Artykułowanie własnego i społecznego interesu to działania znane w polityce już w starożytnej demokracji greckiej. Nowożytnie rzecznictwo interesów twórczo rozwinęli Brytyjczycy. W początkach XIX wieku w lobby parlamentu w Londynie antyszambrowali posłowie i interesariusze różnej maści, by przedstawiać w Izbie Gmin i Izbie Lordów swoje pomysły na lepsze życie. Pozazdrościwszy byłym kolonizatorom politycznych sukcesów, Amerykanie przeszczepili na swój grunt lobbowanie i to tak udatnie, że lobbyści do dzisiaj są główną siłą napędową waszyngtońskiej polityki. Współcześnie mogą z nimi równać się tylko lobbyści w Brukseli. Jak widać, lobbing rządzi demokratycznym światem. Niestety, oprócz Polski, bo u nas lobbowanie kojarzy się z łapówkowaniem. Zresztą, Polakom wszystko kojarzy się na opak, stąd jesteśmy biednym, zaściankowym przedmurzem Europy. Na Wiejskiej przed lobbystami chowa się każdy poseł i senator. Punkt widzenia zmienia się po przekroczeniu granicy Europy, w Parlamencie Europejskim. Tam już można, ba – nawet trzeba – lobbować. Istne rozdwojenie jaźni wynikające z diametralnie różnych kultur politycznych.

Lobbystów życie nad Wisłą jest coraz trudniejsze, ale – wydaje się – iż odium negatywnego znaczenia działalności lobbingowej zanika w odbiorze społecznym. Zasługa to mediów. Codziennie czytamy lub słyszymy odmieniane na różne sposoby to słowo – najczęściej w pozytywnym znaczeniu. Chociaż, należy dodać, pojawiają się groźne lobby walczące o swoje prawa na ulicach miast kilofami, płonącymi oponami i kamieniami. Ale taki jest koszt budowania demokracji w trudnych czasach kryzysu gospodarki i dramatycznie niskiego stopnia zaufania społecznego.

Jutro świętujemy 220 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja. Z tej okazji pojawiają się różne przypomnienia i komentarze. Andrzej Krajewski w „Newsweeku” pisze o utracie politycznego instynktu przez Stanisława Augusta Poniatowskiego. Król nie potrafił rozeznać sytuacji politycznej, nie potrafił czytać informacji, wyciągać wniosków ze swoich poczynań o wydźwięku europejskim. Jako były kochanek Katarzyny II musiał, choćby tylko nieco, poznać charakter i mentalność carycy i przewidywać, jak się zachowa na wieść o konstytucyjnych poczynaniach u sąsiadów. Król i jego kamaryla dworska nie potrafili lobbować spraw polskich wśród pruskich i rosyjskich sąsiadów. W efekcie w rok po uchwaleniu konstytucji doczekał się II rozbioru Polski. Do podziału naszego kraju przyczynił się wspomniany już Płaton Zubow, kolejny z łóżkowych faworytów carycy. Dodajmy, iż kiedy dostąpił jej loża ona miała 62 lata, a on był o 38 lat młodszy.

Zubow wszystkie tytuły, funkcje i przywileje zawdzięczał Katarzynie. Nie grzeszył inteligencją, ale miał chłopski – mimo książęcego tytułu – spryt. I potrafił czekać. Po śmierci Potiomkina, swojego poprzednika w łożu imperatorki, natychmiast rozpoczął lobbowanie na rzecz interwencji w sprawie Polski. To on nakłonił carycę, aby przekonała pruskiego sojusznika Fryderyka Wilhelma II do kolejnego podziału Polski. Efektem był II rozbiór Polski w 1792 roku. A Płaton Zubow otrzymał znaczące majątki ziemskie na zaanektowanych terenach Najjaśniejszej Rzeczypospolitej, której całkowity upadek nastąpił w 1795 roku.