Bo została złamana zasada solidarności społecznej. Ludzie nie odwiedzają się, nie rozmawiają… Postać ludzi w tej książeczce przybrały inne stworzenia: skrzaty, krasnoludy, gobliny… Wszędzie panuje egoizm, a człowiek robi się coraz gorszy. Wreszcie pojawił się skrzat, który wszędzie i zawsze chciał być pierwszy. I on wynalazł Nowy Świat, zwany Skrzatowiskiem.

Czytelnikowi to Skrzatowisko z pewnością się z czymś skojarzy, a może już się kojarzy!? Sama idea, że do tej pory było źle, a teraz jest i wiecznie trwać będzie Nowy Świat, brzmi znajomo. Skrzat-bohater, który głosi, że jest odkrywcą Nowego Świata, zaczyna mieć konkurentów, na razie kandydatów, którzy z biegiem czasu zostaną uznani za oficjalnych Odkrywców. Ci odkrywcy mają ustalać nowe prawa. Przy okazji, kto w naszym kraju ustala zgodnie z prawem owe nowe prawa? I w jakich okolicznościach?

W książce wskazano, że nowe prawa tworzy się przy śniadaniu. Czyli w małej grupie. No i jakie są to prawa… Inne niż dotychczasowe. Trzeba przyjąć Konstytucję; „takie będzie Skrzatowisko, jaka będzie Konstytucja”. Wiadomo już, o co chodzi, gdyż od pewnego czasu wiele się w naszym kraju mówi o przyjęciu nowej Konstytucji. A jaka ta Konstytucja ma być? I jak ją przyjąć? Zasady jej zostały zarysowane na wzór bezwarunkowej kapitulacji, czyli że w Skrzatowisku mogą żyć wszyscy.

I co jeszcze? Ano, nic nie dopisywać do tego, chociaż należy przyjąć zasadę (chyba pozakonstytucyjną), że ten „kogo wybierzemy, żeby rządził, będzie decydował o wszystkim”. Pada więc retoryczne pytanie, czy też będzie decydował o tym, jaką zupę się je w domu. Długa dyskusja, kogo wybrać na „tego głównego” i „komu, ile władzy”. Wyjaśnienie, jaki zakres władzy będzie miało „owe wybrane na nadzorcę Narodu słoneczko”. Nieograniczony, gdyż wszystkim ma się podobać, co on ustali, bo on wie najlepiej. On, czyli kto?

Wreszcie, kto nas obroni przed nami samymi? Na to pytanie odpowiedzi nie ma, za to na końcu książki jest treść przyjętej Konstytucji. Wybory do władz i na urzędy odbywają się w trakcie uczty, natomiast treść Konstytucji przerazić może błahością i ogólnością sformułowań.

Pani Ewa Łętowska, pierwszy Rzecznik Praw Obywatelskich oraz filozof Krzysztof Pawłowski, jako zespół Acus, napisali tę książeczkę formalnie dla młodzieży, ale w rzeczywistości dla wszystkich Polaków.

Ta poważna książeczka jest poświęcona aktualnej sytuacji, w której o życiowych sprawach Narodu decydują skrzaty w trakcie biesiad, po to, by rządzić wiecznie. Na polecenie Nadskrzata.

Jacek Potocki

Acus: Ewa Łętowska, Krzysztof Pawłowski „Jak urządzić Skrzatowisko?”. Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2018