Established 1999

LEKTURY DECYDENTA

27 czerwiec 2016

Tarzan wiecznie żywy

Ta przygodowa książka od razu wzbudziła furorę. Napisał ją Amerykanin, ale poświęcił ją kolonializmowi angielskiemu, bardzo mobilnemu, oraz zachłannemu.

Na kartach książki wyczuwa się dystans Amerykanina-demokraty do praktyk Anglików w ich koloniach. No i krytykę kolonialnych konfliktów między imperiami, które toczą się kosztem rdzennej ludności Afryki. Autor z obrzydzeniem wyraża się o okrutnym kolonializmie belgijskim, zapoczątkowanym przez, jak pisze „arcyhipokrytę, Leopolda II Belgijskiego”.

Ale sama treść świadczy o niepospolitej wyobraźni autora; ta książka wydana w 1912 roku, a której akcja rozpoczyna się w 1888 roku, stanowi początek długiego cyklu opowieści o Tarzanie i daje idee twórcze sporej liczbie filmów o człowieku-małpie. Powieść „Tarzan wśród małp” osiągnęła łączny nakład 36 milionów egzemplarzy, a za życia autora została przełożona na 31 języków.

Książka w owym okresie nie mogła nie zawierać wątków buntu marynarzy wobec kapitana i oficerów, a także przymusowego wysadzenia bohaterów powieści na jakiś bezludny kawałek globu. I tak jest też w książce o Tarzanie z tym, że jest w niej kontynuacja historii zapoczątkowanej przez ów bunt: opis, jak to człowiecze dziecię staje się członkiem stada małp. Wątek ten został przedstawiony w powieści bardzo realistycznie, wręcz naturalistycznie: autor wykazał się dużą znajomością tzw. historii naturalnej, bardzo popularnej w jego czasach. Hierarchia w stadzie, naturalni wrogowie małp o uczuciach i fobiach bliskich człowiekowi.

Pora tutaj na przypomnienie słynnej „Księgi dżungli” Rudyarda Kiplinga, który zresztą był przyjacielem autora „Tarzana”. Może powstać pytanie, czy i w jakim stopniu Rice Burroughsa zainspirowała, zawierająca podobne elementy, powieść Kiplinga „Księga dżungli”, napisana przecież znacznie wcześniej, bo w 1894 roku?

Wreszcie wątek uczucia, jakie zawiązało się między Tarzanem, czyli lordem Greystoke’em, a Amerykanką Jane Porter, śliczną córką zdziwaczałego profesora, który dzierżył ogromny skarb, tworzy super przygody i super finał tej super książki.

                                                                                              Jacek Potocki

Edgar Rice Burroughs, „Tarzan wśród małp”. Tłum. Jerzy Łoziński. „Wydawnictwo Zysk i S-ka”, Poznań 2016

W wydaniu nr 175, czerwiec 2016, ISSN 2300-6692 również

  1. DECYDENT SNOBUJĄCY

    Dziś Anglia, jutro Śląsk
  2. LEKTURY DECYDENTA

    Tarzan wiecznie żywy
  3. FILOZOFIA I DYPLOMACJA

    Brexit: jeden, czy kilka dalszych?
  4. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Leci Cormoran
  5. DECYDENT SNOBUJĄCY

    Utarte łgarstwa
  6. WIATR OD MORZA

    Bramki
  7. PŁACA MINIMALNA

    Zaskakująca podwyżka
  8. ZDROWIE DECYDENTA

    Skarpetki mają znaczenie
  9. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Koszmar porwania
  10. LEKTURY DECYDENTA

    Paulina i mężczyźni
  11. I CO TERAZ?

    Szewstwo ma przyszłość
  12. FILOZOFIA I DYPLOMACJA

    Rozszerzamy NATO
  13. W OPARACH WIZERUNKU

    Celebrytyzm a idolatria
  14. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Islamiści kontra czekiści
  15. PISARSKA EMIGRACJA

    Nie piszę książek tylko dla kobiet