Bohaterka powieści, Anita Winiarska, nie bardzo sobie radzi z problemami: nie jest przebojowa, wszystkiego się boi; ponadto nikt jej nie chce w trudnej sytuacji życiowej (ciąża) pomóc.

Był rok 1978, zwiastujący koniec PRL, o czym sporo jest w książce. W „szemranej” dzielnicy Anita natyka się na towarzystwo z półświatka: wykolejeni młodzi ludzie, alkoholicy. Ich postaci przewijają się przez całą powieść. Są oni niejako związani z Anitą, a szczególnie panna Florka i przystojniak, zwany Wilkiem. W tym ostatnim Anitka się zakochuje. Ale ciocia rai Anitce na męża pana Aleksandra, syna swojej byłej miłości. Anita nie chce związku z drętwym, choć „dzianym” Aleksandrem: unika go, właściwie ucieka od niego, choć przez jakiś czas nawet razem mieszkają. To wspólne mieszkanie dość nieszczególnie kończy się dla Anity: umierająca ciotka rzekomo przekazuje swoje mieszkanie siostrze Anity, Reginie.

W pewnym momencie czytelnik ma okazję dowiedzieć się, dlaczego Regina tak bardzo nienawidzi Anity. Jest to ważne przesłanie dla rodziców, którzy powinni bacznie przyglądać się relacjom między rodzeństwem.

W powieści są ważne wątki z działalności „Solidarności”: występuje w niej nawet zaangażowany działacz tego związku zawodowego, pokazane są strajki w Polsce, fatalne zaopatrzenie w towary pierwszej potrzeby. Anita podejmuje pracę w ośrodku dla osób opóźnionych w rozwoju, gdzie zaprzyjaźnia się z panną Oksaną, która przekazuje jej dom. Anita tam jedzie, poznaje niewidomego artystę, który tam rezyduje, zakochuje się w nim i wychodzi za niego za mąż. Oksana ginie samobójczo, ale pod koniec powieści pojawia się „cudownie” odratowana, w towarzystwie wrednej Reginy, która przejmuje dom.

Co się dzieje z Anitą? Wyjeżdża z niewidomym mężem do jego zrujnowanego domu. O tym będzie w następnym tomie trzyczęściowego cyklu „Pochyłe niebo”. A dlaczego ten to nosi tytuł „Ćma”? Bo na ciele Wilka była wytatuowana ćma, która w założeniu miała być motylem, ale jakoś wyszło inaczej. A może to Anita jest tą ćmą, która szuka światła?

Bardzo realistyczna i ciekawa powieść o niedawnych czasach.

                                                                                              Jacek Potocki

Ewa Cielesz. „Ćma”. Powieść z cyklu „Pochyłe niebo”. Wydawnictwo „Axis Mundi” 2018