Established 1999

POLITYKA DECYDENTA

10 luty 2020

Kapitalizm v. socjalizm

Austriacki ekonomista, znany zwolennik leseferyzmu, w swej książce wielbi kapitalizm, krytykując bezlitośnie socjalizm.

Wraz z autorem przedmowy, chwalą Stany Zjednoczone, które w Polsce ma się wyczuwać jako te, które „ głównie dzięki kapitalizmowi i wolnościom obywatelskim… doszły do bezprecedensowego w dziejach świata dobrobytu”. W Polsce nadrabia się obecnie dziesięciolecia „socjalistycznego marnotrawstwa gospodarczego”. Przy okazji czytelnik dowiaduje się, że po raz pierwszy książkę opublikowano w wersji angielskiej w 1956 roku, czyli sporo czasu od jej pierwszego wydania już minęło. Ale uwagi na temat wad socjalizmu są na ogół słuszne i w pełni korespondują z niedawno wydaną przez PAFERE książką Anatolija Fiedosiejewa „Zapadnia, człowiek i socjalizm”.

Autor przypomina jednak o ingerencji władz USA w dziedzinę prywatnej przedsiębiorczości nie pisząc, że ma na myśli program „Great Deal” w dobie Wielkiego Kryzysu, który zrujnował zarówno USA jak i cały świat.

Von Mises rozprawia się z przeciwnikami kapitalizmu, w którym o powodzeniu jednostek ma decydować praca i zdolności, a nie pochodzenie, a o całej gospodarce ma decydować jedynie konsument, który dobrowolnie kupuje towar, spełniający jego oczekiwania i wówczas jego producent rośnie w siłę, lub nie kupuje tego towaru i wówczas producent bankrutuje.

A jak jest w przypadku bogatych koncernów farmaceutycznych? Czy ich produkty kupuje się też dobrowolnie? Dlaczego nie lubi się kapitalizmu? Autor wyjaśnia, że głównie chodzi tu o urażone ambicje tych, którym się nie powiodło. W szkalowaniu kapitalizmu mają przodować inteligenci, głównie twórcy, otrzymujący wynagrodzenie sezonowe; natomiast w USA są to intelektualiści lub hollywoodzcy celebryci.

Wreszcie, kapitalizm a wolność… Prawda, że radziecki, stalinowsko-leninowski represyjny komuno-socjalizm obrzydził ten ustrój światu, ale między Bogiem a prawdą, kapitalizm też ma negatywne pod tym względem strony: niewolnictwo, eksploatacja innych narodów czyli kolonializm. Autor wskazuje na zalety ustrojowe kapitalizmu.

Wydana w 1956 roku książka nie mogła przewidzieć więzienia w Guantanamo, gdzie stosuje się tortury wobec więźniów, osadzonych bezterminowo.

Bardzo dobra książka, która mobilizuje do myślenia. Czytelnik nie przebrnie przez nią, bez zastanowienia, bezkrytycznie.

                                                                                              Jacek Potocki

Ludwig von Mises. „Mentalność antykapitalistyczna”. Tłum. Jan Michał Małek i Jan Kubań. Wydawnictwo „Polsko-Amerykańska Fundacja  Edukacji i Rozwoju Ekonomicznego (PAFERE)”, Warszawa 2018

W wydaniu nr 219, luty 2020, ISSN 2300-6692 również

  1. KRYMINAŁ DECYDENTA

    Bądź uczciwy!
  2. KOBIETY DECYDENTA

    Polka Renesansu
  3. FILOZOFIA I DYPLOMACJA

    Koronawirus
  4. POLITYKA DECYDENTA

    Pan M.
  5. KULTURALNE CO NIE CO

    Oscar w "Halce"
  6. DECYDENT POLIGLOTA

    Rozumiem, co mówię
  7. MEDIA DECYDENTA

    TVP od środka
  8. POLITYKA DECYDENTA

    Kapitalizm v. socjalizm
  9. CZEGO UCZĄ NAS FINOWIE

    Nie szukajcie przyjaciół daleko, a wrogów blisko
  10. NIE LĘKAJCIE SIĘ!

    Trejugolnik
  11. POLITYKA DECYDENTA

    USA-Chiny na początku XX wieku
  12. KONTROLA BIZNESOWA

    Gwarancją bezpieczeństwa podatnika
  13. CO SIĘ W GŁOWIE MIEŚCI

    Honor - przeżytkiem?
  14. KRYMINAŁ DECYDENTA

    Dwa morderstwa