Niewątpliwie, ściśle powiązany z Moskwą, poprzez Międzynarodówkę Komunistyczną czyli Komintern, penetrowany przez radzieckie służby specjalne, był przed wojną polski ruch komunistyczny (KPP), którego trzon stanowili działacze narodowości żydowskiej. Oni bardzo chętnie utożsamiali się z poglądami Róży Luksemburg, głoszącymi likwidację państw narodowych, w tym Polski oraz powstanie pozbawionego granic, komunistycznego raju międzynarodowego proletariatu.

Autor omawia dość szczegółowo polski ruch komunistyczny przed wojną oraz funkcjonowanie płaszczyzny tajnej Kominternu, ściśle podporządkowanej imperialnym planom Józefa Stalina. Autor niczego szokującego nie odkrył pisząc, że partie komunistyczne nie miały nic wspólnego z partiami politycznymi w Europie Zachodniej. Andrzej Zasieczny przedstawia też w skrócie struktury służb specjalnych bolszewickiej Rosji, które prowadziły wywiad przeciwko Polsce, a także służby wywiadowcze Kominternu, które działały pod nazwą „Wydział Łączności Międzynarodowej”.

Pisząc o agentach radzieckiego wywiadu w kierownictwie PPR, dowództwie Gwardii Ludowej i Armii Ludowej autor oparł się szeroko o rewelacje ppłka Józefa Światło, który po okresie swych zbrodni przeciwko narodowi polskiemu, jakich dopuścił się w MBP, po ucieczce na Zachód został pieczołowicie przygarnięty przez CIA. Tam Światło, czyli Izak Fleischfarb, wiele mówił, by przede wszystkim wybielić siebie, przy okazji ujawniając wiele tajnych spraw, o których wiedział, jako członek grupy żydowskich siepaczy, wysłanych do Polski przez Berię i Stalina, by likwidowali żołnierzy Państwa Podziemnego. Wiele informacji Światło uzyskał z materiałów śledztwa, prowadzonego z rozkazu Stalina przeciwko Władysławowi Gomułce i Marianowi Spychalskiemu. Ciekawe, że autor zastrzega, iż „samego Światłę trudno oskarżyć o to, że był agentem sowieckim…”

O agenturalnym charakterze części kierownictwa PPR, GL i AL pisał w swoich pamiętnikach Władysław Gomułka, którego autor książki wyklucza z grona agentów NKWD, natomiast byli nimi Pinkus (Paweł) Finder, Marceli Nowotko, Małgorzata Fornalska, adw. Teodor Duracz, Włodzimierz Lechowicz czy Ignacy Loga-Sowiński. Włodzimierz Lechowicz był wtyczką komunistów (a zatem i wywiadu radzieckiego) w Delegaturze Rządu na Kraj i w Kierownictwie Walki Podziemnej.

Trudno przesądzać o wartości zamieszczonych w książce rewelacji, a więc i o wartości samej książki. Autor sam przyznaje, że pełną prawdę o problemie radzieckiej agentury w Polsce skrywają archiwa rosyjskie, a te nie zostały udostępnione. Stąd Zasieczny mógł przeprowadzić kwerendę jedynie w zbiorach IPN i w polskich archiwach. Może dlatego często w książce pojawiają się takie sformułowania, jak „ można założyć”, „być może”, „myślę, że…” czy „przypuszczalnie”.

Mimo tych uwag, książka informuje o sprawach, o których do tej pory niewiele się mówiło.

                                                                                     Jacek Potocki          

Andrzej Zasieczny „Sowieckie krety. Jak agenci Stalina przejęli władzę nad Polską. 1939-1945”. Wydawnictwo „Bellona”, Warszawa 2016