Established 1999

BIBLIOTEKA DECYDENTA

9 luty 2022

Miłość jest zmienna

Książka zawiera dwie powieści Hłaski. Obie są o różnych układach miłosnych.

Pierwsza, która rozgrywa się w Izraelu, zaczyna się od rozprawy sądowej głównego bohatera, Dova, urodzonego w tym kraju, który w barze miał zakłócić porządek, jednakże ten zarzut przyjął na siebie kolega głównego bohatera, pan Izrael Berg. Gdyby bowiem skazany został nasz bohater, Dov Ben Dov, to jako recydywista otrzymałby o wiele wyższą karę, niż niekarany dotąd Berg. Nie było żadnych świadków zdarzenia, gdyż „wszyscy byli odwróceni” i nikt, na dobrą sprawę, działania Dova nie widział. Panowie jeżdżą używanym jeepem, a właściwie to wożą nim turystów w celach zarobkowych. Stąd wielokrotnie jest w powieści mowa o przylocie samolotu, właśnie z tymi bogatymi turystami.

Powieść przenosi czytelnika do domu starego ojca Dova, w którym mieszka jego młodszy brat, Drugi Dov z żoną Esther. Na uwagę czytelnika zasługują rozmowy w rodzinie; są to nieco nonsensowne dialogi, tak charakterystyczne dla Marka Hłaski. Chodzi tu zwłaszcza o rozmowy Dova z żoną brata, Esther. Przez karty książki przewija się opinia o starszym Dovie, jako pewnego rodzaju naciągaczu, który „nie zapłacił za jeepa”. Dov udaje się do Ejlatu, gdzie ma przebywać „pod nadzorem policji”. Dov nie żyje z żoną, która od niego odeszła i spodziewa się dziecka z innym mężczyzną.

Interesująca jest rozmowa starego, 80-letniego ojca z Esther, która niby ma ochotę na Izraela, a w rzeczywistości podkochuje się w bracie swojego męża. Izrael jedzie na lotnisko, po turystów. Targi turystów o cenę kursu jeepem i cenę noclegu. Postać turystki, Niemki z Hamburga, Urszuli, która towarzyszy czytelnikowi do końca powieści. Izrael wozi Urszulę po izraelskich miejscowościach, jako przewodnik. Ujawnia swój stosunek do kraju o nazwie Izrael, do którego powinien przyjechać, by go zobaczyć. Urszula namawia Izraela do dalszej nauki. I jak w każdej powieści Hłaski, dwaj obcy mężczyźni biją Izraela, który nie ma zamiaru im oddać, mimo nawoływań Urszuli. Izrael nie zdradza rodzinie, dlaczego ma rozbitą twarz. Mówi coś o wypadku samochodowym. A Urszula działa… Rozwala łodzie motorowe, które są konkurencją dla rodziny, łowiącej ryby w łodzi tradycyjnej, opartej na pracy wioseł. A Esther coraz bardzie zbliża się do Dova Ben Dova. Drugi Dove, pobity przez rybaków z łodzi motorowych jest w szpitalu, gdzie, zabandażowany, leży pod działaniem morfiny. Powieść kończy się uderzeniem Urszuli przez Izraela. Uderzona kobieta pada, uderza głową o zderzak i umiera, chyba raczej pozornie, gdyż oddycha, a Esther przyznaje, że przez całe życie kochała tylko Dova Ben Dova.

Druga powieść, której akcja toczy się w Polsce, dotyczy dziennikarza poczytnej gazety, który musi z niej odejść, po opowiadaniu, w wyniku którego pewna para popełnia samobójstwo. Wyjeżdża do Wrocławia. W pociągu poznaje osobnika, który wraca z więzienia, po odbyciu kary. A właściwie to jedzie do Wrocławia prosto z celi śmierci, jako były lotnik, walczący w Wielkiej Brytanii.

Mężczyzna, obok migawek z więzienia, daje mu adres pewnego pana we Wrocławiu, który może mu pomóc w razie kłopotów. Wskazany pan jest właścicielem warsztatu; zatrudnia go i pokazuje mu przepiękny kabriolet. Daje mu też adres pani Weroniki Rackmann, którą nasz bohater ma tym samochodem wozić za pieniądze właściciela warsztatu.

W trakcie powieści czytelnik orientuje się, że właściciel warsztatu, pan Samsonow, jest uczuciowo związany z panią Rackmann, która z kolei zadurza się w dziennikarzu. Jest ona wdową po skazanym na śmierć polskim żołnierzu  „wyklętym”. Interesujące, że przez całą powieść przewijają się opisy przygód adwokata, tzw. wuja Józefa, dziennikarz jest nazywany „majorem”, a pan Rackmann pojawia się w powieści, jako ocalony oficer.

Dwie dobre powieści Hłaski, które warto przeczytać, choć zamieszczone dialogi, polegające na odpowiedzi na pytanie, pytaniem, mogą czytelnika nieco zastanawiać.

                                                                                              Jacek Potocki

Marek Hłasko, „Wszyscy byli odwróceni. Sowa, córka piekarza. „Wydawnictwo „Iskry”, Warszawa 2021, s. 402

W wydaniu nr 243, luty 2022, ISSN 2300-6692 również

  1. LEKTURY DECYDENTA

    Odpowiedź
  2. NOTATKI DO DNI PAMIĘCI

    Ставка больше чем жизнь
  3. KRYMINAŁ DECYDENTA

    Niespodziewane zakończenie
  4. WIATR OD MORZA

    Burdel
  5. UFO DECYDENTA

    Fantastyka białoruska
  6. LEKTURY DECYDENTA

    Węgry w czasie wojny
  7. WIERSZOWNIA DECYDENTA

    Knur
  8. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Miłość jest zmienna
  9. HISTORIA DECYDENTA

    Obóz jeniecki
  10. CO SIĘ W GŁOWIE MIEŚCI

    Menda upierdliwa
  11. WIATR OD MORZA

    Izraelici epoki
  12. POEZJA DECYDENTA

    Rozterki tułacza