Według raportu, w skali globalnej, liczba samozatrudniających się osób dorosłych po pięćdziesiątym roku życia, jest proporcjonalnie wyższa od liczby osób pracujących na własny rachunek przed pięćdziesiątką. Zdaniem badaczy oznacza to, że „seniorzy” odgrywają ważną rolę dla wzrostu gospodarczego.

Biznes 50 + potrzebuje wsparcia

Specjalny raport GEM dotyczący przedsiębiorczości wśród seniorów oparty jest na danych zgromadzonych w latach 2009-2016 w 104 krajach całego świata, w tym w Polsce. Badanie zostało przeprowadzone wśród 1 540 397 respondentów – osób dorosłych w wieku od 18 do 80 lat w pięciu regionach świata – Afryce Subsaharyjskiej (SSA), na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej (MENA), Azji Południowo-Wschodniej (SEA), w Ameryce Łacińskiej i na Karaibach ( LAC) oraz w krajach kultury europejskiej (ECC). Respondenci zostali podzieleni na cztery kategorie wiekowe: 18-29 lat, 30-49 lat, 50-64 lat, 65-80 lat.

„Sukces w przedsiębiorczości i uzyskiwanie przychodów nie mają ograniczeń wiekowych” – podkreśla Mike Herrington, dyrektor konsorcjum Global Entrepreneurship Monitor – Choć w tradycyjnym postrzeganiu, przedsiębiorczość kojarzy się nam głównie z aktywnością osób młodych, nasze statystyki pokazują, że w wielu aspektach osoby z przedziału wiekowego 50 + są wiodącą siłą przedsiębiorczości. Niestety, korzyści jakie z tego płyną są dziś jeszcze bardzo często pomijane i niedoceniane.”

Zgodnie z raportem, 18% dorosłych w wieku od 50 do 64 lat i 13% w wieku 65-80 lat jest zatrudnionych na własny rachunek w porównaniu do zaledwie 11% dorosłych w wieku 18-29 lat. W przedziale wiekowym 30-49 lat, 18% osób pracuje na własny rachunek.

Okazuje się jednocześnie, że programy wspierania przedsiębiorczości są w zasadzie całkowicie ukierunkowane na młodsze segmenty wiekowe. Raport sugeruje, że wyspecjalizowane wsparcie dla starszych przedsiębiorców mogłoby w końcowym rezultacie przynieść wiele korzyści natury gospodarczej – zwłaszcza w krajach, gdzie przedsiębiorczość seniorów jest niedostatecznie rozwinięta.

Europa daleko w tyle

Pod względem regionalnym, przedsiębiorczość „młodszych seniorów” (tzn. osób w wieku od 50 do 64 lat) – zarówno tych, którzy planują otworzyć biznes (w ciągu najbliższych trzech lat) oraz tych, którzy dopiero założyli działalność przedsiębiorczą (w ostatnich 42 miesiącach) – jest bardzo zróżnicowana.

Najwyższy odsetek przedsiębiorczości w tym segmencie wiekowym mają mieszkańcy Afryki Subsaharyjskiej, proporcjonalnie 35% i 19%. Na drugim miejscu plasuje się Ameryka Łacińska i Karaiby, z odsetkiem 27% i 14%. Następne w kolejności są kraje regionu MENA : 23% i 7% oraz Azji Południowo-Wschodniej: 14% i 9%. Najniżej w statystykach wypadają państwa „kultury europejskiej”, gdzie jedynie 6% „młodych seniorów” deklaruje chęć otwarcia biznesu, a 4% założyło działalność gospodarczą w ostatnich 42 miesiącach.

Te dane są zgodne z ogólnymi ustaleniami Global Entrepreneurship Monitor, wskazującymi, że poziom przedsiębiorczości jest wyższy w gospodarkach napędzanych czynnikami wytwórczymi, czyli takich, w których do otworzenia działalności gospodarczej często wymagane są niższe umiejętności i mniejszy wkład finansowy.

