BIBLIOTEKA DECYDENTA
Zbrodnia w Niemczech
W pierwszych partiach książki jest wzmianka o gospodarstwie przesiedleńców w pewnej niemieckiej wsi. Przesiedleńcy ze Wschodu czy z Chorwacji? więcej...
Akcja powieści rozgrywa się w 1886 roku w Rio de Janeiro, w czasie występów w Brazylii światowej sławy aktorki, Sarah Bernhardt.
Ktoś ukradł skrzypce Stradivariusa baronowej Avare, które otrzymała od swego przyjaciela, cesarza Pedra II. Sarah ściąga do Brazylii swego przyjaciela, Sherlocka Holmesa wraz z nieodłącznym doktorem Watsonem, by odnaleźli skrzypce. Jednocześnie Rio dotyka seria dziwnych morderstw kobiet tzw. lekkich obyczajów: seryjny morderca odcina ofiarom uszy, a ich krocza owija w kolejne struny skrzypiec. Śledztwo prowadzi bez specjalnych wyników inspektor Mello Pimenta, który, z namowy żony, postanawia prosić Sherlocka o pomoc w wykryciu sprawcy.
Sherlock wraz z Watsonem docierają do Rio. I… klapa, zamiast skutecznego procesu dedukcji, znanego z opowiadań i powieści Conan Doyle’a. Bowiem słynny angielski detektyw utracił zdolność dedukcji, nie z powodu uzależnienia od kokainy, ale z powodu zakochania się w jakiejś aktorce. Detektyw wprawdzie natknął się na mordercę, kiedy ten usiłował zabić właśnie wspomnianą, młodą aktorkę, ale morderca uciekł. I zaczęło się… Ślepa miłość, ale bez efektu, bo Holmes się bardzo kontroluje, choć nieustannie marzy o Annie Candelarii.
Żeby było śmieszniej, Holmes mówi biegle po portugalsku: nauczył się tego języka w czasie sześciomiesięcznego pobytu w Makao.
Na kartach powieści przewija się ciąg spotkań Sherlocka z aktorką, a także wątki obyczajowe z doskonale zarysowaną galerią postaci XIX-wiecznego Rio: klasa próżniacza, arystokraci i dworscy pieczeniarze oraz sam cesarz, przedstawiony prawie jak władca bezwolny i marionetkowy, którego historyczna rola zresztą skończy się już w 1889 roku, w wyniku zamachu stanu i ogłoszenia republiki. Egzotycznym elementem powieści są rytuały candomble i prezentacja starych, afrykańskich bogów, choć autor raczej przerysował zachowanie się dra Watsona przy okazji opisu tych rytuałów.
Jest to w sporym również stopniu thriller psychologiczny: autor przedstawia stany psychiczne seryjnego mordercy, ciągnąc równolegle do akcji powieści, wątek o jego doznaniach, metodach, i motywach.
Morderca dokonuje kolejnej zbrodni, na miejscu zbrodni zostawia skrzypce, ale sam znika, dalej nieuchwytny. Sherlock odzyskał skrzypce, ale nie zdemaskował seryjnego mordercy, którym był powszechnie szanowany obywatel. I co dalej? To jest chyba najlepszy fragment powieści. Morderca płynie do Anglii tym samym statkiem, co Holmes i Watson. A potem czytelnik znajduje listy, jakie ów morderca śle do londyńskiej policji, podpisując je jako „Kuba Rozpruwacz”.
Wbrew tytułowi powieści, Holmes w Brazylii nieszczególnie odegrał rolę Xanga, czyli afrykańskiego boga sprawiedliwości. Raczej poniósł tam klęskę, a brazylijski zbok przeniósł się do Londynu.
Oryginalne zakończenie tej egzotycznej powieści.
Jacek Potocki
Jo Soares, „Xango z Baker Street”. Tłum. Wojciech Charchalis. „Dom Wydawniczy Rebis”, Poznań 2016
LEKTURY DECYDENTA
Wiara i nauka
Autorka jest z jednej strony żarliwą katoliczką, ale z drugiej jest z wykształcenia psychologiem, czyli z definicji zna się na rzeczy. więcej...