REFORMY NIEZBĘDNE
DLA PRZYWRÓCENIA
WZROSTU GOSPODARCZEGO
I ODBUDOWY ZAUFANIA

NIEZBĘDNE WSPARCIE POLITYCZNE

Jest to problem, którym należy zająć się bezzwłocznie. Wiarygodność takiego wysiłku będzie w nadchodzących miesiącach wywierać znaczący wpływ na stabilność finansową, warunki inwestycyjne i tworzenie miejsc pracy. Jest to zarówno obowiązek indywidualny poszczególnych europejskich rządów, jak i ich obowiązek zbiorowy. Wady aktualnego systemu zarządzania zostały ujawnione z dramatycznymi skutkami w ostatnich miesiącach. Pakt Stabilności i Rozwoju pilnie wymaga naprawy.

Należy również zwrócić bliższą uwagę na zagadnienia konkurencyjności i nierównowagi makroekonomicznej, szczególnie w strefie euro. Obydwie te kwestie okazały się znaczącym czynnikiem destabilizującym i ukrytym zobowiązaniem fiskalnym dla dotkniętych nimi państw. Większe zaangażowanie w dyscyplinę fiskalną i zapewnienie stabilności należy połączyć z równie intensywnymi wysiłkami dla wdrożenia reform strukturalnych. Połączenie zdrowszych finansów publicznych i wyższych standardów życia w nadchodzących latach będzie możliwe jedynie w sytuacji, jeżeli UE w trybie pilnym zajmie się usuwaniem przeszkód stojących na drodze lepszego funkcjonowania gospodarki i zwiększy wzrost gospodarczy  do przynajmniej 2%.

Proces ten wymagać będzie kompleksowego planu reform stymulujących potencjał innowacyjny przedsiębiorstw oraz ułatwiających dostęp do globalnych rynków i źródeł finansowania, wspierania kompetencji i potencjału zatrudnieniowego pracowników oraz zapewnienia długoterminowego zakresu ochrony socjalnej i systemów emerytalnych.

Już czas, by pogłębić odpowiedzialność polityczną i wykazać prawdziwe zaangażowanie w skuteczną koordynację na poziomie ogólnoeuropejskim.

CZYNNE WEZWANIE DO REFORM

BUSINESSEUROPE dokonał istotnego wkładu w debatę na temat finansów publicznych i ładu gospodarczego w UE i strefie euro, szczególnie dzięki opublikowaniu w tym roku dwóch raportów:

–    “Połączenie zrównoważenia fiskalnego i wzrostu: Europejski Plan Działania” w marcu 2010 r.,

–  “Poprawa zarządzania w strefie euro, zapewnienie długoterminowego sukcesu euro” w czerwcu 2010 r.

Ponadto Rada Prezydentów BUSINESSEUROPE przyjęła 11 czerwca 2010 r. Deklarację Madrycką “Trwały wzrost można osiągnąć tylko przez większą stabilność”

W dziedzinie reform instytucjonalnych BUSINESSEUROPE wezwał do wdrażania ambitnych zasad w zakresie zadłużenia i deficytu do prawa krajowego na każdym poziomie administracyjnym oraz do reform krajowych, regionalnych i lokalnych instytucji fiskalnych. Przedstawiliśmy również konkretne i szczegółowe propozycje, jak na poziomie unijnym można wzmocnić nadzór nad nierównościami fiskalnymi i ogólnie makroekonomicznymi, a także jak narzucić surowsze i bardziej automatyczne sankcje na państwa, które nie zastosują się do wytycznych.

Cieszymy się, że znaczna liczba naszych rekomendacji odzwierciedlona została w propozycji legislacyjnej Komisji Europejskiej z 29 września. Dziękujemy za wkład Komisji w cały proces i wzywamy Radę Europejską i Parlament Europejski do zapewnienia szybkich postępów w zakresie finalizacji proponowanego pakietu. Grupa operacyjna, której przewodzi Prezydent Van Rompuy, osiągnęła konsensus polityczny w zakresie wielu fundamentalnych kwestii i jesteśmy przekonani, że jej raport zainspiruje jasne i kompleksowe zaangażowanie ze strony Rady Europejskiej.

POZOSTAŁE ZAGADNIENIA

Uzgodniono już podjęcie istotnych kroków, w szczególności ustanowienie “Semestru Europejskiego” w celu koordynacji polityk fiskalnych i ogólnoekonomicznych w spójnych i zsynchronizowanych ramach.

Sukces wymagać będzie od Komisji wzmocnienia systemu monitoringowego oraz sporządzenia przejrzystych wytycznych w rekomendacjach dla poszczególnych krajów, a także sygnałów ostrzegawczych dla państw, które nie osiągną zadowalających wyników.

Europejscy przedsiębiorcy oczekują obecnie, by głowy państw i rządów uzgodniły poniższe kluczowe kwestie podczas posiedzenia w dniach 28-29 października:

1.    Minimalne wymogi dla krajowych zasad budżetowych (National Fiscal Framework): BUSINESSEUROPE wspiera potrzebę ustanowienia takich wymogów, w tym ambitnych i jasnych zasad liczbowych, wieloletniego programowania fiskalnego oraz wysokiej jakości statystyk. Komisja

powinna uważnie monitorować zmiany na poziomie krajów i zapewnić, iż zostaną one zakończone najpóźniej do grudnia 2013 r. Aby zmotywować w większym stopniu zmiany instytucjonalne na poziomie krajowym, na Państwa Członkowskie, które nie spełnią wymogów minimalnych, można by nałożyć surowszy obowiązek sprawozdawczy.

