DECYDENT SNOBUJĄCY
Kupa a sprawa polska
Kupą, mości panowie, bo kupy nikt nie ruszy! To prawda. W Polsce kupę mało kto ruszy. Osobliwie dotyczy to właścicieli (mamuś? tatusiów? pańć?) psów. więcej...
Powieść rozpoczyna się rozmową bohaterki, Ilony, po rozwodzie z bogatą przyjaciółką.
Autor przedstawia w sposób interesujący psychologiczny obraz kobiety, która opowiada o pieniądzach w rodzinie przyjaciółki, dzięki dochodom jej męża. Bohaterka powieści też nie należała do ludzi ubogich, jednakże w następstwie wysokich dochodów małżeństwo przyjaciółki mogło pozwolić sobie na zatrudnienie służby, mieszkało w eleganckiej willi z ogrodem, a Ilona się jedynie denerwowała, gdy były mąż domagał się dość kosztownych innowacji.
Bohaterka powieści opowiada o walorach byłego męża: dużo czytał, był zrównoważony, wiele podróżował, nikomu nic nie narzucał. Bohaterka ujawnia, że o swoim mężu tak naprawdę, to nic nie wiedziała. Jego przyjacielem był znany pisarz, który usiłował wszystkich pouczać, łącznie z bohaterką. Wówczas ona uznała, że mąż jest dla niej obcym człowiekiem, że jest bardzo tajemniczy, że ma świat odrębny od niej, którego ona nie zna. Pisarz był dla męża „naocznym świadkiem”. To pojęcie autor wyjaśnił w dość inteligentny sposób.
Bohaterka przeczytała wszystkie powieści pisarza, choć on rzadko u nich bywał, a w pewnej chwili przestał w ogóle ich odwiedzać. Bohaterka przeżyła z mężem osiem wspólnych lat; mieli dziecko, które zmarło na szkarlatynę w wieku dwóch lat; po dalszych dwóch latach bohaterka powieści rozwiodła się z mężem. Gdyby po trzech latach małżeństwa nie urodziło się dziecko, małżonkowie rozwiedliby się wcześniej.
Czy żona kochała byłego męża? On chyba ją kochał, a ona czuła się w małżeństwie bardzo obco i raczej w związku tym cierpiała, gdyż do dzisiaj nie wie, jakim mąż był człowiekiem. Bohaterka powieści ujawnia charakter stosunków męża z rodzicami, oraz wspólny z mężem wyjazd do Merano; w jego trakcie mąż „starał się… otworzyć” przed nią, jednakże między nimi „panowała wielka cisza”. Natomiast mąż namawiał ją do zawarcia sojuszu dla dziecka.
Rozmowy bohaterki, Ilony z teściową to kolejna uczta światopoglądowa dla czytelnika, pełna charakterystyki panów i ich poglądów. Spowiedź Ilony i jej rozmowa z księdzem, który rozmawiał z nią „konwersacyjnie”. Nie ma wątpliwości, że na poglądach Ilony zaważyło odkrycie w portfelu męża przez nią fioletowej wstążki, uciętej z jakiejś sukni. Czy to było jakieś wspomnienie, czy coś z chwili obecnej? W efekcie było dość dziwne zachowanie pary na przyjęciu, w którym uczestniczył też pisarz.
Wizyta Ilony w domu teściowej. A wszystko to ma zmierzać do ustalenia osoby, której własność stanowi odcięta od sukienki fioletowa wstążka. Jest to „jakaś dziewczyna ze wsi”, o której mąż Ilony wiedział, lecz ją zapomniał. Była to Judyta, gospodyni teściowej, a cała sprawa miała miejsce dwadzieścia lat temu. Odkryła to Ilona.
Część druga powieści to rozmowa byłego męża Ilony z przyjacielem. Powiada on, czym pogardza. Opowiada o swoich żonach, zachwycając się pierwszą, czyli Iloną, choć „pozostała mieszczanką”. Pada ważne zdanie o konieczności nauczania w szkole przedmiotu wychowanie seksualne, co ma znaczenie, bo „ludzie są jak łase dzieci”, a także zostają wyjaśnione cechy mieszczańskie.
Bohater powieści opisuje swój romans z Judytą, jej przeszłość, oraz mieszkanie rodziców, w którym ten romans się zaczął i rozwijał. Bohater przedstawia też zwyczaje panujące tam, oraz opisuje swoich rodziców. I stwierdzenie, że Judyta go okradała, a on przekazał jej swoją książeczkę bankową. Co jemu Judyta ukradła, to wpłacała na swoje prywatne konto.
Pełna psychologii powieść, pouczająca i ostrzegająca przed popełnieniem głupstw życiowych.
Jacek Potocki
Sándor Márai. „Ta prawdziwa”. Tłum. Irena Makarewicz. Wydawnictwo „Czytelnik”. Warszawa 2021, s. 303
LEKTURY DECYDENTA
Śmierć też jest ważna
Jest to książka o śmierci, która to śmierć dotknie każdego człowieka. Stąd człowiek przeżywa nieustanną konfrontację życia ze śmiercią. więcej...