ANNA KOZIERSKA

dyrektor ds. korporacyjnych
British American Tobacco Polska

BAT wymyślił nową markę papierosów i z powodzeniem wprowadził ją na rynek. Cztery lata później Belvedere Dystrybucja powtórzyła sukces rynkowy, korzystając z renomy, jaką zdobyły papierosy. Dla swojej wódki wykorzystała nie tylko nazwę, ale i główne elementy zdobnicze związane z papierosami „Jan III Sobieski”. Sąd po rocznym procesie zakazał używania tej nazwy dla wódki. Dziś Belvedere Dystrybucja nie mogąc się pogodzić z wyrokiem sądu, prowadzi kampanię „odwracania kota ogonem”.

Jan III Sobieski = sukces

Wprowadzenie na polski rynek nowej marki papierosów „Jan III Sobieski” w kwietniu 1994 roku jest oceniane przez ekspertów jako najbardziej udany debiut marki tytoniowej na polskim rynku. BAT zaproponował konsumentom papierosy o zachodniej jakości i polskiej cenie. Istotnym elementem kampanii promocyjnej stała się nazwa „Jan III Sobieski”. Pojawiły sie nowe, dobrej jakości papierosy, produkowane w Polsce i o nazwie kojarzącej sie z polską dumą, odwagą i sukcesem. Po 5 latach produkcji „Jan III Sobieski” są najpopularniejszą i najlepiej sprzedającą się krajową marką papierosów typu King Size.

Wódka naśladuje papierosy

W 1998 roku, czyli cztery lata po wprowadzeniu na rynek papierosów o tej nazwie, kontrolowana przez francuską spółkę giełdową Belvedere S.A. – firma Belvedere Dystrybucja wprowadziła na rynek wódkę o nazwie „Jan III Sobieski”. Zdobienie butelki wyraźnie nawiązywało do znanego już pudełka papierosów produkowanych przez BAT. Taki sam był układ napisu w nazwie, bardzo podobny kolor tła i liter. Dwie państwowe gorzelnie ostrzeżone przez BAT zrezygnowały z produkcji wódki na zlecenie Francuzów. Podjął się jej Polmos Sieradz. Nowa wódka, korzystająca z renomy marki „Jan III Sobieski”, jaką wypromował BAT, szybko zaczęła się dobrze sprzedawać.

Polmosy mniej lub bardziej praworządnie

Początkowo Belvedere Dystrybucja starała się uzyskać zgodę BAT na wykorzystanie znaku towarowego Jan III Sobieski, ale takiej zgody nie otrzymała. Mimo to postanowiła uruchomić produkcję wódki. Pierwszym Polmosem, któremu ją zlecono, był Polmos w Żyrardowie. Kiedy jednak BAT ostrzegł Żyrardów o bezprawności korzystania ze znaku Jan III Sobieski, Polmos wycofał się, choć była to dla niego bardzo trudna ekonomicznie decyzja. Ostatecznie produkcja ruszyła na dobre w Sieradzu, tam ostrzeżenia nie działały. BAT nie miał wyboru i skierował sprawę do sądu.

Sąd: działania Belvedere to nieuczciwa konkurencja

Po rocznym procesie Sąd Okręgowy w Łodzi zakazał stosowania nazwy „Jan III Sobieski” do oznaczania wódki.

Sąd wydając wyrok, podkreślił między innymi, że znak zastosowany do wódki „Jan III Sobieski” jest (mimo pewnych stylistycznych różnic) wiernym odtworzeniem znaku towarowego używanego przez producenta papierosów; firma Belvedere Dystrybucja przejęła znak bardzo dobrze znany na rynku, kojarzony z konkretną marką papierosów i promowany przez producenta papierosów już od pięciu lat; firma Belvedere Dystrybucja dla oznaczania sprzedawanego alkoholu mogła dysponować innym znakiem, który zawierał nazwisko „Sobieski” (Sobieski Polish Vodka) jednak świadomie użyła znanego znaku z nazwiskiem króla, przyznanego innemu przedsiębiorcy dla oznaczania produkowanych przez niego towarów.

Te wszystkie okoliczności (a nie tylko sama nazwa występująca w obu znakach towarowych) zadecydowały, że sąd uznał postępowanie Belvedere Dystrybucja za nieuczciwą konkurencję i zakazał używania nazwy „Jan III Sobieski” do oznaczania wódki.

Po niekorzystnym dla siebie orzeczeniu Belvedere Dystrybucja usiłuje prowadzić kampanię, która ma odwrócić uwagę obserwatorów od tego, co naprawdę się stało. W wypowiedziach prasowych przedstawiciele nieuczciwej firmy mieszają znaki towarowe „Jan III Sobieski” z innymi np. „Sobieski Polish Vodka”, a więc znakiem, który nigdy nie zafunkcjonował na rynku. Twierdzą nawet, że BAT, wielki i znany międzynarodowy koncern, próbuje wypchnąć ich z rynku alkoholowego, bo sam ma na niego chrapkę i chce produkować wódkę. Są to argumenty bałamutne i świadomie wprowadzają opinię publiczną w błąd.

BAT nie produkował i nie produkuje, i nigdy nie zamierzał produkować wódki „Jan III Sobieski”. Owszem do takiej produkcji postanowił wrócić Polmos w Żyrardowie, który był jej pierwszym producentem. Zakład ten szukał uczciwej metody na produkcję takiego trunku. Zwrócił się do BAT i po trwających kilka miesięcy negocjacjach otrzymał licencję na używanie znaku towarowego „Jan III Sobieski”. Przykład Polmosu Żyrardów dowodzi, że nikt nie musi łamać prawa i że warto szanować cudzą własność.

Podobnie jest z ostatnim argumentem, że BAT chce „zawłaszczyć” nazwisko króla tylko dla siebie. Co stało i co stoi na przeszkodzie, by Belvedere Dystrybucja używał innego znaku z nazwiskiem króla? Otóż taki „inny znak” należałoby wymyślić, opracować i wypromować go. A to nie każdy potrafi. O ileż łatwiej sięgnąć po efekty cudzego trudu i pomysłowości.

Specjalność: procesy

Tak się dziwnie składa, że od początku obecności na rynku grupy spółek pod nazwą Belvedere towarzyszą ciągłe spory, niesnaski i kłótnie z niemal wszystkimi firmami, które zetknęły się z jej działalnością. Procesy w Polsce dotyczą praw do znaków towarowych wódek i wzorów zdobniczych butelek, a stronami przeciwnymi są: Minister Skarbu Państwa oraz Polmosy w Warszawie, Żyrardowie, Siedlcach i Zielonej Górze. W kolejnych procesach sądy przyznają racje przeciwnikom Belvedere.

Anna Kozierska, BAT