Same wydarzenia zostały przedstawione jedynie w tle, gdyż bohater powieści, 46-letni węgierski Żyd, członek partii komunistycznej, inżynier Guyla Fatray, przechodził wówczas operację w szpitalu, natomiast akcja książki toczy się po ich zakończeniu, w okresie tzw. normalizacji. Codziennie wówczas znikali z pola widzenia ludzie, których zabierała węgierska bezpieka. Podobnie zresztą było po interwencji Układu Warszawskiego w Czechosłowacji oraz po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce. Z tym, że w 1956 roku na Węgrzech takie zniknięcie często kończyło się szubienicą lub strzałem w potylicę w kazamatach jakiegoś więzienia, gdyż oddech zmarłego Stalina jeszcze nie wywietrzał. Otóż, pewnego dnia – mamy już rok 1957 – kolega podsuwa Fatrayowi w pracy gazetę, w której wydrukowano czarno na białym, że nasz bohater był trzonem spisku antypaństwowego, został za to skazany, a w czasie wydarzeń w Budapeszcie, został uwolniony z więzienia przez grupę kontrrewolucjonistów.

W artykule nie podano wprawdzie imienia osoby posługującej się nazwiskiem Fatray, ale ponieważ na Węgrzech jest to nazwisko dość rzadkie, skojarzenie mogło być proste. I tu akcja powieści dopiero nabiera rozmachu. Wprawdzie Fatray wie, że jest niewinny, gdyż w czasie powstania był w szpitalu, a potem przechodził rekonwalescencję w domu, jednakże sekwencja późniejszych wydarzeń nie jest już groteską, ale zmierza ku rozwiązaniu, które może okazać się tragiczne. W gazecie nie chcą opublikować sprostowania, w szpitalu nie chcą wydać zaświadczenia, że nasz bohater w czasie powstania był na operacji. Lekarze kręcą, przyjaciele patrzą na niego podejrzliwie i z nieskrywaną niechęcią. Początek jest prozaiczny: odbierają mu talony obiadowe, potem już jest gorzej: odbierają mu przepustkę zakładową czyli znajduje się na bruku. Na zebraniu partyjnym jego koledzy i znajomi składają fałszywe oświadczenia o długoletnich sympatiach naszego bohatera do faszyzmu, o jego zapiekłej wrogości do socjalizmu. Atakują go i poniżają wiedząc, że te ataki są zwykłym pomówieniem. Nikt z oficjeli nie chce go przyjąć na rozmowę, by mu pomóc się oczyścić z bezzasadnych zarzutów. Plotka dostaje skrzydeł: sąsiedzi nie odpowiadają na pozdrowienia żony, którą władze zwalniają z dotychczasowego stanowiska organizatorki tytułowego „Salonu Wiosennego”, prezentującego dorobek węgierskich plastyków. Dobija go ostatecznie przyjaciel, Lali Szasz, znany adwokat i były prokurator wojskowy, który wyjaśnia mu, że sprawa jest beznadziejna, bo władze postanowiły zrobić z niego kozła ofiarnego i wykończyć go w pokazowym procesie. Ot… tak sobie! Pomaga mu jednak przypadek: wpływowy przyjaciel, beneficjant nominacji po powstaniu bierze sprawę w swoje ręce i… okazuje się, że pismak przez pomyłkę zmienił w artykule pierwszą literę nazwiska, ale potem już umył ręce i nie chciał niczego ani wyjaśniać ani prostować. Wszystko, na szczęście, wraca do normy.

Bardzo pouczająca powieść. Autor przedstawił w niej mechanizmy zaszczucia i niszczenia człowieka, które uruchamiają się po każdej rewolucji. Po każdej…

                                                                                              Jacek Potocki

György Spiró. „Salon Wiosenny”. Tłum. Irena Makarewicz. Wydawnictwo „Czytelnik”. Warszawa 2016