Autor tekstu zwraca uwagę na przeobrażenia Krakowa po 1989 roku. Niejasne jest sformułowanie, że te przeobrażenia „nie zawsze są pozytywne”, gdyż autor nie wyjaśnia tego sformułowania. Natomiast nie budzi wątpliwości fakt, że miasto to nieustannie przyciąga turystów, zarówno krajowych jaki i zagranicznych. Kraków ma bowiem wiele zabytków, przeszłość religijną i wielkie zasługi naukowe. A miasto, już w okresie monarchii wczesnopiastowskiej, było jedną z głównych siedzib władcy.

Na czołowe miejsce wysunął się Kraków za panowania króla Kazimierza Odnowiciela. Autor tekstu opisuje rezydencję władcy, a sam Kraków był na początku zespołem osad, nad którym panował gród wawelski. Starannie i zaplanowany z wielkim rozmachem Kraków stał się miastem prawnie 5 czerwca 1257 roku, na mocy lokacji Bolesława Wstydliwego. Autor opisuje rozbudowę miasta i koronację króla Władysława Łokietka, a także rozwój miasta za Jagiellonów, które osiągnęło status środkowoeuropejskiej metropolii i ważnego ośrodka katolicyzmu.

Na uwagę zasługuje Wawel, który był wznoszony, za Zygmunta I, pod kierunkiem mistrza Erharda, natomiast detale w nowym stylu, odwołującym się do starożytnego Rzymu wykonał Włoch, Franciszek zwany Florentyńczykiem.

Autor wspomina walkę o tron polski między arcyksięciem Maksymilianem a Zygmuntem III w 1587 roku. Kraków poparł późniejszego króla Polski i pod wodzą Jana Zamoyskiego odparł oblężenie wojsk popierających Habsburga. Król Zygmunt III Waza przeniósł stolicę Polski z Krakowa do Warszawy, choć do końca I Rzeczypospolitej pozostał w Krakowie skarbiec i archiwum koronne, a na Wawelu odbywały się koronacje i pogrzeby królewskie.

Autor przypomina upadek Krakowa od potopu szwedzkiego, kiedy to Szwedzi nałożyli na miasto wysoką kontrybucję i rabowali kościoły, klasztory i domy prywatne. Ostatni król Polski i Kraków powoli zaczyna wychodzić z kryzysu gospodarczego. Tadeusz Kościuszko i jego przysięga na Rynku Krakowskim, czy Rzeczpospolita Krakowska to kolejne etapy rozwoju Krakowa. Powstanie, pod kierunkiem Edwarda Dembowskiego w lutym 1846 roku, i austriacka interwencja. Po powstaniu Kraków pogrąża się w marazmie.

Natomiast w 1867 roku Galicja uzyskuje autonomię a Kraków samorząd. W nauce, sztuce i kulturze panuje historyzm. Rola Jana Matejki. I wojna światowa i zagrożenie dla miasta. Okres międzywojenny i sanacja, która uczyniła z Krakowa główny ośrodek kultu Legionów i osoby Józefa Piłsudskiego. II wojna światowa i siedziba Generalnego Gubernatora Hansa Franka na Wawelu. Eksterminacja Żydów krakowskich.

W czasach PRL władze traktowały Kraków jako ośrodek reakcji i klerykalizmu, stąd budowa miasta i kombinatu Nowa Huta, które miały ukształtować nowe, socjalistyczne społeczeństwo.

Autor pisze wiele o znaczeniu dla Krakowa postaci metropolity krakowskiego, Karola Wojtyły, wybranego 16 października 1978 roku papieżem Janem Pawłem II, a także o pochówku pary prezydenckiej Lecha i Marii Kaczyńskich.

Głównym walorem albumu są zdjęcia, wykonane po mistrzowsku przez Adama Bujaka. Rozpoczynają je fotografie zamku wawelskiego, potem następują zdjęcia wspaniałych zabytków krakowskich, a w końcu czytelnik dochodzi do Nowego Krakowa oraz do panoramy rzeki Wisły.

                                                                                              Jacek Potocki

Adam Bujak (zdjęcia), Krzysztof Czyżewski (tekst) „Tysiącletni Kraków”. Wydawnictwo „Biały Kruk”, Wydanie II, Kraków, s. 295.