Established 1999

LEKTURY DECYDENTA

2 luty 2018

Polscy geniusze

Kto nie słyszał o Mikołaju Koperniku czy o Marii Skłodowskiej-Curie? Wszyscy słyszeli, zarówno w Polsce jak i w świecie. O innych, genialnych Polakach zaś niekoniecznie.

Ta książka wypełnia lukę niewiedzy i może dawać podstawy do dumy narodowej: okazuje się, że wielu wynalazców, którzy „zmienili świat”, to Polacy. Tworzyli oni w czasach, gdy postęp nauki i techniki był prawie niewidoczny, tworzyli często w dość prymitywnie wyposażonych pracowniach. Wielu z nich działało w okresie rozbiorów, kiedy Polski nie było na mapie politycznej świata.

Jak wszyscy autorzy, tak i autorzy tej książki, znajdowali się pod presją selekcji, gdyż nie można napisać o wszystkim. Fedorowiczowie wiele pisali o polskich geniuszach, działających od średniowiecza do wybuchu wojny, potem pracujących w czasie wojny dla zachodnich aliantów, przedstawili też dorobek dwóch pań, urodzonych po 1980 roku; ani słowa nie ma o Polakach, pracujących po 1945 roku w kraju. Czy to właśnie kwestia konieczności dokonania wyboru, czy może takich rodaków nie było?

Wiedza w książce jest często zaskakująca: oto wynalazki, dokonane przez Polaków, z którymi właściwie stykamy się na co dzień, a nad którymi się raczej nie zastanawiamy: na przykład kamizelka kuloodporna, przenośna kamera, walkie-talkie czy spawanie metali. A medycyna? Oznaczanie grup krwi, co jest niezbędne przy transfuzji, witaminy, badanie serca płodu czy wykrywanie stanów zapalnych organizmu, zwane popularnie określaniem OB. A ile było wynalazków w dziedzinie wojskowości, które przybliżyły zwycięstwo aliantów w II wojnie światowej?! A genialne rozwiązania w lotnictwie?  W konstrukcji pojazdów kosmicznych?

Większość polskich wynalazców borykała się z problemami finansowymi, często ze zwykłą biedą. W czasach rozbiorów, gdy polskie szkolnictwo w wyniku antypolskiej polityki zaborców stało na bardzo niskim poziomie, przyszli wynalazcy „ładowali akumulatory intelektu” na zagranicznych wyższych uczelniach. W dorosłym, już samodzielnym życiu spotykali się z biurokracją i zachowawczością ówczesnych decydentów, co nierzadko było efektem zwykłej zawiści. Często ich unikalne wynalazki, zwłaszcza uzyskane w USA, stawały się własnością tamtejszych wielkich koncernów lub z braku ochrony patentowej, były po prostu podrabiane. Nazwiska polskich twórców były natomiast skrzętnie ukrywane.

Niepomierną zaletą książki jest ogromna znajomość jej materii przez autorów: rozważania techniczne czy medyczne autorzy prowadzą na najwyższym poziomie wtajemniczenia, a jednocześnie popularny i kompetentny sposób ich przedstawienia jest w pełni zrozumiały dla czytelnika.Takie książki to bodziec do krzewienia dumy narodowej. I dlatego są bardzo potrzebne.                                                                                                                                 

Jacek Potocki

Andrzej Fedorowicz, Irena Fedorowicz. „25 polskich wynalazców i odkrywców, którzy zmienili świat”. Wydawnictwo „Fronda”, Warszawa 2017

W wydaniu nr 195, luty 2018, ISSN 2300-6692 również

  1. PRAWDA O POLSKIEJ ARMII

    Tak dobrze się zapowiadaliśmy
  2. LEKTURY DECYDENTA

    Po Smoleńsku
  3. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Psychologiczny kryminał
  4. KLASZTORNE TAJEMNICE

    Dlaczego zakonnice odchodzą?
  5. DECYDENT GLOBTROTER

    Symbol Chin
  6. FILOZOFIA I DYPLOMACJA

    Wielka Trójka a Polska
  7. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Dwa okrutne totalitaryzmy
  8. CO SIĘ W GŁOWIE MIEŚCI

    Mętniak w natarciu
  9. POLITYKA, GŁUPCZE!

    Miał cham złoty róg
  10. LEKTURY DECYDENTA

    Polscy geniusze
  11. WEALTH SOLUTIONS

    51-letnia Karuizawa
  12. WIATR OD MORZA

    Cat revolution
  13. PRAWA - WŁADZA - PROBLEMY

    Polska PiS przeciw Polakom