O względy jednych i drugich trzeba zabiegać i często do niektórych „przepijają”. Dawniej temu brataniu się z bóstwami towarzyszyło przekonanie, że kiedy w głowie już szumiało i nogi nie szły po prostej, to z nietrzeźwego ciała uchodziła dusza. Jej miejsce zajmowały duchy różnych bóstw, które świetnie się w powłokach cielesnych bawiły. Tymczasem pijana dusza, dzięki błogiemu stanowi, w którym się znajdowała, wchodziła w świat nadprzyrodzony i obcowała z bogami. Każdy dążył do tego, by takie połączenie z bóstwami mogło nastąpić. A następowało ono tylko wtedy, gdy człowiek był nietrzeźwy. Ci, którzy z jakichś powodów nie pili lub nie mogli udawali, że są pijani, by móc nawiązać kontakt ze światem nadprzyrodzonym.

Później sake straciła swój sakralny charakter, ale upijanie się nią pozostało. Zwyczaj ten kontynuowali nobilitowani obywatele Nipponu. Bankiety związane z licznymi świętami dzielono na dwie części – formalną i nieformalną. Podczas tej pierwszej każdy zachowywał formę, w czasie nieformalnej biesiadnicy pili do nieprzytomności, aż pospadali pod stół. Ten zwyczaj można spotkać w Japonii jeszcze dziś. Jest powszechnie akceptowane, że niektórzy upijają się tak, że kończą biesiadę pod stołem.

Sake jest też napojem rytualnym. To z jej „pomocą” wita się Nowy Rok – największe święto w Japonii, ona „łączy” kobietę i mężczyznę w małżeńską parę w sintoistycznej ceremonii zaślubin, przy jej pomocy otwiera się codziennie tysiące spotkań, zjazdów, konferencji. Można by powiedzieć, że gdyby jej nie było to trzeba byłoby ją wymyślić. Nie wiadomo dokładnie kiedy sake po raz pierwszy rozweseliła biesiadników. Niektórzy twierdzą, że odkryto ją przez przypadek, początkowo warzono  i spożywano tylko w czasie żniw i świąt religijnych.

Obecnie w Japonii warzy się około 6000 gatunków sake. Znawcy twierdzą, że im jest ona młodsza tym lepsza. Sake z reguły jest lekko słodkim napojem alkoholowym (może być też wytrawna), wyglądem przypomina wódkę, ale jest od niej dużo słabsza, zawiera od 11 do 14 % alkoholu. Sporządzona ze słodu ryżowego, gotowanego ryżu, drożdży winnych i wody jest napojem na każdą okazję.

W zależności od pory roku podaje się ją w temperaturze pokojowej, albo mocno schłodzoną latem lub podgrzaną zimą. Jej prawdziwe walory smakowe ujawniają się najbardziej wówczas, gdy sake ma temperaturę ciała. Ten sposób podawania sake znany był już w okresie Tokugawa (1603-1868). Czasami sake serwuje się jak tequillę – z solą. Używa się jej też jako dodatku smakowego do różnych mięsnych potraw.

Sake podaje się w bardzo różnych naczyniach – w czarkach z porcelany, szkła, laki, czasami w małych kwadratowych pojemnikach z drewna, które w  zetknięciu z sake wydzielają aromat. Sake podgrzewa się w porcelanowych naczyniach. Dawniej umieszczano je w żelaznym kociołku, który grzał się nad płonącym węglem drzewnym. Obecnie do podgrzewania sake służą urządzenia przypominające podgrzewacze, często wkłada się po prostu do kuchni mikrofalowej, albo do garnka z gorącą wodą.

DR ELŻBIETA POTOCKA