Gdy rozum śpi to budzą się półprawdy, kłamstwa i oszustwa, oraz tak zafałszowane rzeczywistości, aby o poglądach i oczekiwaniach ludzi decydowały nie fakty, lecz emocje.

Polska przestrzeń publiczna coraz bardziej jest nasycana dogodnymi dla władzy interpretacjami faktów i alternatywnym punktem widzenia. Post-prawda doskonale spełnia się jako narzędzie ideologiczne służące niszczeniu instytucji obywatelskich, jest podstawowym orężem do utrzymania władzy absolutnej i nadaje się do „kupowania” jednych oraz zastraszania drugich. Zaciekłość z jaką Prawo i Sprawiedliwość zwalcza każdy przejaw prawdy i próby dyskursu jest imponująca.

Duże osiągnięcia na polu propagandowym mają zawłaszczone media publiczne, które z wprawą i zaangażowaniem posługują się post-prawdą. Przykładem bezczelnego fałszowania rzeczywistości przez organy władzy była gra związana z nielegalnie uchwalonym na 2017 rok budżetem państwa.

Post-prawda najszybciej i najłatwiej dociera do tych Polaków, którzy nie chcą używać wiedzy i rozumu do kształtowania świata wokół siebie. Siła rażenia propagandy jest tym większa im prymitywniejsza jest sama propaganda, a w tej materii Prawo i Sprawiedliwość jest mistrzem. Części społeczeństwa polskiego zaczyna się podobać życie bez faktów, wolą się nie zastanawiać nad tym, co się dzieje w kraju oraz na świecie i dokąd to zmierza. Tragicznym efektem stosowania post-prawdy jest upadek wzajemnego zaufania, zniszczenie więzi międzyludzkich, zburzenie poczucia bezpieczeństwa i zobojętnienie na nieprawości. Post-prawda w wydaniu Prawa i Sprawiedliwości to obsesja na punkcie wzniosłych symboli i rezygnacja z myślenia krytycznego na rzecz promowania emocji. W skrajnych przypadkach takie działanie, może wykreować widmową ojczyznę, w której nie będzie miejsca na solidarność i współpracę, będzie miejsce na nienawiść, strach i przemoc.

Skuteczność siodła

W Polsce manipulacja rzeczywistością zaczyna przybierać karykaturalne rozmiary, które wydają się nie mieć końca. Gdy wybitni przedstawiciele Prawa i Sprawiedliwości konstruują fałszywą rzeczywistość a społeczeństwo rozumnie dochodzi do prawdy i ujawnia oszustwo to władza, dla podtrzymania swych racji, natychmiast tworzy inną, nową kłamliwą rzeczywistość.

Skuteczność aparatu władzy w przekonywaniu ludzi do swych racji zależy nie tylko od jakości sfałszowanej informacji, ale przede wszystkim od jej ciągłego i upartego powtarzania, aż zostanie uznana za prawdziwą.

W tym miejscu można posłużyć się dowcipnym opisem, ilustrującym zakłamywanie rzeczywistości, który jak się okazuje przynosi pożądany skutek.

Rozmowa dwóch obywateli, występujących pod pseudonimami A i B:

A do B – jesteś koniem B do A – to nieprawda

A do B – jesteś koniem, uwierz B do A – obrażasz mnie, nie słucham

A do B – jesteś koniem, to fakt B do A – idę już

A do B – dokąd idziesz B do A – kupić siodło

Myślę, więc jestem

W roku 2011 włoski filozof Maurizio Ferraris (ur. 1956), opublikował w czasopiśmie „La Repubblica” artykuł pt: „Nowy realizm, zasady” stając się czołowym głosicielem tej nowej idei filozoficznej. W innym dziele pt: „Manifest nowego realizmu”, z 2014 roku, polemizuje z poglądami postmodernistów, którzy odrzucają rzeczywistość i wiedzę tylko dlatego, że nauka nie jest ostateczną miarą prawdy.

Ferraris uważa, że współcześnie jesteśmy świadkami gwałtownego i niekontrolowanego odchodzenia od paradygmatu kartezjańskiego „myślę, więc jestem”, który wskazywał na ludzki umysł jako właściwe źródło wiedzy i mądrości.

