Nadszedł czas na działania wspierające wychodzenie z kryzysu. Dlatego tak ważna jest współpraca przy projektach wspomagających tworzenie nowych i lepszych miejsc pracy. Dla przedsiębiorców najważniejsze są reforma europejskiego systemu nadzoru finansowego, działania na rzecz rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw, polityka społeczna i migracja pracowników. Bardzo ważne są także kwestie klimatyczne. Pakiet klimatyczno-energetyczny oznacza bowiem rewolucyjne zmiany warunków funkcjonowania europejskiego biznesu.

 

Europejskie działania naprawcze na rzecz zatrudnienia i wzrostu

 

I.  Działania na rzecz zatrudnienia

W czerwcu 2009 r. Komisja Europejska opublikowała komunikat dotyczący wspólnego zaangażowania państw członkowskich na rzecz zatrudnienia w Unii Europejskiej.

PKPP Lewiatan pozytywnie ocenia zawarte w komunikacie propozycje działań, których celem jest ograniczenie negatywnych skutków kryzysu w obszarze zatrudnienia. Na szczególną uwagę zasługuje propozycja utworzenia nowego unijnego instrumentu mikrokredytowego, którego celem jest wsparcie mikroprzedsiębiorstw zagrożonych zapaścią kredytową i osób mających problemy z pozyskaniem środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Uważamy, że jest to rozwiązanie, które swój finał mogłoby znaleźć w Parlamencie Europejskim.

Aby jednak skutki działań na rzecz wzrostu zatrudnienia w UE znalazły swój pozytywny oddźwięk w Polsce niezbędne jest większe zaangażowanie polskich eurodeputowanych w prace nad projektami prawa wspólnotowego z zakresu: stosunków pracy, migracji i ubezpieczeń społecznych. Lewiatan już dziś sygnalizuje, że szczególną uwagę powinniśmy zwrócić na następujące inicjatywy :

1.                  Wniosek dot. dyrektywy Rady w sprawie  wdrożenia  zmienionego  porozumienia  ramowego nt. urlopu rodzicielskiego. W pracach nad porozumieniem brali aktywny udział także przedstawiciele polskich partnerów społecznych: OPZZ, NSZZ Solidarność, PKPP Lewiatan i ZRP. Podczas kilkumiesięcznych negocjacji zdecydowaliśmy o nowym kształcie porozumienia, uwzględniając aktualną kondycję gospodarczą Europy. Dlatego też partnerzy społeczni nie zgodzili się na wprowadzenie do porozumienia rozwiązań mogących obciążyć budżety państw członkowskich, czy stworzyć zagrożenie podniesienia kosztów pracy, np. poprzez wprowadzenie nowych form płatnych urlopów rodzicielskich.

 

2.                  Wniosek w sprawie zmiany dyrektywy Rady 92/85/EWG dotyczącej urlopów macierzyńskich oraz dyrektywy dotyczącej kobiet prowadzących działalność na własny rachunek i współpracujących małżonków, który zawiera propozycję m. in.  wprowadzenia obowiązku sześciotygodniowego urlopu macierzyńskiego po porodzie, a także dodatkowego urlopu macierzyńskiego w przypadku porodu przedwczesnego (ewentualnie wydłużenie z tego powodu urlopu macierzyńskiego).

 

3.                  W najbliższym czasie na agendę Parlamentu Europejskiego mają wejść projekty nowych dyrektyw z tzw. pakietu migracyjnego. Za szczególnie interesujące dla Polski uważamy propozycje:

·                     Dyrektywy dotyczącej transferu pracowników wewnątrz korporacji

·                     Dyrektywy regulującej zasady zatrudnienia pracowników sezonowych

·                     Dyrektywy o podejmowaniu nauki na terytorium UE przez obywateli państw trzecich

W tym kontekście ważne jest także oddalanie inicjatyw mających na celu kompleksowe zmiany przepisów z zakresu delegowania pracowników. Takie inicjatywy mogą w naszej opinii doprowadzić do pogorszenia sytuacji polskich przedsiębiorstw świadczących usługi na terytorium innych państw członkowskich, jak też pogorszyć warunki zatrudnienia polskich obywateli na terytorium innych państw członkowskich.

