Warszawa, 8 czerwca 2010 r.

Informacja prasowa z konferencji

Nowa ustawa niezgodna z zasadami przyjętymi w UE, szkodliwa dla procesu stanowienia prawa i jego jakości – Obywatelskie Forum Legislacji prezentuje swoje stanowisko dotyczące  rządowego Projektu założeń projektu ustawy o lobbingu.

W dniu 12 maja 2010 roku Pełnomocnik Rządu ds. Opracowania Programu Zapobiegania Nieprawidłowościom w Instytucjach Publicznych przedstawiła Projekt założeń do projektu ustawy o lobbingu. W projekcie zaproponowano między innymi zmiany:

·         różnicowanie praw i obowiązków lobbystów zawodowych i niezawodowych (organizacje biznesu, związki zawodowe oraz wiele stowarzyszeń).

W opinii Obywatelskiego  Forum Legislacji, są to rozwiązania dyskryminujące, ponieważ czynią grupę lobbystów zawodowych, jako uprzywilejowaną w dostępie do decydentów, wobec wiele większej grupy lobbystów niezawodowych. Zgodnie z Projektem założeń podział ten ma być stosowany na poziomie administracji rządowej, w komisjach sejmowych i senackich oraz w Kancelarii Prezydenta. Wszędzie tam przedstawiciele organizacji pracodawców, związków zawodowych i części organizacji pozarządowych mają zakaz osobistego kontaktowania się z przedstawicielami władzy, a władza mie musi odpowiadać na postulaty przedstawione przez nich na piśmie.

·         przeniesienie rejestru lobbystów z  MSWiA do Centralnego Biura Antykorupcyjnego.

CBA nie tylko będzie prowadziło rejestr lobbystów zawodowych, ale również kontrolowało wszelką działalność lobbingową, gdyż lobbyści zawodowi będą mieli obowiązek raz w roku składać CBA sprawozdania ze swej działalności. Ponadto  osoba czy organ lobbowany będzie musiał z każdego kontaktu z lobbystą lub jakiejkolwiek próby lobbingu nielegalnego sporządzić notatkę służbową, która będzie publikowana w Biuletynie Informacji Publicznej. Wszystkie te dokumenty mają podlegać weryfikacji CBA.

Obywatelskie Forum Legislacji sprzeciwia się takim rozwiązaniom, uważa bowiem, iż przekazanie Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu obowiązku prowadzenia rejestru i uprawnień do kontrolowania działalności lobbingowej jeszcze bardziej naznaczy proces lobbingu piętnem korupcji i działań pozaprawnych. Takie podejście jest sprzeczne z tezami zaprezentowanymi w Raporcie Polska 2030, kładącymi nacisk na konieczność budowania kapitału społecznego w Polsce, którego najistotniejszym elementem jest zaufanie społeczne.

·         wprowadzenie kar pieniężnych (od 1-50 tys. zł) za niezłożenie w terminie formularza zgłoszeniowego do CBA oraz za prowadzenie działalności lobbingowej z naruszeniem zasad przewidzianych w ustawie.

W związku z obszernością definicji lobbingu, niejasnościami zapisów założeń i ich sprzecznością z prawem do petycji, partycypacji obywateli w działaniach władzy i ustawowymi uprawnieniami licznych partnerów społecznych, w opinii Obywatelskiego Forum Legislacji, taka kara może zostać wymierzona praktycznie każdemu uczestnikowi życia społecznego. Nikt nie może bowiem mieć pewności czy w danym momencie nie wykonuje działań lobbingowych bez zgłoszeń czy w niedozwolonym miejscu.

Konsekwencją wprowadzenia zaproponowanych zmian będzie wykluczenie z procesu legislacyjnego organizacji działających na rzecz dobra publicznego.

Jak mówi Grażyna Kopińska z Programu Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego: „Definiując lobbing niezawodowy jako ten, który „będzie mógł być prowadzony [bez wynagrodzenia i ad hoc] przez osoby fizyczne na rzecz podmiotów pozarządowych np. stowarzyszeń, fundacji, izb gospodarczych etc. na swoją rzecz lub rzecz  swojej grupy interesu,  wyklucza się z uczestniczenia w procesie legislacyjnym organizacje pozarządowe, które działają w interesie i na rzecz dobra wspólnego, publicznego. Przykłady takich działań to: próba Centrum Edukacji Obywatelskiej przekonania posłów do nieuznawania za zabronioną agitację wyborczą organizowania w szkołach akcji „Młodzi głosują”, działania rzecznicze Programu Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego, mające na celu zmianę przepisów dotyczących finansowania kampanii wyborczych, w tym likwidacji anonimowych zbiórek pieniędzy, czy działania koalicji „Masz głos, masz wybór” między innymi na rzecz wprowadzenia dwudniowego głosowania“.

Członkowie Obywatelskiego Forum Legislacji oczekiwali, że nowa ustawa będzie zgodna z kierunkiem myślenia i zasadami przyjętymi w Unii Europejskiej i OECD,  gdzie lobbing jest formą korzystania z uprawnień przysługujących obywatelom demokratycznego państwa oraz gdzie podkreśla się celowość i konieczność partnerskiego konsultowania strony społecznej w procesie legislacyjnym, zgodnie z ustalonymi standardami międzynarodowymi.

Ustawowe rozwiązania, dotyczące lobbingu są strategią najrzadziej stosowaną w świecie. Funkcjonują one w: USA, na Filipinach, w Kanadzie, Gruzji, Peru, na Litwie i na Węgrzech. Najczęściej wprowadzane są rejestry w parlamentach narodowych i rozwiązania samoregulacyjne. Zarówno w Parlamencie Europejskim, jak i Komisji Europejskiej obowiązują rejestry grup interesu (lobbystów). Obecnie liczba zarejestrowanych podmiotów przy KE wynosi 2783.

——————————————————

Obywatelskie Forum Legislacji, powstałe z inicjatywy Programu Przeciw Korupcji Fundacji
im. Stefana Batorego, gromadzi przedstawicieli organizacji pozarządowych, środowisk akademickich i naukowych, kancelarii prawniczych i profesjonalnych lobbystów, którzy od wielu lat monitorują i uczestniczą w procesie stanowienia prawa.

Dodatkowe informacje można uzyskać u Grażyny Kopińskiej, Obywatelskie Forum Legislacji,
tel.: 22 536 02 58, 607 156 906, mail: gkopinska@batory.org.pl