Established 1999

KLASYKA DECYDENTA

5 marzec 2020

Polskość w głębi duszy

Jest to raczej niezbyt popularna powieść Stefana Żeromskiego, w porównaniu z „Ludźmi bezdomnymi”, „Syzyfowymi pracami” czy „Przedwiośniem”.

Powieść zawiera dwa wątki: uczucie Polaka, oficera w armii rosyjskiego zaborcy do Rosjanki i zwalczające się dwa czynniki w duszy owego oficera, tj. lojalność wobec Imperatora i uśpione dążenie do polskiej wolności.

Podporucznik Piotr Rozłucki prawie nie mówił po polsku i wyznawał prawosławie; w rosyjskiej karierze wojskowej wiele zawdzięczał swemu dziadkowi-generałowi; stryj był również rosyjskim generałem. Można powiedzieć, że Piotr Rozłucki to zrusyfikowany Polak, którego ojciec Jan zginął w Powstaniu Styczniowym, rozstrzelany przez Rosjan. Ten ostatni element odegra sporą rolę w odżywaniu u Piotra polskiego ducha narodowego.

Ale rolę zasadniczą w życiu Piotra odegrają dwie panie: Tatiana, córka rosyjskiego generała oraz nieznana mu do pewnego momentu Małgorzata Ościeniówna. Postać Tatiany odegra jednak w akcji powieści i w życiu Piotra rolę zasadniczą; jest to wielkie uczucie, ale niespełnione, gdyż Piotr jest sporym romantykiem i przywiązuje duże znaczenie do szczegółów, a te są nie tak bardzo ważne dla córki generała, Tatiany. Kiedy Piotr staje w obronie znieważonej przez rosyjskich oficerów Małgorztay i zostaje ranny, Tatiana nie ukrywa swej zazdrości i łącząc się z prawnikiem Roszowem, kończy swój związek z Polakiem.

Po zajściu w ciążę z Roszowem i odrzuceniu jej przez Piotra, Tatiana popełnia samobójstwo. Piotr udaje się na poszukiwanie pani, której bronił przez rosyjskimi oficerami. Zaczyna się w jego życiu „etap Małgorzaty” oraz jej środowiska, chociaż nie przestaje mieć widzeń. W związku z Tatianą. Na uwagę zasługuje konflikt Piotra z pewnym arystokratą, niejakim hrabią Nastawą oraz związek, a następnie współpraca z polskim księdzem unickim i konspiratorem Wolskim.

Ta ostatnia sprawa przybliża wybuch uczuć patriotycznych u Piotra, który w pewnym momencie dezerteruje z armii rosyjskiej, uwalnia więźniów politycznych z carskich kazamatów i ucieka za granicę, w towarzystwie księdza Wolskiego.

Karierę w armii carskiej zdominowała tytułowa „uroda życia”. Przez cały czas Piotr interesuje się lotnictwem; pod koniec powieści konstruuje samolot, który spada do morza. Uratowany przez Niemców Piotr, odpowiada im po polsku i to jest kulminacja powieści.

Bardzo ważna pozycja wydawnicza w 100-lecie odzyskania niepodległości przez nasz kraj. Jej treść potwierdza nieprzemijającą wielkość znakomitego Żeromskiego, którego wybitny talent znajduje odbicie w pięknych opisach, jak i w prowadzeniu dialogów.

                                                                                              Jacek Potocki

Stefan Żeromski. „ Uroda życia”. Wydawnictwo „Prószyński i S-ka”, Warszawa 2019

W wydaniu nr 220, marzec 2020, ISSN 2300-6692 również

  1. KOBIETY DECYDENTA

    Czasy słusznie minione
  2. DECYDENT SNOBUJĄCY

    Auf Wiedersehen, Herr Gutenberg!
  3. LIST OTWARTY DO PREMIERA RP

    Przedsiębiorcy z BCC radzą i proszą
  4. HISTORIA DECYDENTA

    Druga Osoba w II RP
  5. FILOZOFIA I DYPLOMACJA

    Czy nas się ktoś pytał?
  6. HISTORIA DECYDENTA

    Amerykańska komunistka
  7. WIATR OD MORZA

    Dżuma XXI wieku
  8. POLITYKA DECYDENTA

    Nikt mu nie podskoczy
  9. KOBIETY DECYDENTA

    Życie za kratami
  10. GŁUPOTA DECYDENTA

    Jaki to kraj?
  11. REWOLUCJE DECYDENTA

    Życie człowieka z boku
  12. POCIĄG DO MLEKA

    Czarnocin liderem
  13. KLASYKA DECYDENTA

    Polskość w głębi duszy
  14. DLA SMAKOSZY

    Whisky Karuizawa
  15. KOBIETY DECYDENTA

    Życie w schyłkowym PRL-u
  16. WIATR OD MORZA

    Szczuhejt
  17. KONTROLA BIZNESOWA c.d.

    Budowanie staranności podatnika
  18. CO SIĘ W GŁOWIE MIEŚCI

    Anachroniczny honor męski