DECYDENT SNOBUJĄCY
Auf Wiedersehen, Herr Gutenberg!
Jak co środa, nabyłem w kiosku „Politykę”. Jak zawsze rozpocząłem lekturę od przekartkowania całego numeru. więcej...
Jest to raczej niezbyt popularna powieść Stefana Żeromskiego, w porównaniu z „Ludźmi bezdomnymi”, „Syzyfowymi pracami” czy „Przedwiośniem”.
Powieść zawiera dwa wątki: uczucie Polaka, oficera w armii rosyjskiego zaborcy do Rosjanki i zwalczające się dwa czynniki w duszy owego oficera, tj. lojalność wobec Imperatora i uśpione dążenie do polskiej wolności.
Podporucznik Piotr Rozłucki prawie nie mówił po polsku i wyznawał prawosławie; w rosyjskiej karierze wojskowej wiele zawdzięczał swemu dziadkowi-generałowi; stryj był również rosyjskim generałem. Można powiedzieć, że Piotr Rozłucki to zrusyfikowany Polak, którego ojciec Jan zginął w Powstaniu Styczniowym, rozstrzelany przez Rosjan. Ten ostatni element odegra sporą rolę w odżywaniu u Piotra polskiego ducha narodowego.
Ale rolę zasadniczą w życiu Piotra odegrają dwie panie: Tatiana, córka rosyjskiego generała oraz nieznana mu do pewnego momentu Małgorzata Ościeniówna. Postać Tatiany odegra jednak w akcji powieści i w życiu Piotra rolę zasadniczą; jest to wielkie uczucie, ale niespełnione, gdyż Piotr jest sporym romantykiem i przywiązuje duże znaczenie do szczegółów, a te są nie tak bardzo ważne dla córki generała, Tatiany. Kiedy Piotr staje w obronie znieważonej przez rosyjskich oficerów Małgorztay i zostaje ranny, Tatiana nie ukrywa swej zazdrości i łącząc się z prawnikiem Roszowem, kończy swój związek z Polakiem.
Po zajściu w ciążę z Roszowem i odrzuceniu jej przez Piotra, Tatiana popełnia samobójstwo. Piotr udaje się na poszukiwanie pani, której bronił przez rosyjskimi oficerami. Zaczyna się w jego życiu „etap Małgorzaty” oraz jej środowiska, chociaż nie przestaje mieć widzeń. W związku z Tatianą. Na uwagę zasługuje konflikt Piotra z pewnym arystokratą, niejakim hrabią Nastawą oraz związek, a następnie współpraca z polskim księdzem unickim i konspiratorem Wolskim.
Ta ostatnia sprawa przybliża wybuch uczuć patriotycznych u Piotra, który w pewnym momencie dezerteruje z armii rosyjskiej, uwalnia więźniów politycznych z carskich kazamatów i ucieka za granicę, w towarzystwie księdza Wolskiego.
Karierę w armii carskiej zdominowała tytułowa „uroda życia”. Przez cały czas Piotr interesuje się lotnictwem; pod koniec powieści konstruuje samolot, który spada do morza. Uratowany przez Niemców Piotr, odpowiada im po polsku i to jest kulminacja powieści.
Bardzo ważna pozycja wydawnicza w 100-lecie odzyskania niepodległości przez nasz kraj. Jej treść potwierdza nieprzemijającą wielkość znakomitego Żeromskiego, którego wybitny talent znajduje odbicie w pięknych opisach, jak i w prowadzeniu dialogów.
Jacek Potocki
Stefan Żeromski. „ Uroda życia”. Wydawnictwo „Prószyński i S-ka”, Warszawa 2019
KOBIETY DECYDENTA
Czasy słusznie minione
Jest to wielowątkowa powieść o kobietach, żyjących na ziemiach polskich na przełomie XIX i XX wieku, kiedy to samotna kobieta „była tylko w połowie człowiekiem”. więcej...