HISTORIA DECYDENTA
Polskie królowe
Autorką książki jest znana popularyzatorka historii. Tym razem skoncentrowała się na polskiej historii politycznej, na władcach naszego kraju. więcej...
Jest to drugi tom wspomnień wybitnej Polki, raczej mało znanej nam, współczesnym.
Po wstępie wnuka autorki, znanego animatora kultury, pana Rafała Skąpskiego, w którym przybliża nam jej postać, przenosimy się na Pomorze, do dawnego zaboru pruskiego, gdzie ona i jej mąż szukają majątku po Niemcach, opuszczających ziemie polskie. Polska wtedy była już niepodległą Rzecząpospolitą, po I wojnie światowej. Wbrew powszechnemu mniemaniu, majątki poniemieckie nie charakteryzowały się wysoką kulturą gospodarowania: były osadzone na dość lichych ziemiach i pozbawione były łazienek i elektryczności, uznawanych wówczas za przejaw nowoczesności.
Poszukiwania odpowiedniego majątku ziemskiego były dość długie, o czym autorka pisze w swoich wspomnieniach, nie ukrywając „dość fałszywej” roli pośredników. Wreszcie trafia się odpowiedni, z punktu widzenia państwa Skąpskich, majątek ziemski, z dość prymitywnymi byłymi właścicielami, zresztą nuworyszami; sprawa jednak nie dochodzi do finalizacji.
Inne wspomnienia to spadająca wartość polskiej marki i pożegnanie z Kółka Gospodyń Wiejskich z Brzeznej i Litacza, zakończone wręczeniem prezentu oraz pakowanie. Uwagi rodzinne i inne, o patrolach bolszewickich w niezapomnianym roku 1920. Poszukiwanie odpowiedniej tzw. domeny państwowej, jednakże bez efektu. Autorka pisze o sytuacji członków rodziny po wojnie bolszewickiej, o ich chorobach, i o swej córce Wanduni, o śmierci swej matki, Wandy Skąpskiej.
Następnie, liczne śluby w rodzinie i liczni znajomi, których autorka odwiedza. Uwagi, jak się bawiono wówczas w karnawale, a także zajęcia i dochody autorki z ogrodu warzywnego i owocowego. Praca autorki w Kole Gospodyń, jej spory z prezeską Połczyńską i jej choroby kamieni żółciowych oraz kuracja w sanatorium w Kosowie, koło Kołomyi na Ukrainie. Zaręczyny i śluby w rodzinie i pierwsza wnuczka autorki, Marysia. Sporo uwag o strojach i o wyposażeniu pomieszczeń. Cechą charakterystyczną działań autorki były przetwory, mięsne i owocowe. O nich jest wiele słów w całej książce.
Wydatki, wspomina pani Zofia o wydatkach na edukację swych córek. Powoli rodzina się rozjeżdża po ślubach. 1933 rok to matura Wanduni, a w domu Skąpskich tradycyjne polowania w dzień urodzin pana domu; uwaga autorki wspomnień jest skupiona na potrawach i na strojach, natomiast dla podreperowania budżetu latem pojawiają się letnicy, a do wojny również praktykanci, by poduczyć się zawodu rolnika i sadownika.
Wreszcie, II wojna światowa i okupacja niemiecka, którą autorka spędza u córki Zosi, w Hebdowie, koło Krakowa. Uwagi o zachowaniu się Niemców, zwłaszcza prześladowcy Skąpskich, Niemca Bayera, zachowanie polskiej służby i opis zniszczeń wojennych. Napady polskich band na majątki. Obozy przepełnione bojownikami i zupełnie neutralnymi osobami. Mąż autorki jest zakładnikiem. Potem nastaje wyzwolenie, nowa władza polska i koniec wspomnień.
Bardzo interesująca książka. Ukazuje świat i ludzi, których już nie ma. Książka przedstawia osobę działaczki, matki-Polki z licznym potomstwem i licznymi znajomymi i jest ilustrowana wieloma zdjęciami rodzinnymi. Na uwagę zasługuje wstęp pana Rafała Skąpskiego i jego przypisy.
Jacek Potocki
Zofia z Odrowąż-Pieniążków Skąpska. „Dziwne jest serce kobiece”. Tom 2, Wspomnienia z Pomorza i Hebdowa. Wydawnictwo „Czytelnik”, Warszawa 2021, s. 664
GÓRY DECYDENTA
Trudny szczyt
Jest to książka o zdobyciu szczytu Nanga Parbat zimą, nową drogą, która wiedzie przez tzw. Żebro Mummery’ego, czyli drogą trudną. Zresztą sama góra jest trudna. więcej...