Established 1999

POLSKA DECYDENTA

12 sierpień 2020

Tatry i Zakopane

Autor był nie tylko znanym animatorem kultury, ale i taternikiem oraz ratownikiem Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (GOPR).

Ta książka to wypowiedzi na łamach prasy kilkunastu różnych osób o Tatrach i Zakopanem od połowy 19. do początków 20. wieku.

Michał Jagiełło, który w był przed emeryturą dyrektorem Biblioteki Narodowej, miał okazję przeprowadzić kwerendę starych czasopism, dzienników oraz zawartości Wielkiej Encyklopedii Tatrzańskiej i przelać na papier swoje uwagi.

Zakopane i Tatry ówczesne różniły się od dzisiejszych: były dopiero odkrywane przez ceprów z innych części Polski, zatem nie było tam wygód, często podstawowych, choć polskie góry swym urokiem, zastępowały brak tych udogodnień. Nie było bezpośredniego połączenia kolejowego z resztą Polski.

Przez karty książki przewijają się liczne nazwiska: mniej i bardziej znane oraz ich prasowe relacje. Można wśród nich zauważyć mistrzów, takich jak Sienkiewicz, Asnyk, Modrzejewska, Witkiewicz czy Prus, wreszcie dr Tytus Chałubiński, a także ludzi, których dzisiaj już mało kto pamięta. Jagiełło podaje ich życiorysy, powiązania wzajemne, wreszcie stosunek do gór. Podaje też dane znanych górali, przewodników i ich rodzin, takich jak ród Gąsieniców, Sabała, Wala. Pisze o ówczesnym właścicielu Zakopanego, niemieckim bankierze Lugwigu baronie Eichborn.

Końcowa część książki to obszerny szkic o poecie, Kazimierzu Przerwie-Tetmajerze, autorze książki „Na skalnym Podhalu”, o jego dokonaniach, dolegliwościach fizycznych i psychicznych, które zakończyły się samobójstwem Kazimierza w 1939 roku.

Na uwagę zasługują stare zdjęcia osób i miejsc, związanych z górami, oraz opisy zakładów wodoleczniczych i przeciwgruźliczych. Ciekawy jest też opis sporu z Węgrami o Morskie Oko oraz opowieści o początkach Towarzystwa Tatrzańskiego. Ważne są też relacje z wędrówek na Orawę i opowieści o polsko-słowackim pograniczu.

Wartość tej książki polega również na tym, że autor przytacza w niej opinie autorytetów, które dzisiaj można sprawdzić na „żywym organizmie” istniejących, wiecznych Tatr i współczesnego, zatłoczonego, bo nadal niezwykle popularnego Zakopanego. Zarówno Tatry jak i Zakopane są obecnie inne!

                                                                                              Jacek Potocki

Michał Jagiełło. „Piarżysko. Tatry i Zakopane w reportażach prasowych przełomu XIX i XX wieku”. Wydawnictwo „Iskry”, Warszawa 2019, 409 str.

W wydaniu nr 225, sierpień 2020, ISSN 2300-6692 również

  1. RELIGIE DECYDENTA

    Życie proroka
  2. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Humorystyczna tragedia
  3. HISTORIA DECYDENTA

    Demony kraju-raju
  4. KRYMINAŁ DECYDENTA

    Wczoraj programuje dzisiaj
  5. WIATR OD MORZA

    Zwycięzca bierze wszystko
  6. HISTORIA DECYDENTA

    Nawała ze Wschodu
  7. FILOZOFIA I DYPLOMACJA

    "Misiek" w Warszawie
  8. GEOGRAFIA DECYDENTA

    Wielka rzeka Chin
  9. POLSKA DECYDENTA

    Tatry i Zakopane
  10. UCIECZKI DECYDENTA

    Droga do wolności
  11. HISTORIA DECYDENTA

    Życiorys bohatera
  12. RELIGIE DECYDENTA

    Historia zagrożeń dla Kościoła
  13. CO SIĘ W GŁOWIE MIEŚCI

    Honor jako rytuał i pusty gest
  14. POLITYKA DECYDENTA

    Wojna hybrydowa
  15. WIATR OD MORZA

    Pol Waszem