Established 1999

ROWERY I ESPERANTO

6 marzec 2023

Cudze chwalicie, swoich nie znacie

Na początku marca w Warszawie ruszyła pozimowa wypożyczalnia rowerów miejskich Veturilo.

Okładka "Sinjoro Tadeo". Dysponuję wydaniem Pola Esperanto-Asocio, Varsovio 1986

Fajna nazwa, więc pomyślałem: spytam założycieli, kto wpadł na taki oryginalny, miły dla ucha, pomysł. Po chwili doszedłem do wniosku: po co promować kogoś, skoro do poniższego tekstu nie jest to ani na krztynę istotne. Jest tylko pretekstem.

Otóż, veturilo to po esperancku pojazd. Od rzeczownika veturo (veturado) – jazda. Konia z rzędem, kto w użytkowników tego jednośladowca o tym wie!

A ilu decydentów wie cokolwiek o esperanto? Tu będzie łatwiej, przynajmniej dla warszawiaków, gdyż mamy ulice Zamenhofa i Esperanto. Nie mówiąc o Białymstoku, gdzie w 1859 r. urodził się Ludwik Zamenhof.

Zamenhof z zawodu był okulistą, ale przede wszystkim humanistą, społecznikiem, lingwistą. Po wielu latach pracy, 26 lipca 1887 r., pod pseudonimem Doktoro Esperanto opublikował „La Unua libro” – podręcznik do sztucznego języka, który nazwał właśnie esperanto. Dodam, że doktoro esperanto znaczy „ten, który ma nadzieję”.

Rocznica śmierci Zamenhofa przypada 14 kwietnia, a od 20 do 23 lipca br. w Siedlcach będzie obradował 40-a Pola Esperanto-Kongreso.

Jeszcze jeden wyjątek z bogatej literackiej historii języka. W 1918 roku Antoni Grabowski wydał w esperanto „Sinjoro Tadeo”.

„Litvo! Patrujo mia! Simila al sano;
Vian grandan valoron ekkonas litvano,
Vin perdinte. Belecon vian mi admiras,
Vidas ĝin kaj priskribas, ĉar mi hejmsopiras”.

Mówimy po polsku, a niektórzy nawet w obcym języku angielskim. A czy pomyśleliście kiedykolwiek, że mamy w Polsce dwa języki polskie: polski i esperanto? Pierwszy jest mową naturalną, drugi sztuczną, ale stworzoną przez Polaka.

Nie jestem naiwny, myśląc, że esperanto stanie się dla nas drugim (przed angielskim, francuskim czy niemieckim) językiem. Powiecie: po co uczyć się mowy, którą nikt na świecie się nie posługuje.

Są tacy maniacy: ponad dwa miliony na całym globie.

DECYDENT SNOBUJĄCY

PS Najnowsza informacja ze strony esperanto.pl

W sobotę, 6 marca 2023 r., w Warszawie przy ul. Nowolipki 4 został zniszczony dwujęzyczny mural dotyczący języka Esperanto. Nie spodziewaliśmy się, że malowidło może paść ofiarą czyjejś złości, mimo że język Zamenhofa jest z założenia językiem pokoju i neutralnej komunikacji międzyludzkiej.

Polski Związek Esperantystów wyraża dezaprobatę dla tego czynu i prosi o pomoc we wskazaniu sprawcy.

W wydaniu nr 256, marzec 2023, ISSN 2300-6692 również

  1. PIŁKA KOPANA

    Zdechłe Orły Santosa
  2. SUKCESJA 4

    Oczu bolenie
  3. ARABSKI DOM

    Raj utracony
  4. DO DNI PAMIĘCI

    Dziwny Piesek
  5. SPOSÓB NA ŻYCIE

    Pirat i morze
  6. ROWERY I ESPERANTO

    Cudze chwalicie, swoich nie znacie
  7. HOMO SAPIENS

    Na ile jest rozumny?
  8. LEKTURY DECYDENTA

    Cywilizacje, których nie znamy
  9. CO SIĘ W GŁOWIE MIEŚCI

    Kabotyni