Złote dywidendy

Zdaniem Thomasa Schøttta, profesora przedsiębiorczości na Uniwersytecie Southern Denmark, i jednego z głównych autorów raportu, starsi przedsiębiorcy – w raporcie nazwanymi „złotymi dywidendami” – przynoszą wiele korzyści – ekonomicznych, społecznych i środowiskowych. Przyczyniają się, między innymi, do tworzenia nowych miejsc pracy oraz wspierania polityki rządowej wobec starzenia się społeczeństwa.

„Każdy senior pracujący na własny rachunek jest mniejszym obciążeniem finansowym dla społeczeństwa i przyczynia się do wsparcia gospodarki poprzez pozostanie aktywnym i płacenie podatków. Dodatkowo, starsi przedsiębiorcy, jak wynika ze statystyk, częściej zatrudniają więcej niż pięć osób, zatem nie tylko tworzą miejsca pracy dla siebie, ale także dla innych” – podkreśla Thomas Schøttt.

Inne korzyści gospodarcze wynikają z faktu, że osoby z grupy 50+ często inwestują znacznie więcej pieniędzy w porównaniu z młodszymi przedsiębiorcami. Prawie dwie trzecie (63%) starszych „aniołów biznesu” inwestuje więcej niż średnia wszystkich inwestycji. Seniorzy we wszystkich fazach działalności gospodarczej zgłaszają również znacznie wyższy poziom satysfakcji zarówno z ich życia, jak i pracy, w porównaniu do seniorów pracujących na etacie. To przekłada się na lepszy stan zdrowia i jednocześnie zmniejsza zapotrzebowanie, w tej grupie wiekowej, na świadczenia socjalne. Co zdaniem Thomasa Schøtta ma szczególne znaczenie dla gospodarek zmagających się z problematyka starzejącej się populacji.

„Biorąc pod uwagę, że około 16% populacji świata ma więcej niż 55 lat, kwestia przedsiębiorczości wśród seniorów dotyka bezpośrednio ponad 1,2 miliarda ludzi. Świat zaczyna powoli rozumieć, że seniorzy mający bogate doświadczenie osobiste, szeroką sieć kontaktów oraz chęć pozostania produktywnymi są ogromnym niewykorzystanym zasobem. Aby wykorzystać efektywnie potencjał seniorów niezbędne jest stworzenie innowacyjnych i strategicznych inicjatyw przydzielania środków finansowych dla przedsiębiorczości, ustalenie nowych priorytetów w polityce oraz prowadzenie pragmatycznych badań nad tą problematyką” – dodaje Thomas Schøttt.

Dodatkowo w specjalnym raporcie GEM Senior Business Entrepreneurship:

+ Osoby z segmentu wiekowego 65-80 mają najniższe zaufanie we własne możliwości rozpoczęcia i prowadzenia biznesu, ale jednocześnie posiadają największą chęć podejmowania ryzyka wśród starszych grup wiekowych.

+ Osoby w wieku 65+ są nieco bardziej skłonne do przedsiębiorczości społecznej niż przedsiębiorcy w pozostałych trzech grupach wiekowych. To sugeruje, że ludzie mogą przechodzić na emeryturę i jednocześnie nadal zajmować się inicjatywami o celu społecznym lub wspólnotowym. Jest to interesujące odkrycie, ponieważ przedsiębiorczość społeczna często kojarzy się z młodymi osobami, szukającymi zmian, które są nastawione idealistycznie.

+ Płeć ma wpływ na zachowania związane z przedsiębiorczością wśród osób 50+ i 65 +. Intencje przedsiębiorcze są najniższe wśród starszych kobiet (65+) w porównaniu z innymi trzema grupami wiekowymi.

O GEM :

Global Entrepreneurship Monitor (GEM) zajmuje się studiowaniem przedsiębiorczości na całym świecie. Dzięki ogromnej i centralnie koordynowanej liczbie międzynarodowych danych, GEM jest obecnie najbogatszym źródłem informacji na temat przedsiębiorczości w świecie, publikując szereg rocznych raportów o charakterze globalnym, krajowym oraz dotyczących specyficznej tematyki. Raporty i ekspertyza GEM są zaufanym źródłem z dziedziny przedsiębiorczości dla kluczowych organizacji międzynarodowych, takich jak ONZ, WEF, Bank Światowy i Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).

www.gemconsortium.org