Established 1999

LEKTURY DECYDENTA

12 sierpień 2016

Holmes jako Xango

Akcja powieści rozgrywa się w 1886 roku w Rio de Janeiro, w czasie występów w Brazylii światowej sławy aktorki, Sarah Bernhardt.

Ktoś ukradł skrzypce Stradivariusa baronowej Avare, które otrzymała od swego przyjaciela, cesarza Pedra II. Sarah ściąga do Brazylii swego przyjaciela, Sherlocka Holmesa wraz z nieodłącznym doktorem Watsonem, by odnaleźli skrzypce. Jednocześnie Rio dotyka seria dziwnych morderstw kobiet tzw. lekkich obyczajów: seryjny morderca odcina ofiarom uszy, a ich krocza owija w kolejne struny skrzypiec. Śledztwo prowadzi bez specjalnych wyników inspektor Mello Pimenta, który, z namowy żony, postanawia prosić Sherlocka o pomoc w wykryciu sprawcy.

Sherlock wraz z Watsonem docierają do Rio. I… klapa, zamiast skutecznego procesu dedukcji, znanego z opowiadań i powieści Conan Doyle’a. Bowiem słynny angielski detektyw utracił zdolność dedukcji, nie z powodu uzależnienia od kokainy, ale z powodu zakochania się w jakiejś aktorce. Detektyw wprawdzie natknął się na mordercę, kiedy ten usiłował zabić właśnie wspomnianą, młodą aktorkę, ale morderca uciekł. I zaczęło się… Ślepa miłość, ale bez efektu, bo Holmes się bardzo kontroluje, choć nieustannie marzy o Annie Candelarii.

Żeby było śmieszniej, Holmes mówi biegle po portugalsku: nauczył się tego języka w czasie sześciomiesięcznego pobytu w Makao.

Na kartach powieści przewija się ciąg spotkań Sherlocka z aktorką, a także wątki obyczajowe z doskonale zarysowaną galerią postaci XIX-wiecznego Rio: klasa próżniacza, arystokraci i dworscy pieczeniarze oraz sam cesarz, przedstawiony prawie jak władca bezwolny i marionetkowy, którego historyczna rola zresztą skończy się już w 1889 roku, w wyniku zamachu stanu i ogłoszenia republiki. Egzotycznym elementem powieści są rytuały candomble i prezentacja starych, afrykańskich bogów, choć autor raczej przerysował zachowanie się dra Watsona przy okazji opisu tych rytuałów.

Jest to w sporym również stopniu thriller psychologiczny: autor przedstawia stany psychiczne seryjnego mordercy, ciągnąc równolegle do akcji powieści, wątek o jego doznaniach, metodach, i motywach.

Morderca dokonuje kolejnej zbrodni, na miejscu zbrodni zostawia skrzypce, ale sam znika, dalej nieuchwytny. Sherlock odzyskał skrzypce, ale nie zdemaskował seryjnego mordercy, którym był powszechnie szanowany obywatel. I co dalej? To jest chyba najlepszy fragment powieści. Morderca płynie do Anglii tym samym statkiem, co Holmes i Watson. A potem czytelnik znajduje listy, jakie ów morderca śle do londyńskiej policji, podpisując je jako „Kuba Rozpruwacz”.

Wbrew tytułowi powieści, Holmes w Brazylii nieszczególnie odegrał rolę Xanga, czyli afrykańskiego boga sprawiedliwości. Raczej poniósł tam klęskę, a brazylijski zbok przeniósł się do Londynu.

Oryginalne zakończenie tej egzotycznej powieści.

                                                                                              Jacek Potocki

Jo Soares, „Xango z Baker Street”. Tłum. Wojciech Charchalis. „Dom Wydawniczy Rebis”, Poznań 2016

W wydaniu nr 177, sierpień 2016, ISSN 2300-6692 również

  1. LEKTURY DECYDENTA

    Wiara i nauka
  2. TURCJA W SYRII

    Wszyscy ze wszystkimi i przeciw wszystkim
  3. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Zbrodnia w Niemczech
  4. KLIMAT, GŁUPCY!

    Nieświadomie tracimy oddech
  5. A PROPOS...

    ...jednego człopczyka
  6. FILOZOFIA I DYPLOMACJA

    Wierni tradycji Adolfa
  7. EKONOMIA POLITYCZNA

    Kto rozstawia pokemony?
  8. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Czarowna Azja
  9. ZAGADKI AMERYKAŃSKIE

    Szkoda, że nie Joe Biden
  10. DECYDENT SNOBUJĄCY

    Dwa pomysły
  11. AMERYKAŃSKA POLITYKA

    Nieufność i katalogi obietnic
  12. LEKTURY DECYDENTA

    Holmes jako Xango
  13. AMERYKAŃSKI SPISEK

    Trump ich i nie ich
  14. DZISIAJ W AMERYCE

    Trump, czyli słoń w składzie porcelany
  15. Z KRONIKI BYWALCA

    Nowa instytucja kultury
  16. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Czwarta część trylogii
  17. I CO TERAZ?

    Trump - schodami w górę, schodami w dół
  18. WIATR OD MORZA

    Zacheusz
  19. FILOZOFIA I DYPLOMACJA

    Musimy sobie pomóc sami
  20. A PROPOS...

    ...dopingu
  21. HAJOTY PRESS CLUB

    Parasolek malowanie
  22. KTO ZARZĄDZA DEMOKRACJĄ

    Polska industrialnym gettem kapitału zagranicznego
  23. WIATR OD MORZA

    Roundabout
  24. LEKTURY DECYDENTA

    Ocalić od zapomnienia
  25. W OPARACH WIZERUNKU

    Popkulturowi celebranci