 

II. Działania w obszarze gospodarki

W listopadzie 2008 r. Komisja Europejska przedstawiła Europejski Plan Naprawy Gospodarczej, którego celem było ograniczenie skali kryzysu. Polska korzysta z możliwości, które stworzyła KE,  m.in. z możliwości udzielania w okresie kryzysu większej pomocy publicznej przedsiębiorstwom w ramach pomocy de minimis, którą przeznaczamy na utrzymanie zatrudnienia w firmach. Jednak polskie prywatne przedsiębiorstwa nie chcą uzależniać się od pomocy publicznej, którą uważają za zaburzającą konkurencję na rynku. Według nas polskiej gospodarce i polskim przedsiębiorcom najbardziej potrzebne są działania prorozwojowe, a nie antykryzysowe. Takie działania potrzebne są także innym gospodarkom UE, nawet jeżeli rządy i przedsiębiorstwa w części z tych krajów ciągle jeszcze myślą kategoriami walki z kryzysem. Dlatego bardzo ważne jest, aby KE i Parlament Europejski już dzisiaj zaczął podejmować działania służące przyszłemu rozwojowi.

 

1.                 Zmiany w systemie finansowym są niezbędne. Ważne jest jednak, aby te zmiany służyły rozwojowi europejskich gospodarek, nie ograniczały możliwości finansowania sfery realnej. Zwiększały jednocześnie bezpieczeństwo.

·                                             KE przyjęła właśnie pakiet projektów aktów prawnych dotyczących zmian w systemie nadzoru bankowego. Wnioski dotyczą powołania Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego oraz Europejskiego Systemu Organów Nadzoru Finansowego.

·                                             Sektor finansowy w Polsce okazał się bardzo odporny na kryzys na rynkach finansowych. Żaden z banków nie jest zagrożony bankructwem. Potwierdzają to wyniki finansowe i współczynniki adekwatności kapitałowej. Dlatego przy konstruowaniu nowych regulacji KE i PE powinny brać pod uwagę zróżnicowanie ryzyk, które występują w systemach finansowych w różnych europejskich gospodarkach.

·                                             Regulacje dotyczyć będą także działalność agencji ratingowych, które mają zostać objęte nadzorem Europejskiego Organu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych. PE powinien zadbać o to, aby nadzór ten nie ograniczył niezależności ocen dokonywanych przez te agencje.

·                                             Dyskutowane będą zasady sprawozdawczości finansowej instytucji finansowych. Zmiany tutaj są potrzebne, tak ze względu na potrzebę zmniejszenia asymetrii informacji, ale także ze względu na rosnące znaczenie zobowiązań pozabilansowych. Jednak KE i PE muszą zadbać o to, aby nowe zasady sprawozdawczości finansowej, jeżeli zostaną wprowadzone, nie zniechęcały banków do niektórych rodzajów działalności, bowiem ograniczy to dostęp podmiotów gospodarczych do zewnętrznego finansowania.

2.                  Bardzo ważnym obszarem działań KE i PE na rzecz rozwoju powinny być rozwiązania skierowane do małych i średnich przedsiębiorstw. Mamy już Kartę Małego biznesu (Small Business Act), która opiera się o 10 zasad mających wspierać małe i średnie przedsiębiorstwa (MSP). Wiele z nich wymaga przełożenia na język regulacji prawnych. Przedsiębiorstwa oczekują takich rozwiązań, jak już podjęte:

·                                             zmniejszenia obciążeń związanych z rachunkowością w odniesieniu do małych przedsiębiorstw,

·                                             zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych,

·                                             usprawnienia rozwoju jednolitego rynku w obszarze usługo niewystarczającym zakresie),

·                                             Better regulation.

·                                             Potrzebne są jednak dalsze działania, w tym m.in.:

·                                             ograniczające obciążenia administracyjne,

·                                             zwiększające dostęp MSP do zamówień publicznych,

·                                             zwiększających znaczenie pozacenowych kryteriów w zamówieniach publicznych, w tym przede wszystkim innowacyjności,

·                                             zwiększające udział partnerstwa publiczno-prywatnego w realizacji projektów publicznych.

3.      Niezbędnym obszarem działań KE i PE musi być przeciwdziałanie tendencjom protekcjonistycznym. Przeczą one bowiem podstawowym zasadom, na których oparta jest koncepcja Wspólnoty Europejskiej.

4.      Najważniejsze jest jednak przeciwdziałanie tendencjom do zwiększania obecności państwa w gospodarce. Sytuacja ta nie dotyczy Polski, bowiem działania antykryzysowe polskiego rządu szły w poprzek tendencjom, które charakteryzowały walkę z kryzysem w innych państwach. Jednak obawiamy się, że rządy innych krajów będą dążyły do utrzymania uzyskanej w wyniku aktywności w czasie kryzysu pozycji. Trzeba dążyć do powrotu do zasad pomocy publicznej oraz zasad konkurencji sprzed kryzysu.