2.    Sankcje prewencyjne na mocy zasad Paktu Stabilności i Rozwoju: Z zadowoleniem witamy zapowiedź wprowadzenia systemu oprocentowanych depozytów (zgodnie z sugestią zawartą w naszym czerwcowym raporcie) w sytuacji, gdy Państwo Członkowskie strefy euro nie osiągnie wystarczającego postępu na drodze ku wyznaczonym celom budżetowym w dobrych warunkach gospodarczych. Uważamy, że niezbędne są dalsze działania w celu uruchomienia tej procedury (tj. definicja „rozważnego tworzenia polityki fiskalnej” i istotnych odstępstw od niej). Zasady wydatków, zaproponowane przez Komisję – unikanie wydatków rządowych w celu uzyskania wzrostu wyższego niż “rozważne średnioterminowe tempo wzrostu PKB” – są przydatne, ale wymagają dalszych uściśleń. Jesteśmy przekonani, że ścieżka wydatków publicznych spójna z zasadą rozwagi fiskalnej powinna uwzględniać nie tylko centralną prognozę realnego wzrostu PKB, ale także ryzyka wiążące się z taką prognozą. Należy uogólnić testy warunków skrajnych, których celem jest ocena wpływu najgorszych scenariuszy na sferę finansów publicznych, oraz odpowiednio uwzględnić ekspozycję na negatywne zdarzenia.

3.    Kryteria zadłużenia: Potrzebna jest większa koncentracja na zadłużeniu publicznym przy ocenie zrównoważenia fiskalnego, a limit 60% PKB pozostaje fundamentalnym punktem odniesienia. Niemniej jednak faktyczna aktywacja Procedury Nadmiernego Zadłużenia, która wiąże się z tym kryterium, winna uwzględniać liczne istotne czynniki, w tym m.in. średnioterminowe perspektywy wzrostu, przyszłe implikowane (ukryte) zobowiązania, wpływ reformy emerytalnej i innych reform strukturalnych oraz akumulację nadmiernego zadłużenia prywatnego w stopniu, w jakim stanowi ono potencjalne warunkowe zobowiązanie dla państwa.

W toku dalszych prac Komisji i Rady elementy te muszą opierać się na wiarygodnym systemie pomiarowym. Jeżeli chodzi o definicję zadowalającego tempa redukcji zadłużenia, należy stworzyć proporcjonalne pakiety motywacyjne dla wszystkich państw, w tym tych, których zadłużenie jest blisko granicznej wartości 60%. Proponowana przez Komisję formuła – przewidywanie średniorocznego zmniejszenia w wysokości 1/20 nadwyżki ponad próg zadłużenia 60% – nie spełnia tego kryterium. Powinna zostać poddana dalszym weryfikacjom i obejmować np. minimalną wielkość  redukcji stosowaną do państw, których zadłużenie niewiele przekracza wartość referencyjną 60%.

4.  Procedury automatyczne: Wspieramy wprowadzenie głosowania wg zasady tzw. reverse majority (automatycznego przyjęcia w przypadku braku blokady przez Radę) przy podejmowaniu decyzji o nałożeniu sankcji na kraje strefy euro. Powinno to pomóc w ograniczeniu targów politycznych w

Radzie, a tym samym zapewnić lepsze egzekwowanie uzgodnionych zasad. Nieprzestrzeganie zaleceń Rady doprowadziłoby w takiej sytuacji do częstszych i surowszych kontroli oraz stopniowych sankcji finansowych. Należy przyjąć szczegółowy zestaw kryteriów, obejmujących zarówno środki konsolidacyjne, jak i reformy strukturalne, aby umożliwić właściwy monitoring.

5.    Nakładanie kar i odsetek: Jesteśmy zdania, że przewidywane nakładanie kar i odsetek na Państwa Członkowskie strefy euro, które nie są objęte Procedurą Nadmiernego Deficytu lub procedurą nadmiernej nierównowagi, może powodować problemy o naturze politycznej. W związku z tym sugerujemy opracowanie alternatywnej formy alokacji tych dodatkowych obciążeń, które ostatecznie można przeznaczyć na stały fundusz kryzysowy dla strefy euro.

6.    Poprawa nadzoru makroekonomicznego: BUSINESSEUROPE od dawna wspierał pomysł opracowania zestawu kryteriów makroekonomicznych i oczekuje jego realizacji. Zestaw tego rodzaju powinien sygnalizować pojawiające się problemy makroekonomiczne, ale także w bardziej obiektywny sposób uwypuklać strukturalne przeszkody na drodze wzrostu gospodarczego. Kryteria powinny uwzględniać kluczowe wskaźniki dotyczących produktów i rynku pracy. Proces nadzoru powinien być powiązany z Paktem Stabilności i Rozwoju i prowadzić szczególnie do wyznaczania bardziej ambitnych wartości docelowych w zakresie deficytu, wydatków i konsolidacji zadłużenia dla państw o zidentyfikowanych problemach.

Niezależnie od wszystkich powyższych kroków, należy kontynuować prace mające na celu wdrożenie trwałego mechanizmu zarządzania kryzysowego i rozwiązywania sytuacji kryzysowych. Powinien on uwzględniać możliwość udzielania awaryjnych pożyczek na ściśle określonych warunkach, restrukturyzację zadłużenia, a także, w sytuacjach ostatecznych, przeprowadzenie procedury nadzorowanej niewypłacalności. Wszelkie brakujące elementy w strukturze zarządzania makroekonomicznego będą wymagały dalszego omówienia i uzgodnień w nadchodzących miesiącach.