SZTUKA DECYDENTA
Samotna obywatelka świata
Jest to książka o najwybitniejszej polskiej malarce przełomu XIX i XX wieku. Jednakże nie była ona wychowana w duchu polskim, patriotycznym. więcej...
Książka traktuje o stosunkach europejskich państw zachodnich ze Stanami Zjednoczonymi.
Państwa Europy Środkowo-Wschodniej zostały w niej wspomniane „przy okazji”, natomiast relacje z Rosją i z ZSRR szczątkowo.
Stany Zjednoczone od swojego zarania związane były z Europą: autorzy wiele piszą o powstaniu USA, jako związku byłych kolonii brytyjskich, już niepodległych. Wspominają również o roli Hiszpanów i Francji na kontynencie amerykańskim w tamtym okresie, piszą o pozycji osadników, głównie z Europy, o ingerencji Wielkiej Brytanii w życie amerykańskiej kolonii, o przymierzu francusko-amerykańskim, które pomogło byłym koloniom brytyjskim w uzyskaniu niepodległości.
W książce wyjaśniono rolę tzw. doktryny Monroe’go. Autorzy piszą o wielowymiarowym charakterze stosunków amerykańsko-brytyjskich, bazujących na relacjach inwestycyjno-finansowych, chociaż Brytyjczycy wówczas zamknęli dostęp statkom amerykańskim do brytyjskich Indii Zachodnich. Autorzy wspominają o rozroście terytorialnym Stanów Zjednoczonych, o aneksjach sąsiednich obszarów, o wojnie secesyjnej, w czasie której obie strony amerykańskiego konfliktu dążyły do pozyskania europejskich sojuszników. Piszą też o amerykańskich dążeniach do uregulowania stosunków z Wielką Brytanią, o działaniach Prus wobec USA, o roli Chin i o amerykańskiej „polityce otwartych drzwi” wobec Chin.
Wreszcie dwie wojny światowe: I wojna i dążenie USA, które początkowo ogłosiły neutralność, do pokojowego uregulowania sporów, którą to zasadę głosił „kaznodziejsko” nastawiony prezydent Wilson, pod koniec wojny, z przyczyn wymienionych w książce, Amerykanie przystąpili do działań. I II wojna: najpierw neutralne USA, następnie wspierające Europę, w końcu, walczące po stronie aliantów, kiedy to Japończycy napadli na flotę amerykańską w Pearl Harbour.
Po II wojnie USA stały się supermocarstwem światowym: NATO, konfrontacyjne stosunki z ZSRR, plan Marshalla. Amerykanie zachęcają Europę do politycznej i ekonomicznej integracji, której bezpieczeństwo ma zagwarantować amerykańska obecność na kontynencie europejskim. Potem wojna w Wietnamie i rola handlu międzynarodowego (negocjacje dotyczące GATT, WTO).
Omówienie roli kolejnych prezydentów USA w dialogu z Europą, z uwzględnieniem obecności wojsk amerykańskich w Europie, głównie w RFN. Czytelnikowi może w toku obecnego zalewu informacyjnego, pojawić się pytanie: po co te wojska są? Odpowiedź na nie uzyskać można analizując moment ich pojawienia się w Europie: wojska te mają pilnować, by Niemcy nigdy więcej nie dokonały agresji! Po zakończeniu zimnej wojny nie mają one już charakteru konfrontacyjnego wobec ZSRR. Stąd interesujące rozważania autorów o kolejnych wojnach USA: Irak, Afganistan, Bałkany (Kosowo, Bośnia) oraz o relacjach USA-Unia Europejska.
Na zakończenie książki opis rządów aktualnego prezydenta i pytanie na czele końcowego rozdziału: czy ten okres oznacza schyłek wspólnoty transatlantyckiej, biorąc pod uwagę liczne rozbieżności między USA a Europą – porozumienie z Iranem, Gazociąg Północny czyli Nord Stream? Autorzy uważają, że nie, gdyż współzależności transatlantyckie są nadal silne, chociaż pojawiają się hamujące efekty negatywne.
Jest to książka bardzo na czasie, z uwagi na obecnie coraz częściej stawiane pytanie: co będzie dalej z relacjami USA-Europa Zachodnia?
Jacek Potocki
Paulina Matera, Rafał Matera. „USA-Europa. Historia współzależności”. Seria „Krótkie wprowadzenie” nr 23, „Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego”, Łódź 2020, 198 str.
HISTORIA DECYDENTA
Niepełnoletnia, zamordowana
Jest to książka, zawierająca kilkadziesiąt esejów, poświęconych Danucie Siedzikównie, ps. „Inka”. więcej...