14 grudzień 2016
Nadia - bohaterka
Książka powstała latem 2015 roku w więzieniu w Moskwie, gdzie Nadia Sawczenko, ukraińska pilotka, była uwięziona przez Rosjan z powodu oskarżeń o udział w zamordowaniu dwóch rosyjskich korespondentów wojennych w Donbasie.
Książkę we fragmentach wynosił z więzienia rosyjski adwokat Sawczenko, Ilia Nowikow . Sama Sawczenko wyjaśnia w książce, że w chwili śmierci dziennikarzy już znajdowała się w niewoli u rosyjskich separatystów, więc nie mogła się nawet przyczynić do śmierci Rosjan. W dniu 31 lipca 2015 roku, w pokazowym procesie została skazana na 22 lata kolonii karnej czyli łagru. Po 708 dniach niewoli (porwanie przez separatystów i więzienie), w dniu 25 maja 2016 roku została ułaskawiona przez prezydenta Putina i wymieniona na dwóch rosyjskich żołnierzy, skazanych na Ukrainie. W międzyczasie, została zaocznie wybrana do ukraińskiego parlamentu, a od 26 stycznia 2015 roku jest delegatem do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy.
Opis działań wojennych na Ukrainie w 2014 roku jest wstrząsający: po stronie ukraińskiej brak woli walki, chaos dowodzenia, brak odpowiedniego sprzętu i uzbrojenia, wreszcie niewola u separatystów. Po stronie rosyjskich separatystów walczy wielu Czeczeńców.
Potem przewiezienie do Rosji czyli porwanie. Nadia ma na głowie worek, a ręce skute kajdankami. Porwanie nastąpiło w tajemnicy, bez powiadomienia konsula Ukrainy w Rosji. Następnie były przesłuchania przez rosyjskich śledczych. Nadia, dzięki swojemu twardemu charakterowi, uniknęła poniżeń, obelg; była w sumie nieźle traktowana.
Karty z opisem pobytu w więzieniu, a właściwie w kolejnych więzieniach. Etapy głodówki, zakończonej pełnym zwycięstwem Nadii: zezwolono na kontakt z rodziną, z konsulem; traktowano ją raczej jak jeńca wojennego, niż więźnia. Brakiem tej części książki jest bardzo płytkie potraktowanie przez autorkę rozpraw sądowych. Opis ich przebiegu mógłby być ciekawy. Chociaż jest w opisie pewna prawda, w słowach: „Twój los jest wyłącznie w rękach Putina”, stąd tytuł książki.
Druga część książki, zawiera wspomnienia z dzieciństwa i młodości, drogę Nadii do armii. Tu autorka nie ukrywa, że korupcja w armii ukraińskiej, nepotyzm i dekownictwo osiągnęły monstrualne rozmiary. No i słabe wyposażenie wojska. Wszystko to złożyło się na klęskę Ukraińców na wschodzie kraju.
Potem wspomnienia z misji w Iraku: tragiczne wyposażenie kontyngentu ukraińskiego, żenujący poziom oficerów-urzędników-dekowników, chętniej przesiadujących w koszarach niż biorących udział w akcjach. Wreszcie Majdan.
Książka Nadii Sawczenko zawiera przede wszystkim opis przykrych przeżyć słynnej bohaterki; zawiera również – niestety – opis mechanizmów działania skorumpowanego kraju i jego armii, których naprawa będzie trudna, a może okazać się i niemożliwa.
Jacek Potocki
Nadija Sawczenko, „Nadia. Więzień Putina”. Tłum. Anna Żurawska. Wydawnictwo „Od Deski do Deski”. Warszawa 2016
BIBLIOTEKA DECYDENTA
Kryminał retro z GPU w tle
Akcja tej powieści toczy się w słynnych Zaleszczykach przy granicy z Rumunią w maju 1930 roku. więcej...