W literaturze przedmiotu przedsiębiorczość jest formułowana z różnych perspektyw, głównie jako pojęcie ekonomiczne, pojęcie społeczne i kulturowe. Ponadto przedsiębiorczość zaliczana jest do istotnych czynników wytwórczych, obok pracy, kapitału i ziemi. Przedsiębiorczość jest wypadkową indywidualnych cech osób (talent, umiejętność, energia, wyobraźnia, zdrowy rozsądek, gotowość do ryzyka) i ekonomiczno-społecznych cech wygenerowanych w ich otoczeniu (dostępność zasobów, lokalne tradycje, chłonność społeczeństwa na inicjatywy biznesowe, polityka społeczno-gospodarcza, lokalny klimat wokół działań biznesowych(1).

Niektórzy specjaliści od nauk o zarządzaniu, stosując nieuprawnione skróty myślowe utożsamiają przedsiębiorczość z małymi i średnimi przedsiębiorstwami, co jest niezgodne nie tylko w warstwie semantycznej, ale i w praktycznej. Bowiem na zjawisko społeczno-gospodarcze, określane mianem przedsiębiorczości, składają się cztery komponenty: edukacja w zakresie przedsiębiorczości, klimat dla przedsiębiorczości (społeczny, inwestycyjny, prawny), pomysłowość osób przedsiębiorczych oraz mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa.

Liczne programy, zarówno o zasięgu ogólnokrajowym jak i lokalnym, zachęcają studentów i absolwentów, bezrobotnych, osoby sfrustrowane pracą najemną do wyzwalania u siebie cech przedsiębiorczych, oceny własnych postaw życiowych.

Samorządy lokalne również zrozumiały, że na poziom ich dochodów własnych istotny wpływ ma poziom przedsiębiorczości lokalnej i włączyły się w kreowaniu klimatu społecznego dla jej rozwoju. Organizacje pozarządowe, zaliczane do kategorii instytucji otoczenia biznesu, prowadzą szkolenia, świadczą usługi doradcze – stymulując w ten sposób rozwój przedsiębiorczości. Wszechobecne technologie internetowe przyczyniają się do twórczego naśladownictwa.

Warto pamiętać, iż przedsiębiorczość to proces, w trakcie którego następuje szlifowanie różnego rodzaju kamieni szlachetnych i nieszlachetnych. Wśród tych działań pojawiają się diamenty, które swym blaskiem przyćmiewają rynki. Rzadko dochodzi do odkrycia samorodków eksplodujących swoimi pomysłami, w efekcie których powstają super dochodowe firmy, a ich twórcy zasilają rzeszę specjalistów od przedsiębiorczości… tej praktycznej.

Z przedsiębiorczością związane są pojęcia: przedsiębiorca i przedsiębiorstwo, tworzące swoistą triadę rozwoju postaw przedsiębiorczych.

Obecnie mamy do czynienia z pospolitym ruszeniem, tak jak kiedyś kultowym zawołaniem było „Przodownicy – na przodek”, teraz mottem rozwoju osobistego jest „wszyscy do pracy na swoim”. Osoby urzeknięte takim hasłem i realnie oceniające sytuację na rynku pracy wsiadają na Przystanku Przedsiębiorczość do różnych środków lokomocji, poruszających się z różną prędkością, aby przedsiębrać nowe wyzwania. Często jest to wyprawa w nieznane, nie może to być jednak podróż na gapę. W trakcie tej podróży personel pokładowy udziela rad i wskazówek, organizuje „burze mózgów”, przeprowadza testy kompetencji. Dla niektórych taka wyprawa po złote runo kończy się przykrą niespodzianką, gdyż często stają się bezpośrednimi ofiarami katastrof komunikacyjnych. Warto zwrócić uwagę, że tylko nieliczni szczęśliwcy kończą swoją podróż na Przystanku Moja Firma.

DR KRZYSZTOF KRAJEWSKI

(1) Krzysztof Krajewski, „Przedsiębiorczość i integracja”, DECYDENT nr 6/2002, s. 28

Tekst otwiera cykl artykułów poświęconych przedsiębiorczości i przedsiębiorcom, które będą publikowane na łamach DECYDENTA.