NIEUCZESANE REFLEKSJE
Z kolan, panowie
Polska była od zawsze w Europie, jeśli nawet nie jako państwo to jako naród, jako wspólnota językowa, wspólnota kultury, wspólnota wiary - pisze Andrzej Will. więcej...
Postanowienia dotyczące etyki w ustawie rządowej z 1978 roku, nakładają na członków Izby Reprezentantów obowiązek wypełniania i składania corocznych oświadczeń o bilansie finansowym, zawierających szczegółowe informacje o niektórych uzyskanych dochodach, niezależnie od innych informacji finansowych, które są oni obowiązani podawać.
DARIUSZ M. OSTROWSKI
Szacuje się, że jedna siódma zatrudnionych w Waszyngtonie (stan Dystrykt Kolumbii) to z zawodu prawnicy, a znaczna ich część to potencjalni lobbyści.
W Europie tylko niektóre państwa uregulowały
Członkowie Senatu, którzy złożyli pełniony urząd, by zostać lobbystami, muszą stosować się do ustalonej przez Komitet Etyki klauzuli, w myśl której nie wolno im wywierać wpływu na tego senatora, ani na ten komitet, dla którego poprzednio pracowali, w sprawie, którą sami zajmowali się na mniej niż rok p
rzed odejściem z senackiego urzędu.Izba Reprezentantów, podobnie jak Senat, również posiada komórkę archiwalną i prowadzącą rejestrację. Prowadzone w niej szczegółowe zapisy kampanii, finansów osobistych i działalności lobby są również publikowane co kwartał i udostępniane na potrzeby inspekcji. Zapisy te są podzielone na zwyczajne, uzyskane niedawno i zupełnie nowe zbiory informacji. Jeżeli dany lobbysta nie wydał w poprzednim kwartale żadnych funduszy, to w nowym kwartale dokonuje jedynie zwykłej rejestr
acji. Zapisy te dotyczą tylko lobbystów przy Kongresie, a nie lobbystów przy organach wykonawczych. Są one również ograniczone tylko do bezpośrednich kontaktów lobby z członkami Kongresu, a nie takich kontaktów pośrednich, z wyborcami w okręgach wyborczych, które mają na celu przekonanie ich, by zwrócili się w danej sprawie do swego przedstawiciela w Kongresie.W amerykańskiej Izbie Reprezentantów nie ma przepisów ani zasad nakładających na członka Izby szczególnego zakaz angażowania się w zewnętrzne, prywatne formy zatrudnienia, które mogą znaleźć się w sytuacji konfliktowej z oficjalnymi obowiązkami lub nie licować z nimi. Jednakże są pewne normy i zasady etyczne ograniczające członków Izby względem niektórych aspektów zewnętrznego zatrudnienia i czerpani
a z zewnątrz wynagrodzeń. Członkowi Izby Reprezentantów nie wolno:Postanowienia dotyczące etyki w ustawie rządowej z 1978 roku, nakładają na członków Izby Reprezentantów obowiązek wypełniania i składania corocznych oświadczeń o bilansie finansowym, zawierających szczegółowe informacje o niektórych uzyskanych dochodach, niezależnie od innych informacji finansowych, kt
óre są oni obowiązani podawać.Amerykańska federalna ustawa o lobbystach nie wymaga od osób, względem których prowadzona jest działalność lobbystyczna, a które same występują w roli lobbystów, rejestrowania ani składania oświadczeń o swej działalności. Izba Reprezentantów ogłosiła zasady wyznaczające jednoznaczne ograniczenia przyjmowania niektórych podarunków. Zabrania się członkom i urzędnikom przyjmowania podarunków o łącznej wartości od 100 dolarów wzwyż od wszelkich lobbystów i innych osób bezpośrednio
