Kiedy już wybuchła II wojna światowa, fascynacja brytyjskiej arystokracji Hitlerem zmalała, ale nie zniknęła: dążyli oni do zawarcia przez rząd brytyjski separatystycznego pokoju z Niemcami. Charakterystyczny dla tego kierunku był niedawno ujawniony film, w którym przyszła królowa Elżbieta II oraz członkowie rodziny królewskiej podnoszą ramiona w hitlerowskim geście. Hitlera popierali dziennikarze i magnaci prasowi, którzy „robili wodę z mózgu” Anglikom, popierając w swych mediach Hitlera.

Radosław Golec przypomina Rothaya Reynoldsa, korespondenta gazety „Daily Mail” w Niemczech, który przeprowadził wywiad z Hitlerem oraz lorda Rothermere’a, czyli Harolda Harmswortha, właściciela tej gazety. Hitler dostrzegł natychmiast sympatię do siebie ze strony angielskiej arystokracji i postanowił z nią nawiązać stały kontakt.

Wiele miejsca w książce poświęcono siostrom Mitford, wywodzącym się ze średnio zamożnej rodziny szlacheckiej. Siostry były zapalonymi wyznawczyniami Hitlera i faszystkami. Były zapraszane na Parteitagi, a Unity Mitford nawet była gościem samego Hitlera. Zamieszkała w Monachium. Nawiązywała liczne kontakty z członkami NSDAP, którzy po wojnie zostali uznani za zbrodniarzy wojennych.

Autor zajmuje się też znanym angielskim faszystą, Oswaldem Mosleyem, dla którego wielką inspiracją był Benito Mussolini; otrzymał od niego duże środki finansowe na działalność faszystów w Anglii, za pośrednictwem włoskiego ambasadora w Londynie. Niemieccy faszyści nie mieli tak wielkiego zaufania do Mosleya. W 1936 roku Mosley i jedna z sióstr Mitford, Diana, pobierają się.

Sporą część rozważań autora zajmuje historia byłego króla Edwarda VIII, który mógł uchodzić za najważniejszego zwolennika faszyzmu na Wyspach; zresztą książę Windsoru liczył na powrót na brytyjski tron, z pomocą Hitlera. Czy dlatego zdradził Niemcom aliancki plan obrony Francji? Czy dlatego odwiedzał Hitlera? A lord Edward Frederik  Halifax? Wpływowy zwolennik polityki appeasementu wobec Niemiec hitlerowskich.

Wielu brytyjskich arystokratów odwróciło się od Hitlera po wkroczeniu Niemców do Pragi w marcu 1939 roku.

Książka bardzo interesująca. Odsłania pewne mroczne do tej pory momenty w historii naszego sojusznika z 1939 roku. Pokazuje też, że brytyjska arystokracja była zbyta słaba polityczne i bez wpływów na ówczesny rząd Wielkiej Brytanii, by wprowadzić w życie na Wyspach ideały niemieckiego faszyzmu.

                                                                                              Jacek Potocki

Radosław Golec. „Lordowie Hitlera. Sojusz brytyjskiej arystokracji z Trzecią Rzeszą”. Wydawnictwo „Zona Zero”, Warszawa 2019