Towarzysze radzieccy obawiali się, że bez dyktatora i bez terroru, który on uosabiał, obóz socjalistyczny rozpadnie się. Poza tym, chcieli zrównoważyć siłę NATO.

Do Warszawy przybył wówczas m.in. minister spraw zagranicznych ZSRR Wiaczesław Mołotow, który po klęsce wrześniowej w 1939 roku, wygłosił w radzieckiej Radzie Najwyższej obraźliwe przemówienie pod adresem Polski, która stała się ofiarą agresji radziecko-niemieckiej. Jego przyjazd był możliwy, gdyż szefem delegacji polskiej na konferencję był „wierny uczeń Józefa Stalina” Bolesław Bierut. Dopiero Władysław Gomułka przyłoży odpowiednio Mołotowowi, kiedy ten przyjedzie z Chruszczowem do Warszawy w październiku 1956 roku.

Główne stanowiska w dowództwie UW zajmowali marszałkowie i generałowie radzieccy. Wprawdzie w kierownictwie Układu zastępcami towarzyszy radzieckich byli przedstawiciele armii pozostałych państw-członków, ale były to funkcje formalne, bez jakiegokolwiek znaczenia. Towarzysze radzieccy skrzętnie skrywali swą politykę wobec sojuszników i ważne sprawy załatwiali sami i tłumili w zarodku próby wyjścia z Układu.

Jesienią 1956 roku sami interweniowali na Węgrzech, które ogłosiły wyjście z UW. Niektórzy członkowie interweniowali w Czechosłowacji w 1968 roku, ale Moskwa nie zgadzała się na wysłanie ochotników z państwa UW do Wietnamu; sami towarzysze radzieccy interweniowali w Afganistanie. Nie informowali też o rozmieszczeniu radzieckich rakiet na Kubie w 1962 roku, kiedy to świat stanął na krawędzi wojny nuklearnej. Całej prawdy o tej polityce dowiemy się dopiero po otwarciu rosyjskich archiwów.

Układ wymagał od członków forsownych wydatków na broń i sprzęt, które nabywano głównie w ZSRR. Moskwa wykorzystywała obszar państw członkowskich UW do rozmieszczenia swojej broni atomowej jak najbliżej państw NATO.

Przemiany w Polsce i w innych państwach socjalistycznych, rozpad ZSRR, doprowadziły do upadku Układu Warszawskiego, który rozwiązano 1 lipca 1991 roku. Wszystkie byłe państwa członkowskie Układu Warszawskiego, choć już bez Rosji, przystąpiły stopniowo do NATO.

                                                                                              Jacek Potocki