Maurizio Ferraris nie akceptuje postmodernizmu z uwagi na jego antyhumanizm. Obecnie, ta myśl filozoficzna odnajduje prawo bytu na świecie, wśród sprawujących władzę populistów, w ich działalności polityczno-społecznej. Autokraci uważają, że wszystko jest względne i zależy od kontekstu, prawdziwe może być również nieprawdziwe. Filozofia postmodernizmu rodziła i rodzi kłamliwe relacje ze światem, co degraduje stosunki międzyludzkie, gdyż wszystkie wyobrażenia o świecie są narzucane przez autorytarną władzę.

Jednym z ważniejszych ideologów postmodernizmu był francuski filozof Jacques Derrika (1930-2004), który głosił potrzebę wyzwolenia człowieka od istniejącej rzeczywistości i zachęcał go do odrzucenia wszelkich struktur oraz schematów życia społecznego. Derrika uważał, że rzeczywistość powinna być konstruowana przez władzę i władza musi ją urabiać dla swoich potrzeb.

Stąd już blisko do wcześniejszych, nacjonalistycznych poglądów filozofów niemieckich, Friedricha Nietzsche (1844-1900), który zakładał posiadanie niezwykłej władzy i mocy kreacji przez jednego wybitnego człowieka mającego prawo rządzić jednoosobowo i pogardliwie traktować poddanych jego władzy; Martina Heideggera (1889-1976), apologety nazizmu, który w narodowym socjalizmie widział ratunek przed dwoma zagrożeniami współczesności, amerykanizmem i sowietyzacją.

Rozwijający się w Polsce medialny i polityczny populizm to pożegnanie z rzeczywistością i usprawiedliwianie działań opartych na zafałszowanych informacjach. Prawo i Sprawiedliwość zawłaszczając Polskę i próbując zmienić jej ustrój zaadaptowało dla swych celów idee głoszone przez postmodernistów. Tak jak oni uważa, że rozum oraz intelekt to formy niewłaściwej dominacji, a wyzwolenia od nich należy szukać w uczuciach i emocjach, które są rewolucyjne. Odrzucanie argumentów opartych na faktach, posługiwanie się post-prawdą to pożywka dla sprawowania władzy autorytarnej.

Nieistniejący Trybunał

Prezes Jarosław Kaczyński w marcu 2016 roku udzielił wywiadu redakcji „Rzeczpospolitej”. Odnosząc się do orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, których nie pozwolił publikować, wypowiedział rewolucyjne słowa: „korzystne czy niekorzystne opinie przyjmowane przez grono sędziów będą traktowane jako non est – nieistniejące”.

Prawo i Sprawiedliwość sprawując niepodzielne rządy w Polsce, wprowadzając do przestrzeni publicznej elementy post-prawdy i dezinformacji doprowadziło do demontażu Trybunału Konstytucyjnego. Ta instytucja prawna, dobrze dotychczas funkcjonująca, będąca jedynym organem właściwym do oceny konstytucyjności uchwalanych przez Sejm ustaw, była przeszkodą dla władzy. Jego demolowanie odbywało się ze stałym naruszaniem ustawy zasadniczej.

Na przełomie 2016 i 2017 roku, posługując się większością sejmową i spolegliwym urzędem prezydenckim, Prawo i Sprawiedliwość zbudowało nowy Trybunał Konstytucyjny. Orzeczenia i opinie tego trybunału, którego skład osobowy powstał wbrew prawu, z naruszeniem obowiązującej Konstytucji, mogą być traktowane jako nieistniejące, non est (łac. nie jego czyn).

Władza zdaje się nie przejmować tym faktem. Wychodzi z założenia, że można pominąć lub wykreślić obowiązujące procedury demokratyczne i prawne, gdy one jej zagrażają. Tak więc, wola władzy wykonawczej, „wola ludu” staje się prawem najwyższym, emocje i uczucia mają pierwszeństwo przed wiedzą i rozumem.

ANDRZEJ ZIENTARA