Established 1999

BIBLIOTEKA DECYDENTA

6 wrzesień 2017

Tajemnice templariuszy

W książce przedstawiona została historia i działalność Zakonu Templariuszy czyli Ubogich Braci, rozwiązanego w 1314 roku.

Zakon, otoczony mgłą tajemniczości, powstał formalnie, a raczej fikcyjnie, dla ochrony szlaków pątniczych do Ziemi Świętej, a faktycznie w celu prowadzenia krucjat przeciwko muzułmanom, którzy władali Palestyną, a zwłaszcza świętą dla chrześcijan, Jerozolimą. Templariusze mieli nie tylko zdobyć Jerozolimę, ale i ją utrzymać, co już było znacznie trudniejsze.

Rozważania autora na temat powstania zakonu to rozważania badacza dawnych wieków. Przytaczane są różne wersje powstania; nie wiadomo też dokładnie, kiedy zakon powstał, gdyż nie ma w tej dziedzinie żadnych świadectw. Zakon nakreślił ideę rycerstwa zakonnego: te rozważania stanowią ciekawy wątek książki. Podobnie jak i opis reguły templariuszy, zatwierdzonej przez synod w Troyes w styczniu 1129 roku. Nieprzestrzeganie tej reguły stało się jednym z formalnych punktów aktu oskarżenia przeciwko templariuszom i ważną przyczyną rozwiązania zakonu, mimo że przez wiele lat zakon stanowił jakby prywatną armię kolejnych papieży.

Jak wytłumaczyć bliski związek templariuszy z cystersami? Autor z niejakim zdziwieniem konstatuje, że oba zakony wywodzą się znikąd i oba zrobiły w Średniowieczu oszałamiającą karierę.  Niektórzy cystersi przyłączyli się do templariuszy, by wspólnie odnaleźć św. Graala, najcenniejsze, choć mityczne naczynie chrześcijańskiego świata, w którym ponoć zebrano krew umierającego Chrystusa.

Autor szczegółowo omawia organizację zakonu, którego bajeczne bogactwa, liczące wiele tysięcy jednostek, opierały się na darowiznach nieruchomości, niekiedy ogromnej wartości, przez możnych ówczesnego świata na pokrycie kosztów związanych z obroną Ziemi Świętej. Z biegiem czasu darczyńcy zmusili zakon do koncentrowania się na walkach z Maurami na Półwyspie Iberyjskim. A pozycja zakonnika-rycerza zależała od wartości „wpisowego” przy przyjęciu do zakonu.  Z upływem lat zakon zajmował się czymś podobnym do dzisiejszej bankowości, jednym słowem, pieniądz braciszkom nie pachniał niewłaściwie.

Na szczególną uwagę zasługuje doskonale przedstawiona w książce działalność templariuszy w Palestynie, czyli w Ziemi Świętej. Templariusze prowadzili wręcz nieustanną krucjatę przeciwko islamowi. Po latach potęgi powoli wytracali tempo, ponosili coraz większe straty, tracili kolejne twierdze; jednocześnie w oczach publicznych wyglądało na to, że templariusze kierowali się żądzą bogactwa, a przez to tracili sympatię donatorów. Były momenty przebudzenia, które zaskakiwały muzułmanów: pisze o nich autor.

Po utracie Ziemi Świętej można mówić już o nieuchronnym upadku zakonu. Zakon utracił też instynkt samozachowawczy popierając w sporze między papieżem Bonifacym VIII a królem Francji, Filipem Pięknym, monarchę. Wreszcie proces przeciwko zakonowi, wszczęty przez tego samego króla Filipa. Autor nie odrzuca poglądów większości badaczy, że król chciał przejąć majątek zakonu. Proces i kara odpowiadały ówczesnym zwyczajom, które zostały rozbudowane przez Wielką Inkwizycję. Papież Klemens V znajdował się pod całkowitym wpływem króla: zakonników w śledztwie torturowano, potem spalono na stosie, zakon rozwiązano, majątek przejęto, ale… niektórym zakonnikom udało się zbiec i działali dalej.

Autor twierdzi, za innymi badaczami, że zakon funkcjonuje w podziemiu i otacza go wielka tajemnica. Jaka? Podobno templariusze dotarli w podziemiach Świątyni Salomona do dokumentów, według których kanony wiary wyglądały inaczej, niż się przedstawia. Chodziło w procesie głównie o to, by im zamknąć usta. O co chodzi? A wyjaśnienie znajdziemy w tej książce.

                                                                                              Jacek Potocki

Martin Bauer. „Templariusze. Mity i rzeczywistość”. Tłum. Małgorzata Słabicka. „Wydawnictwo Dolnośląskie”, Wrocław 2017

W wydaniu nr 190, wrzesień 2017, ISSN 2300-6692 również

  1. Z KRONIKI BYWALCA

    Królewski koncert
  2. DANE OSOBOWE

    Jesteś chroniony
  3. LEKTURY DECYDENTA

    Oprawcy
  4. DECYDENT POLIGLOTA

    Znakomite rozmówki
  5. KOŚCIÓŁ W POLITYCE PiS

    Polacy są przeciw
  6. LEKTURY DECYDENTA

    Mordowanie ludzi i miasta
  7. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Sensacje w słynnym mieście
  8. LEKTURY DECYDENTA

    Trójkąt prowincjonalny
  9. PRACA DLA POLSKI

    Arystokrata, dyplomata, patriota
  10. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Tajemnice templariuszy
  11. WIATR OD MORZA

    Reparacje
  12. PUNKTY WIDZENIA

    Kamienie na szaniec?
  13. NIE TYLKO BAJKI

    Dwa społeczne dzięcioły: Mandeville i Marks
  14. FILOZOFIA I DYPLOMACJA

    Niech żyją nasi sojusznicy!
  15. CO SIĘ W GŁOWIE MIEŚCI

    Wygodne etykietki
  16. PRAWA - WŁADZA - PROBLEMY

    "Winter Is Coming"
  17. LEKTURY DECYDENTA

    Afery w PRL