W liście znajdowały się informacje na temat bohaterki, która ma być hrabianką – Niemką. Bo jej ojciec miał być hrabią. Jednakże główna bohaterka, Ewa, ma złe, a właściwie to żadne stosunki z matką, więc ta niczego jej nie wyjaśnia; kluczy, kręci. A sprawa pochodzenia Ewy nabiera rozmachu i zaczyna żyć własnym życiem. Efektem tego jest śmierć w wypadku znanego dziennikarz prasy lokalnej, Roberta Przepłackiego, który podjął się wyjaśnienia sprawy naszyjnika.

Ewa przypomniała sobie wydarzenia sprzed lat, kiedy jej matka była nagabywana i nachodzona przez różnych panów; jako nauczycielka była też nielubiana, a nawet znienawidzona przez uczniów, bo była inna, niż wszyscy. O ciekawych wydarzeniach tamtego okresu poinformowała Ewę w przypływie szczerości sama matka, chociaż przyczyny dość dziwnego traktowania przez otoczenie matka zrzuciła na „okres stalinowski”. Jak się potem okazało, mijała się z prawdą.

Autorka przybliża czytelnikowi mroczne wydarzenia z czasów wojny: uczucie pewnego żołnierza do dziewczyny. W powieści pojawia się nowa postać, dziennikarza Jacka Kotwickiego, przyjaciela zmarłego Roberta Przepłackiego, który zna sprawę, gdyż współpracował z Przepłackim nad jej wyjaśnieniem. Kotwicki zobowiązuje się wyjaśniać ją dalej po śmierci przyjaciela. Ewa przypomina sobie dziwny wypadek ojca sprzed lat, który w tym wypadku zginął.

Pojawia się kolejna postać, która pełnym wulgaryzmów językiem menela, wyraża niezadowolenie z powodu „zmartwychwstania„ sprawy naszyjnika. Dopiero pod koniec powieści czytelnik dowiaduje się w dziwnych raczej okolicznościach, kim jest ten pan. Dowiaduje się też o istocie sprawy, o tym, kim jest matka i jakie dziwne wydarzenia są związane z jej rodziną. Koniec powieści to zniknięcie menela z pola widzenia czytelnika, menela, który w rzeczywistości sterował całą sprawą z daleka. Okazał się on byłym oficerem SB, zamieszanym w morderstwo, które ukrył, dzięki swej funkcji.

Bardzo zręcznie napisana powieść o doskonałej intrydze, sięgającej czasów II wojny światowej. Nie można się od tego kryminału wręcz oderwać.

                                                                                              Jacek Potocki

Anna Klejzerowicz. „Medalion z bursztynem”. Wydawnictwo „Replika”, Poznań 2020, str. 314