BIBLIOTEKA DECYDENTA
Humorystyczna tragedia
Tom zawiera dwie powieści Borisa Akunina w konwencji „powieści-filmu”, łączącej tekst literacki z wizualnością filmu. więcej...
Autor był nie tylko znanym animatorem kultury, ale i taternikiem oraz ratownikiem Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (GOPR).
Ta książka to wypowiedzi na łamach prasy kilkunastu różnych osób o Tatrach i Zakopanem od połowy 19. do początków 20. wieku.
Michał Jagiełło, który w był przed emeryturą dyrektorem Biblioteki Narodowej, miał okazję przeprowadzić kwerendę starych czasopism, dzienników oraz zawartości Wielkiej Encyklopedii Tatrzańskiej i przelać na papier swoje uwagi.
Zakopane i Tatry ówczesne różniły się od dzisiejszych: były dopiero odkrywane przez ceprów z innych części Polski, zatem nie było tam wygód, często podstawowych, choć polskie góry swym urokiem, zastępowały brak tych udogodnień. Nie było bezpośredniego połączenia kolejowego z resztą Polski.
Przez karty książki przewijają się liczne nazwiska: mniej i bardziej znane oraz ich prasowe relacje. Można wśród nich zauważyć mistrzów, takich jak Sienkiewicz, Asnyk, Modrzejewska, Witkiewicz czy Prus, wreszcie dr Tytus Chałubiński, a także ludzi, których dzisiaj już mało kto pamięta. Jagiełło podaje ich życiorysy, powiązania wzajemne, wreszcie stosunek do gór. Podaje też dane znanych górali, przewodników i ich rodzin, takich jak ród Gąsieniców, Sabała, Wala. Pisze o ówczesnym właścicielu Zakopanego, niemieckim bankierze Lugwigu baronie Eichborn.
Końcowa część książki to obszerny szkic o poecie, Kazimierzu Przerwie-Tetmajerze, autorze książki „Na skalnym Podhalu”, o jego dokonaniach, dolegliwościach fizycznych i psychicznych, które zakończyły się samobójstwem Kazimierza w 1939 roku.
Na uwagę zasługują stare zdjęcia osób i miejsc, związanych z górami, oraz opisy zakładów wodoleczniczych i przeciwgruźliczych. Ciekawy jest też opis sporu z Węgrami o Morskie Oko oraz opowieści o początkach Towarzystwa Tatrzańskiego. Ważne są też relacje z wędrówek na Orawę i opowieści o polsko-słowackim pograniczu.
Wartość tej książki polega również na tym, że autor przytacza w niej opinie autorytetów, które dzisiaj można sprawdzić na „żywym organizmie” istniejących, wiecznych Tatr i współczesnego, zatłoczonego, bo nadal niezwykle popularnego Zakopanego. Zarówno Tatry jak i Zakopane są obecnie inne!
Jacek Potocki
Michał Jagiełło. „Piarżysko. Tatry i Zakopane w reportażach prasowych przełomu XIX i XX wieku”. Wydawnictwo „Iskry”, Warszawa 2019, 409 str.
RELIGIE DECYDENTA
Życie proroka
Akcja powieści toczy się w IX w. p.n.e. w Fenicji, w której chroni się izraelski prorok Eliasz. więcej...