Również niektórzy polscy politycy głosili postulat zbudowania u nas „drugiej Japonii”. „Wschodzące Słońce” nieco przyblakło, kiedy na początku lat 90. ub, wieku okazało się, że Japonia to „baburu keizai” czyli „gospodarka bańki mydlanej”, a archipelag doznał solidnego szoku w 2011 roku, kiedy nawiedziło go mordercze tsunami.

Książka zawiera dziewięć esejów, poświęconych różnym zagadnieniom współczesnej Japonii, pióra młodych, nieznanych dotąd badaczy i za to chwała wydawcy, Adamowi Marszałkowi, który umożliwił im wykazanie się dużą znajomością rzeczy.

W pierwszym szkicu Przemysław Sieradzan wyjaśnia uwarunkowania japońskiego militaryzmu i postawy antyzachodniej. Otwarcie Japonii pod naciskiem USA w 1854 roku (tu zawiodła nieco korekta, gdyż wydarzenia te są umieszczone w książce w 20. wieku), paleta reform Meidżi, dzięki czemu Japonia nie tylko uniknęła losu podporządkowanych Zachodowi Chin, ale i zaczęła budować swoje własne imperium kolonialne, jako jedyne państwo spoza cywilizacji Zachodu. Autor omawia filozoficzne i religijne tło uznawanej powszechnie przez jej własny naród, wyjątkowości Japonii, a także rolę tajnych stowarzyszeń w japońskim ekspansjonizmie, co ostatecznie nadało japońskiemu ultranacjonalizmowi postać Strefy Wspólnego Dobrobytu Wielkiej Azji Wschodniej, której życie przerwała klęska Japonii w 1945 roku. Autor sygnalizuje ważną rzecz, że ostatnie lata przyniosły powrót dyskusji nad odrodzeniem geostrategicznej pozycji Japonii.

Interesujący jest szkic Witolda Wojdyło o wizycie w Japonii przywódcy Narodowej Demokracji, Romana Dmowskiego, w trakcie której przekonywał on czynniki polityczne Nipponu o niemożliwości wywołania powstania antyrosyjskiego na Ziemiach Polskich, w celu odciągnięcia wojska rosyjskiego od rubieży wschodnich Imperium, w czym byli zainteresowani Japończycy.

Z kolei, w bogatym eseju o polsko-japońskiej współpracy w różnych dziedzinach autor koncentruje się na okresie po 1989 roku, a przecież podwaliny tej współpracy powstały w czasach PRL, zwłaszcza w dziedzinie kultury, a także gospodarki, kiedy to w Japonii z ogromnymi sukcesami funkcjonowała polsko-japońska spółka „Agropol”, właśnie zlikwidowana po 1989 roku.

Uwagę młodych czytelników z pewnością przyciągnie szkic o ścieżkach dźwiękowych do japońskich gier wideo, które stały się częścią repertuaru znanych orkiestr symfonicznych.  Podobnie, jest z charakterystycznymi dla Japonii komiksami, zwanymi manga.

Fascynujące rozważania Maria Depta z Uniwersytetu Łódzkiego przeprowadziła na temat różnic między rytualnym samobójstwem seppuku a harakiri. Nie zdradzimy ani istoty tych aktów, ani różnic między nimi. No i tanatoturystyka czyli turystyka miejsc śmierci i klęsk żywiołowych. Wartością szkicu jest omówienie tego zjawiska nie tylko w Japonii (Hiroszima i Nagasaki), ale i w Chinach (zbrodnie Japończyków w Nankinie), a także szerzej, w świecie.

Bardzo wartościowa książka. Rzuca światło na pewne zjawiska, raczej dotąd pomijane w publikacjach o Japonii.

                                                                                              Jacek Potocki

„Japonia widziana z polskiej perspektywy”, Joanna Marszałek-Kawa (red. naukowa). Wydawnictwo „Adam Marszałek”. Toruń 2016