Polegała ona na osadzaniu u władzy „rodzimych”, wiernych Moskwie komunistów, dostarczonych na bagnetach Armii Czerwonej po wieloletnim pobycie w ZSRR oraz na kierowaniu podległymi Moskwie tworami państwowymi przez organy bezwzględnego terroru, stosowanego w pierwszych latach po wojnie bezpośrednio przez delegowanych funkcjonariuszy radzieckiej bezpieki.

Nikita Pietrow od lat bada te „dokonania” radzieckie w tzw. demoludach w Europie Środkowowschodniej. Najbardziej brutalnie stalinizacja przebiegała w radzieckiej strefie Niemiec, po jakimś czasie przekształconej w NRD. Autor opisuje praktyki stosowania nadmiernego terroru, łącznie z egzekucjami, wobec Niemców w strefie radzieckiej przez różne i bardzo rozbudowane radzieckie „przedstawicielskie” struktury wojskowe i czekistowskie.

Pietrow opisuje też proces sowietyzacji Polski już od 1944 roku, eksterminację przez Sowietów żołnierzy polskiego podziemia, łącznie z tzw. obławą augustowską, która stanowi szczególną strefę badań autora.

Na uwagę zasługuje sfałszowanie przez władze komunistyczne referendum w 1946 roku i wyborów do Sejmu w 1947 roku. O tych fałszerstwach mówi się od lat, ale Pietrow z detalami opisuje udział specjalnie przybyłego z Moskwy zespołu NKWD w procesie fałszowania protokołów referendum. PPR-owscy uczniowie tak wspaniale pojęli tajniki podróbek, że protokoły wyborów do Sejmu fałszowali już sami, a ten sam zespół NKWD, przybyły z Moskwy czekał w odwodzie, tylko „na wszelki wypadek”.

Wreszcie słynny proces Rajka na Węgrzech, który toczył się pod osobistym nadzorem Stalina, czy przebieg sowietyzacji Czechosłowacji czy innych krajów realnego socjalizmu.

Książka jest wiarygodną analizą sowietyzacji Europy Środkowowschodniej, opartą o unikalne dokumenty archiwalne.

                                                                                     Jacek Potocki

Nikita Pietrow, „Nowy ład Stalina. Sowietyzacja Europy 1945-1953”. Wyd. „Demart”, Warszawa 2015