zainteresowanych ustawodawstwem w Kongresie oraz od obywateli innych państw lub pośredników reprezentujących obywateli innych państw. Podarunki o wartości od 50 dolarów w dół lub upominki wręczane w typowych sytuacjach towarzyskich nie są wliczane do łącznej wartości 100 dolarów, zaś podarunki od krewnych są wyłączone spod tego zakazu.Każda osoba, która narusza odpowiednią ustawę, zostaje na mocy wyroku uznana za winną wykroczenia i ukarana grzywną w wysokości do 5.000 dolarów albo karą do 1 roku więzienia lub też jednocześnie i grzywną, i więzieniem. Skazaną w ten sposób osobę obejmuje zakaz prowadzenia działalności lobbystycznej i występowania przed komitetem Kongresu, w charakterze stronnika lub przeciwnika danej ustawy, przez okres 3 lat od daty wydania wyroku. Każda osoba, która narusza jakiekolwiek postanowienia kodeksu Stanów Zjednoczonych zostaje, na mocy odpowiedniego wyroku, uznana za winną przestępstwa i ukarana grzywną w wysokości do 10.000 dolarów albo karą do 5 lat więzienia lub też jednocześ
nie i grzywną, i więzieniem. Departament Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych jest jedynym ciałem upoważnionym do wdrażania postanowień federalnej ustawy o lobbystach.W Niemczech w 1972 r. Bundestag przyjął system rejestracji lobbystów. Publicznie dostępna lista wszystkich stowarzyszeń handlowych i gospodarczych, reprezentujących interesy osób wobec Bundestagu lub rządu federalnego jest w posiadaniu przewodniczącego Bundestagu. Do Bundestagu należy przygotowywanie spisu stowarzyszeń zawartego w dokumentach
rejestracyjnych do corocznej publikacji w gazecie Federalnej “Bundesanzeiger”. Na publicznych zebraniach klubów parlamentarnych w zasadzie występują tylko zarejestrowane stowarzyszenia, ale nie jest to rygorystycznie przestrzegane. Nawet zarejestrowane stowarzyszenia mają ograniczony dostęp do Bundestagu. Rejestr, znajdujący się w posiadaniu przewodniczącego Bundestagu, zawiera następujące informacje:Członkom Bundestagu wolno występować w roli lobbystów i świadczyć usługi konsultacyjne wobec spółek lobbystycz
nych.Działalność taką ujawnia się przewodniczącemu Bundestagu, zgodnie z Kodeksem postępowania obowiązującym członków parlamentu. Informacje te są częściowo publikowane w oficjalnym informatorze Bundestagu. Według wprowadzonych ostatnio zmian w zasadach postępowania, członkowie występujący w roli lobbystów obowiązani są podać dokładną sumę uzyskanego w ten sposób dochodu, o ile przekracza ona 1.500 dolarów amerykańskich rocznie za każdy z rodzajów działalności. Ta informacja jest poufna, a dostęp do niej
mają tylko przewodniczący Bundestagu i sekretarz.Według ostatnio wprowadzonych zmian w zasadach, członek Bundestagu, który nie ujawni dochodu z prowadzonej przez siebie działalności lobbystycznej, zostanie ukarany przez publiczne ogłoszenie tego faktu z podaniem jego nazwiska. Dotychczas nie zdarzył się przypadek użycia tej sankcji.