 

Polityka zwalczania zmian klimatycznych

 

Przyjęty przez UE w grudniu 2008 roku Pakiet Klimatyczno – Energetyczny oznacza rewolucyjne zmiany warunków funkcjonowania europejskiego biznesu. PKPP Lewiatan opowiada się za wdrożeniem Pakietu i przyjmowaniem nowych zobowiązań środowiskowych przez UE, także na konferencji COP15 w Kopenhadze, w sposób chroniący pozycję konkurencyjną europejskiego przemysłu i optymalizujący koszty zwalczania oraz adaptacji do zmian klimatu.

 

Szczególnie ważne regulacje w tym zakresie, to będąca w procesie komitologii dyrektywa o Europejskim Handlu Emisjami (ETS), jedna z pięciu dyrektyw Pakietu Klimatyczno-Energetycznego oraz  najważniejsza z aktualnie nowelizowanych innych dyrektyw środowiskowych – dyrektywa o emisjach przemysłowych (rewizja dyrektywy IPPC).

 

W pracach nad dyrektywą ETS, które dotyczą szczegółowych regulacji dla energetyki oraz sektorów przetwórczych na lata 2013-2020,  szczególnie istotne dla Polski jest wypracowanie właściwej metodologii ustalania listy sektorów energochłonnych narażonych na bezpośrednią i pośrednią ucieczkę emisji (koniec prac KE – grudzień 2009) oraz benchmarków uprawniających do otrzymania bezpłatnych uprawnień do emisji CO2 (grudzień 2010).

 

Pełne wdrożenie ETS będzie wymagało z kolei zmian ogólnowspólnotowych  zasad pomocy publicznej, tak, aby możliwe było udzielanie wsparcia przemysłom narażonym na pośrednie skutki dyrektywy ETS (grudzień 2010). Taka regulacja będzie ważna dla polskiego przemysłu, który w sposób relatywnie silniejszy niż inne poniesie skutki wzrostu cen energii. 

 

Konferencja COP15 w Kopenhadze ma na celu przyjęcie międzynarodowego porozumienia w sprawie obniżenia emisji CO2 na świecie. PKPP Lewiatan opowiada się za racjonalnym podejściem do podejmowanych przez UE zobowiązań, które powinny pozostawać w korelacji z zobowiązaniami innych stron Porozumienia, tak aby nie ograniczać konkurencyjności europejskich gospodarek.

 

W okresie wrzesień – grudzień 2009 r. toczyć się będą prace Parlamentu Europejskiego dotyczące projektu o emisjach przemysłowych (drugie czytanie dyrektywy w PE). Projekt dyrektywy, która ma zastąpić siedem aktualnie obowiązujących dyrektyw zakłada m.in.:

 

·         zmiany w zakresie wydawania pozwoleń zintegrowanych,

·         rewizję i istotne zaostrzenie obowiązujących standardów emisyjnych dla dużych obiektów spalania,

·         zmiany definicji „źródła spalania”,

·         zniesienie podziału instalacji na „nowe” i „istniejące”.

 

W czerwcu br. Rada Europejska przyjęła stanowisko w sprawie projektu dyrektywy o emisjach przemysłowych, które zawierało poprawki zgodne z postulatami strony polskiej. Przyjęty przez Radę kompromis jest również popierany przez przedsiębiorców zrzeszonych w PKPP Lewiatan. Z dużym zadowoleniem przyjęliśmy zapisy dotyczące ciepłownictwa sieciowego (art. 33e – zgodnie, z którym instalacje do 200MW, które rozpoczęły funkcjonowanie nie później niż w 2002 roku i produkują przynajmniej 50% ciepła do sieci miejskich, nie muszą stosować nowych regulacji do 2023 roku) oraz przywrócenie obowiązującego statusu dokumentów BREF, jako dokumentów referencyjnych i odejście od pierwotnego pomysłu wprowadzenia wiążącego charakteru tych dokumentów.

 

Biorąc pod uwagę, korzyści dla środowiska jak również możliwości ekonomiczne oraz techniczne biznesu, PKPP Lewiatan opowiada się za utrzymaniem przez Parlament poprawek wypracowanych w czerwcu 2009 r. przez Radę Europejską.

 

Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan

Warszawa, 29 września 2009 r.