Stowarzyszenie Europa istnieje od 1996 roku. Ta międzynarodowa organizacja pozarządowa skupia ekspertów z 20 krajów europejskich. Jej siedzibą jest Uniwersytet w Limoges. Działania Stowarzyszenia finansowane są ze środków pochodzących od władz lokalnych Regionu Limousin, Uniwersytetu w Limoges, różnych dotacji (CNFPT, CNP Assurances, MFP, GMF, MNFCT) oraz Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Zorganizowano już 16 europejskich konferencji, siedem seminariów w krajach, z których pochodzą eksperci. W 2005 roku takie seminarium miało miejsce w Warszawie pod hasłem „Administracje publiczne w Europie – stan obecny i wyzwania przyszłości” (Les administrations publiques en Europe: état actuel et défis pour l’avenir), a artykuły zagranicznych ekspertów zostały opublikowane w 42. numerze Economic Papers, periodyku ISM KES SGH. Prezesem Association Europa jest Robert Savy, a organizacją zarządzają: Michel Senimon, Christophe Bonnotte oraz Hélène Pauliat. Zainteresowanych pracami Association Europa odsyłam do strony internetowej: http://www.europaong.org/

Temat tegorocznej konferencji wpisał się dobrze w aktualną sytuację, pełną napięć, jakie obserwujemy na europejskim forum. Z jednej strony widzimy wciąż chęć : budowania i wzmacniania europejskiego modelu politycznego i dążenie do odgrywania przez UE roli potęgi politycznej, z drugiej strony – nie sposób nie dostrzec głosów wątpiących w rolę Unii Europejskiej jako aktora na międzynarodowej scenie. Dla tej grupy rola UE sprowadza się jedynie do obszaru wolnego rynku. Takie postrzeganie pozbawia UE i jej instytucje wszelkiej legitymacji. Następujące kryzysy: polityczne, dyplomatyczne, ekonomiczne i militarne z ostatnich lat, powodują, że na wadze zyskuje tematyka europejskiego federalizmu.

Podczas spotkania w Limoges, w siedzibie władz regionu, odbyły się trzy debaty panelowe, prowadzone przez Patricka Brennera, doświadczonego moderatora, z „Port-Royal conférence”. Pierwsza debata – politologiczno-socjologiczna poświęcona była relacjom pomiędzy modelem politycznym a obywatelem: (Le modèle politique et le citoyen : recul ou avancée de la démocratie européenne?). Przedmiotem drugiej stała się społeczna ekonomia rynkowa w kontekście europejskiego modelu politycznego. (L’économie sociale de marché au service du modèle politique européen?). Ostatnia zaś poświęcona była wyzwaniom polityki spójności społecznej i terytorialnej (Le modèle politique européen et les défis de la cohésion sociale et territoriale).

Miałam przyjemność uczestniczyć w pierwszym panelu, w którym udział brał m.in. José-María Gil-Robles, przewodniczący Parlamentu Europejskiego w latach 1997–1999, obecnie honorowy prezes Międzynarodowego Ruchu Europejskiego Fundacji Jean Monnet pour l’Europe. Ten doświadczony hiszpański polityk podkreślał wagę wspólnych wartości dla dalszego trwania wspólnoty oraz niezwykłość projektu politycznego, jakim jest Unia Europejska. Jej rozszerzenie o kraje Europy Środkowej i Wschodniej nastąpiło – zdaniem Gil-Roblesa – w optymalnym momencie, po upadku Muru Berlińskiego i transformacjach systemowych krajów socjalistycznych. Nie należy zapominać, że historia integracji europejskiej jest stosunkowo krótka, stąd wszyscy aktorzy tego procesu muszą się wzajemnie uczyć.

Po raz pierwszy na konferencji gościliśmy Vivien A. Schmidt, profesor European Integration oraz International Relations and Political Science, dyrektor Center for the Study of Europe, Boston University (USA), która zaprezentowała inne, bardziej pragmatyczne spojrzenie na europejskie sprawy.

W debatach zarysowywały się narodowe stanowiska, a także różne rozumienie i definiowanie podstawowych pojęć. Mimo tego, podkreślano konieczność budowy europejskiego projektu. Nawet Brytyjczyk nie wspominał o ewentualnej dezintegracji. Wskazywano na potrzebę wzmocnienia polityki komunikacyjnej UE oraz wizji i przywództwa europejskiego, koniecznych w obliczu globalizacji i wyłaniających się nowych potęg – kraje BRIKS. Podkreślano – jakie znaczenie dla przełamywania stereotypów narodowych odegrał program wymiany studenckiej Erasmus.

We wszystkich debatach uczestniczyli eksperci Association Europa z 13 krajów Unii Europejskiej. Cieszy coraz to liczniejsza obecność przedstawicieli z Europy Środkowej i Wschodniej. Jak zwykle, w 2013 roku ukaże się publikacja pokonferencyjna, wydana przez Uniwersytet w Limoges.

Konferencja wpisała się w kalendarz imprez organizowanych w Limoges każdej jesieni, o czym świadczy liczna publiczność. W tym roku wzięło w niej udział ponad 200 uczestników przybyłych z całej Francji. Tak żywe zainteresowanie sprawami europejskimi jest najlepszym dowodem, że Unia Europejska to żywy twór, a nie jedynie biurokratyczny wymysł.

Dr MAŁGORZATA MOLĘDA-ZDZIECH
Szkoła Główna Handlowa