Lobbing w Wielkiej Brytanii nie jest tak popularny, jak w innych państwach. Każdy obywatel ma prawo działania na zasadzie lobbysty i wpływania na pojedynczych członków parlamentu, jak i na parlament jako całość. Jest też upoważniony do udzielania płatnej pomocy dla zwiększenia skuteczności reprezentowania interesów. Działalność wykorzystująca to prawo, zwłaszcza prowadzona przez najlepiej zorganizowane i posługujące się nowoc
zesnymi metodami spółki lobbystów, wzbudziła zaniepokojenie społeczne. Lobbyści bowiem usiłowali stawiać poważne żądania w stosunku do uprawnień parlamentarnych, co w pewien sposób utrudniało parlamentowi, postawionemu przed tak zorganizowanym systemem środków nacisku, przyjęcie ogólnego stanowiska w sprawie poszczególnych propozycji. Do rozwiązania tych problemów powoływano w latach 1969, 1974 i 1984-85 trzy niezależne od siebie komitety. Jednak za każdym razem dochodzono do tego samego wniosku: nie należy wprowadzać formalnej rejestracji lobbystów. Powodem tego była obawa, że nie uda się opracować jasnej, wyczerpującej listy i w rezultacie uprzywilejowani będą ci lobbyści, którzy się zarejestrują.W Wielkiej Brytanii podobnie zresztą jak w Australii czy Ni
emczech nie ma stowarzyszenia lobbystów, istnieje natomiast Stowarzyszenia Doradców Public Relations. Stowarzyszenie jest dobrowolne, a jego członkowie podają następujące informacje:Członek Instytutu do Spraw Public Relations, który zatrudnia członka parlamentu którejkolwiek z Izb, obojętnie, czy na stanowisku doradczym, czy wykonawczym, obowiązany jest wprowadzić do rejestru ten fakt i cel zatrudnienia, a członek tego instytutu, będący zarazem członkiem parlamentu, ma obowiązek ujawnić wszelkie tego typu informacje, także odnoszące się do siebie. Rejestry te są dostępne do publicznego wglądu, a ich kopie są przechowywane w bibliote
ce parlamentu.W regulaminach obowiązujących w Wielkiej Brytanii jest wymóg rejestrowania pośredników parlamentarnych, którzy są angażowani przez zainteresowane ciała do popierania w parlamencie wysuwanych przez nie wniosków ustawodawczych; zostało jednak zastrzeżone, że agenci tacy nie są w niniejszym sprawozdaniu uważani za lobbystów.
Członkowie Izby Gmin obowiązani są zarejestrować swoją działalność lobbystyczną lub konsultacyjną, jeżeli czerpią z niej osobiste dochody finansowe. Członek Izby Gmin, objęty tym wymogiem, rejestruje swą działalność w Rejestrze Spraw Członków Parlamentu. Rejestr ten jest jawny i udostępniany do publicznego wglądu.
W Izbie Lordów
jest od dawna przyjętą tradycją, że lordowie zawsze sami (nie zobowiązani przepisami), składają oświadczenia o swoich sprawach – jest to sprawą ich honoru. Jeżeli zabierają głos w dyskusji, w której reprezentowane są ich osobiste interesy – czy to z powodów osobistych, czy z racji powiązań z jakąś organizacją – oczekuje się od nich, że sami to zadeklarują. Nie ma mechanizmu prawnego zmuszającego ich do takich deklaracji.W Izbie Lordów nie ma sankcji przeciw osobom, które nie ujawnią prowadzonych przez siebie interesów, takich jak działalność lobbystyczna. W Izbie Gmin członek, który nie zarejestruje prowadzonych przez siebie interesów, zostanie potępiony przez Izbę i poddany przyjętej w niej odpowiedzialności karnej. Izba może udzielić członkowi upomnienia, nagany, ukarać go zawieszeniem w czynnościach lub wykluczyć z Izby. Jak dotychczas nie zdarzył się żaden z tych przypadków.
Tylko w niektórych
państwach europejskich lobbing doczekał się ustawowych regulacji. W większości narodowych parlamentów państw członkowskich UE nie ma konkretnych zasad czy warunków określających działalność grup interesu bądź ich przedstawicieli. Jedynie niemiecki Bundestag zamieścił w swym regulaminie aneks dotyczący takich grup (Verbande).W niektórych parlamentach działa system podobny do rozwiązania przyjętego w Parlamencie Europejskim – przepustki stałe i czasowe, wydawane na prośbę deputowanego lub danej grupy politycznej, umożliwiają ich posiadaczom nawiązanie osobistego kontaktu z deputowanymi, wstęp do określonych pomieszczeń parlamentarnych, udział w spotkaniach. W większości przypadków komisje parlamenta
rne mogą, jeśli uznają za stosowne, organizować jawne przesłuchania, by zapoznać się z opinią osób lub organizacji spoza parlamentu.(c.d.n.)
Dariusz M. Ostrowski
ALTERNATYWY
Szopka polska
Sezon, a właściwie festiwal „Szopka polska” uroczyście zainaugurował nasz niedoceniony rząd pod wytrwałym przywództwem Leszka Millera. Początkowo, co prawda, nic nie zapowiadało tej feerii żartu - pisze Marek J. Zalewski. więcej...