymał numer służbowy RAF P-1856. Najpierw walczył w 306. Dywizjonie Myśliwskim „Toruńskim”, a potem w 315. Dywizjonie Myśliwskim „Dęblińskim”, którego od 6 kwietnia 1945 do 15 lutego 1946 był dowódcą.

Zdjecie 2 grupowe

Broniąc wolności Anglii, Polski i reszty świata 24 października 1943 roku uszkodził pierwszy niemiecki samolot. W 1944 zestrzelił cztery. Pierwszy 18 maja, następny 7 czerwca, kolejny 17 czerwca i czwarty 23 czerwca 1944 roku. Jego wyczyny zostały docenione i uhonorowane.

Baretka Poland OK

Otrzymał:

– Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari – przyznawany „za śmiały i pełen inicjatywy czyn bojowy i osobiste męstwo, połączony z umiejętnym i skutecznym dowodzeniem”.

 Krzyż Walecznych – trzykrotnie

 Medal Lotniczy – czterokrotnie

oraz brytyjskie Distinguished Flying Cross – najwyższe brytyjskie odznaczenie lotnicze i trzecie najwyższe wojskowe odznaczenie przyznawane za „akty męstwa i odwagi”.

Po wojnie do Polski nie wrócił. Od 1948  roku służył w Królewskich Siłach Powietrznych jako pilot testowy. W 1950 był już w Kanadzie, gdzie pracował w firmie lotniczej Avro Canada. To firma produkująca po II wojnie samoloty ponaddźwiękowe. Kanada była liderem światowym w badaniach naukowych i rozwoju lotnictwa wojskowego w tym czasie. Jej najbardziej unikatowy produkt to CF-105 Avro „Arrow” – dwusilnikowy naddźwiękowy myśliwiec przechwytujący ze skrzydłami delta. Był jednym z najbardziej zaawansowanych samolotów swojej epoki.

Avro

Avro „Arrow” 1957. DP

Władysław Jan Potocki był w Avro pilotem testowym i szefem Zespołu Pilotów Doświadczalnych. Przelatał na „Arrow” największą liczbę godzin. Obserwacje, sugestie i doświadczenie Potockiego wykorzystywane były w pracach nad „Arrow”.

Spud Potocki

„Spud” Potocki – pierwszy z lewej; https://www.avromuseum.com/photos.html

Archiwalne zapisy wykazują, że Potocki 11 listopada 1958 roku osiągnął na „Arrow RL- 202” szybkość 1,98 Macha. Wielu jednak twierdzi, że były to 2 Machy.

Pierwszy z lewej OK

Pierwszy z lewej.

Spośród wszystkich pilotów testowych „Arrow”, W. Potocki był jedynym, który oblatywał wszystkie pięć typów samolotów testowych „Arrow”. Był też pilotem, który jako ostatni, pilotował „Arrow19 lutego 1959. Następnego dnia rząd Kanady podjął decyzję o zakończeniu badań. Była to decyzja zarówno ekonomiczna, jak i polityczna. To podobno Amerykanie mocno naciskali na zakończenie programu.

Po zamknięciu Avro Potocki wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Przez wiele lat pracował w North American Rockwell, firmie lotniczej, tworzącej pojazdy nośne i statki kosmiczne dla amerykańskiego programu kosmicznego Apollo. Tam też był pilotem doświadczalnym.

Dlaczego o nim piszę? Bo wpisany jest w historię Anglii, Avro, amerykańskiego przemysłu lotniczego. I historię mojego męża Jacka Potockiego, polskiego dyplomaty (m.in. Konsula Generalnego w Hongkongu 2004-2009), dziennikarza i publicysty, specjalnego korespondenta japońskiej gazety „Tokyo Shimbun” (東京新聞;1990-2003) i autora wielu publikacji w DECYDENCIE.

Stryj w samolocie

To jego stryj.

Jacek Potocki OK

Mój mąż sam nie mógł napisać o nim wspomnień …  a ja mam nadzieję, że zrobiłam to jak należy …

ELŻBIETA POTOCKA

Źródła: https://www.polishairforce.pl/odznaczenia/virtuti_srebrny.html

http://zurakowskiavroarrow.weebly.com/w-potocki.html

https://aircrewremembered.com/potocki-jan.html

 

W wydaniu nr 261, sierpień 2023, ISSN 2300-6692 również

  1. KIEDY O NICH PAMIĘTAĆ...

    Kiedy ich wspominać...
  2. SPLĄTANE ŻYCIORYSY

    Emocjonalne i towarzyskie
  3. CHINY

    Równanie do Hongkongu
  4. SZCZĘŚLIWY HONGKONG

    Ale nie dla każdego
  5. HONGKONG

    "Szklane domy"
  6. ARABSKIE OPOWIEŚCI

    Arabką być...
  7. PORANEK NA LETNISKU

    Deszczowe rozważania