Established 1999

HISTORIA DECYDENTA

21 sierpień 2020

Demony kraju-raju

Główny bohater tego cyklu powieści, pułkownik wywiadu wojskowego, Aleksander Razumowski, po wojnie ukończył szkolenie dla frontowców, chcąc pracować w radzieckich organach ochrony prawnej.

Wybrał pracę w moskiewskiej milicji. Jej szefem był znany z poprzednich powieści Przechrzty, pułkownik Poliakow, a w Moskwie, jak i w całym ZSRR, po wojnie sprawowali wówczas władzę kryminaliści.

Zadaniem Razumowskiego w 1947 roku było pomóc Poliakowowi „uporządkować ten burdel”. Zaczął to robić, począwszy od publicznego zastrzelenia szefa bandziorów i części jego świty w opanowanym przez nich lokalu, co mu zyskało mir zarówno w milicji jak i wśród kryminalistów. Szybko zostaje przeniesiony do Wydziału Kryminalnego i awansuje. Działa tam dalej, załatwiając znanych kieszonkowców. Moskwa jest skorumpowana po powojennej amnestii: milicja bierze „dolę” od bandziorów, stołuje się bezpłatnie w doskonałych restauracjach, które są w rękach bandziorów.

Autor zapoznaje czytelnika z organizacją i sposobami działania powojennej, moskiewskiej milicji. Rola i miejsce kobiet-funkcjonariuszek, specsklepów. Sytuacja więźniów, skazanych za gwałt. A w więzieniu rządzi recydywa, nienawidząca gwałcicieli. Podobna sytuacja występuje pod koniec powieści.

Wreszcie, zasadnicza intryga powieści: zamach na Razumowskiego po jego wyjściu z mieszkania zamordowanej pary. Zamachu dokonuje członek specjalnego niemieckiego komanda snajperów, uwolniony z obozu przez jakąś „szychę”: Abakumowa lub samego Berię. I generał Wołkow z wywiadu wojskowego, wykonujący jakąś misję, którego córka została zamordowana w śledztwie, a który poprzysiągł zabić wierchuszkę ZSRR, według specjalnie utworzonej listy, w tym samego Stalina, oraz ujawnić charakter swojej  tajnej misji i zgłosić się do bezpieki.

Od tej chwili powieść dotyczy głównie tej sprawy; przeplatana jest pewnymi elementami sytuacji osobistej Razumowskiego, która zmusza go do szukania pomocy u kryminalistów, by wyjechać z ZSRR i ratować swą chorą córkę. Natomiast Stalin nakłada na Razumowskiego obowiązek wyjaśnienia sprawy gen. Wołkowa. Bohater powieści zdaje sobie sprawę z tego, że brak efektów, to śmierć. Z drugiej strony zastanawia się, dlaczego wojsko oddało Wołkowa bezpiece. Dochodzi do niespodziewanej rozmowy Razumowskiego z gen. Wołkowem.

Pod koniec powieści Razumowski znajduje film z przesłuchania córki gen. Wołkowa, obciążający kierownictwo bezpieki, a konkretnie Abakumowa. Dodatkowo, w powieści mają miejsce liczne utarczki głównego bohatera z kwiatem ówczesnej radzieckiej umundurowanej władzy, czyli NKWD, MBP. Podobna do utarczki była rozmowa Razumowskiego z Berią na stadionie „Dynama” w Moskwie; właściwie to była rzeczywista walka wręcz na rozkaz Berii z jego „zawodnikiem” Waryginem, ale po tym spotkaniu Razumowski już wiedział, że snajpera niemieckiego nasłał na niego Beria, który go nienawidził. A sprawa Wołkowa miała tzw. drugie dno: chodziło o to, by Stalin napuścił  MBP na wywiad wojskowy, co się częściowo udało. Dokładne wyjaśnienie całej afery czytelnik znajdzie w końcu powieści.

A powieść ta nie pozostawia wątpliwości co do bandyckiej polityki radzieckiej bezpieki. Odsłania mroczne karty ówczesnej sytuacji kraju-raju.

                                                                                              Jacek Potocki

Adam Przechrzta. „Demony czasu pokoju”,  Wydawnictwo „Fabryka Słów”, Lublin, 507 str.

W wydaniu nr 225, sierpień 2020, ISSN 2300-6692 również

  1. RELIGIE DECYDENTA

    Życie proroka
  2. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Humorystyczna tragedia
  3. HISTORIA DECYDENTA

    Demony kraju-raju
  4. KRYMINAŁ DECYDENTA

    Wczoraj programuje dzisiaj
  5. WIATR OD MORZA

    Zwycięzca bierze wszystko
  6. HISTORIA DECYDENTA

    Nawała ze Wschodu
  7. FILOZOFIA I DYPLOMACJA

    "Misiek" w Warszawie
  8. GEOGRAFIA DECYDENTA

    Wielka rzeka Chin
  9. POLSKA DECYDENTA

    Tatry i Zakopane
  10. UCIECZKI DECYDENTA

    Droga do wolności
  11. HISTORIA DECYDENTA

    Życiorys bohatera
  12. RELIGIE DECYDENTA

    Historia zagrożeń dla Kościoła
  13. CO SIĘ W GŁOWIE MIEŚCI

    Honor jako rytuał i pusty gest
  14. POLITYKA DECYDENTA

    Wojna hybrydowa
  15. WIATR OD MORZA

    Pol Waszem