Established 1999

BIBLIOTEKA DECYDENTA

19 kwiecień 2018

Filozofia czasu

Tkwimy nieustannie w czasie. Można powiedzieć, że jesteśmy osaczeni przez czas. Jesteśmy pod jego władzą.

Ta dość niełatwa w odbiorze książka przedstawia różne aspekty czasu. Autor rozpoczyna ją od analizy czasu nudy, czyli od zetknięcia się człowieka z czystym upływem czasu, który się „nieznośnie wlecze”, gdyż słabną lub znikają zewnętrzne pobudzenia. Człowiek w warunkach nudy „czeka na nic”. Autor przedstawia nudę z perspektywy historycznej, przytaczając dzieła literackie i filozoficzne, w których nuda została zarysowana.

Potem „czas zaczynania” czyli wchodzenie w nowe sprawy, w nowy początek, który przynosi ze sobą zwykle szansę na zmianę. I tu znów pojawia się interesująca analiza literatury. Według autora, „zaczynanie… dokonuje zmiany w postrzeganiu czasu”. A „czas troski”? Taki czas jest właściwie zawsze, gdyż „zawsze jest coś, o co trzeba się zatroszczyć”. A zwykle troska jest związana z patrzeniem w przyszłość, o którą się martwimy. I tu autor analizuje różne rodzaje ryzyka, które nierzadko trudno jest przewidzieć.

Jest „czas zegarowy” czyli „uspołeczniony”. Powstaje pytanie, co właściwie mierzą zegary? Czas, jako taki, ciągle upływa, ale ten upływ trudno jest człowiekowi uchwycić, stąd potrzebne są przyrządy do mierzenia tego upływu. I właśnie te przyrządy są „społecznym faktem koordynacji i organizacji rodzaju ludzkiego”. One kierują zachowaniem ludzi. Autor przedstawia historię czasu zegarowego, zwracając uwagę na różnicę między czasem rzeczywistym, a mierzonym. Dzisiaj, z uwagi na coraz większą precyzyjność zegarów, ta różnica jest coraz mniej uchwytna, ale jednak jest.

„Czas zagospodarowany” to rygorystyczny reżim czasu, w którym żyje i działa człowiek współczesny. Tempo życia i rozwoju dzisiaj doprowadziły do takiego przyśpieszenia, że czasu zaczyna brakować. Autor omawia przy tej okazji istotę kredytów. Zastanawia się nad skończonym czasem życia i nieskończonym czasem świata, nad wiecznością, nad czasoprzestrzenią kosmiczną. Nad czasem własnym, którego człowiek ma coraz mniej.

Bardzo ciekawe są krótkie notki pod tytułem każdego rozdziału. Zawierają one pewne dodatkowe rozważania, nie zawsze powtórzone w tekście, ale rozwijające problemy różnych aspektów czasu.

Bardzo wartościowa książka o czasie, w którym się poruszamy, ale którego różnych zagadnień po prostu nie znamy i nie mamy o nich najmniejszego pojęcia.

                                                                                                 Jacek Potocki

Rüdiger Szafranski, „Czas. Co czyni z nami i co my czynimy z niego”. Tłum. Bogdan Baran. Wydawnictwo „Czytelnik”, Warszawa 2017

W wydaniu nr 197, kwiecień 2018, ISSN 2300-6692 również

  1. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Generałowie II Rzeczypospolitej
  2. LEKTURY DECYDENTA

    Powiew grozy
  3. PLAN BRANŻY RAFINERYJNEJ

    Niskoemisyjne paliwa płynne
  4. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Filozofia czasu
  5. LEKTURY DECYDENTA

    Walczą z terroryzmem
  6. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Klasyka kryminału
  7. LEKTURY DECYDENTA

    Życie codzienne w łódzkim getcie
  8. DECYDENT POLIGLOTA

    Język niemieckiego biznesu
  9. KRÓTKI KURS Z HOLOKAUSTU

    Kto był katem, a kto ofirą
  10. WIATR OD MORZA

    Latające cyrki
  11. CO SIĘ W GŁOWIE MIEŚCI

    Pod władzą mętniaków
  12. FILOZOFIA I DYPLOMACJA

    Źle dzieje się w świecie
  13. PRAWA - WŁADZA - PROBLEMY

    O jejku, to PiS!
  14. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Rosyjski Daleki Wschód