Polska, nie chcąc być gorsza, na tych terenach poszukiwała czegoś nowego. I znalazła, a to za sprawą działaczy oraz, finalnie, Bronisława Komorowskiego. Otóż, prezydent uznał Kanał Elbląski za „jeden z siedmiu cudów Polski”. I słusznie, choć niekoniecznie, bo obiekt wybudowany był przez Georga Jakoba Stenke na zlecenie Fryderyka Wilhelma II. Jest niespotykanym w Europie, i prawdopodobnie na świecie, inżynierskim rozwiązaniem hydrologiczno-transportowym, którego celem było umożliwienie ówczesnym statkom pokonanie różnicy poziomów 100 metrów. Drugim zadanie było połączenie Prus Wschodnich z Bałtykiem w XIX wieku.

Niestety, idea transportowej roli kanału upadła szybko, gdyż pojawiły się inne, wydajniejsze i szybsze możliwości transportu.

Pozostał nam Kanał Elbląski jako relikt przeszłości, wręcz pomnik braku przemyślanej wizji dla inwestycji, która może okazać się „strzałem w kolano”. Odnosi się to do całej Polski, gdzie za unijne pieniądze zrealizowano różne „innowacyjne” przedsięwzięcia, za które Unia chce teraz nas rozliczyć, do zwrotu finansowania włącznie. U nas nadal krąży widmo wykonania przekopu Mierzei Wiślanej, którego główny cel jest podobny, jaki postawiono przed inżynierem Stenke w Prusach Wschodnich w XIX wieku.

Cieszy natomiast to, że robi się wszystko, aby Kanał Elbląski nadal był największą atrakcją turystyczną tych terenów. Po dwuletnich pracach remontowych zabytkowych urządzeń oraz poprawienia drożności kanału (kanał był zamknięty) w sezonie 2015 r. ruszą statki wiozące tysiące turystów „statkami po trawie”. Aby „cud” był większy, lokalne władze wystąpiły do UNESCO o umieszczenie Kanału Elbląskiego na liście Światowego Dziedzictwa Kultury.

Kto nie płynął tym szlakiem, powinien to zrobić. Wrażenia niesamowite, no i temat do refleksji historyczno-technologicznych.

SŁAWOMIR J. CZERNIAK

Elbląg