Established 1999

HISTORIA DECYDENTA

28 październik 2019

Władca

Jest to książka autorstwa wybitnego polskiego znawcy czasów starożytnych. Obejmuje ona losy nie tylko cesarza Nerona, ale i jego poprzedników: Kaliguli i Klaudiusza.

Kaligula okazał się kompletnie niepoczytalny, czyli był wariatem i zginął w zamachu, dokonanym przez pretorianów. Natomiast późniejszy cesarz Klaudiusz nie został zamordowany w czasach Kaliguli tylko dlatego, że był niezaradnym filozofem, trzymającym się z dala od spraw tronu; został zresztą cesarzem przez przypadek, opisany w książce.

Autor poświęca też sporo miejsca otoczeniu cesarza Klaudiusza, a także grupie ludzi, zwanych donosicielami, którzy osiągnęli z cesarstwie spore wpływy. Donosiciele rekrutowali się z różnych warstw społecznych; sporo z nich to wyzwoleńcy, motywowani głównie perspektywą otrzymania pokaźniej części majątku osoby, na którą złożyli skuteczny donos, eliminujący tę osobę z grona żywych.

Profesor Krawczuk omawia najgłośniejszy w czasach Klaudiusza donos wyzwoleńca Narcyza na żonę cesarza Messalinę i pretora Pallasa o romans, którego efektem miał być zamach stanu i usunięcie cesarza. Potem Narcyz doprowadził do małżeństwa cesarza z siostrą Kaliguli, Agryppiną, która zresztą miała już syna, Nerona. Od tego momentu zaczyna się właściwa opowieść o Neronie, którego Klaudiusz, pod wpływem pięknej Agryppiny, usynowił, odsuwając tym samym od dziedziczenia tronu swego naturalnego syna, Brytanika.

Czytelnik śledzi niekończące się intrygi Agryppiny i działania filozofa-stoika Seneki, który za Kaliguli był na wygnaniu, z którego wycofał go Klaudiusz. Seneka wkrótce stał się najpotężniejszym „doradcą” cesarzy; najpierw Klaudiusza, a potem Nerona.

Z książki wynika wyraźny wniosek: cesarstwo to nie tylko cesarz, obawiający się spisku na swoje życie, ale i jego otoczenie, to ludzie, walczący o wpływy, o dostęp „do ucha” cesarza, a tym samym, o dostęp do decyzji władczych. Neron; autor sugeruje, że otruł on Klaudiusza, że zabił własną matkę, zresztą nieustanną intrygantkę, ale że jednocześnie Neron robił wrażenie, że jest dobry i łagodny. To on, kochany przez naród, stosował na co dzień praktykę „panem et circenses”, czyli „chleba i igrzysk”, grał i śpiewał, domagając się komplementów od słuchaczy, sporo podróżował.

Autor poświęca wiele miejsca polityce podbojów, stosowaną przez Rzym, pożarowi Rzymu za Nerona (w tym ostatnim przypadku, nie uznaje on, że Rzym został podpalony przez Nerona, jak to głoszą liczni historycy).

Wreszcie, koniec Nerona: też ginie w wyniku rewolty, ale umiera śmiercią samobójczą.

Znakomita książka wybitnego historyka starożytności. Czytając ją można dojść do wniosku, że dzisiejszy system władzy prawie nie różni się od starożytnego: podobne metody i mechanizmy, podobne fobie i sentymenty.

                                                                                              Jacek Potocki

Aleksander Krawczuk. „Neron”. Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, Warszawa 2019

W wydaniu nr 215, październik 2019, ISSN 2300-6692 również

  1. MUZYKA DECYDENTA

    Wirtuoz
  2. HISTORIA DECYDENTA

    Władca
  3. KRYMINAŁ DECYDENTA

    Atomowa tajemnica
  4. CHILIJSKI KOCIOŁ

    Wrzenie narastało latami
  5. HISTORIA DECYDENTA

    Polacy a Żydzi
  6. FILOZOFIA I DYPLOMACJA

    Mocny sojusz?
  7. LEKTURY DECYDENTA

    Internet rajem dla wywiadu
  8. WIATR OD MORZA

    Krajobraz po bitwie
  9. ZDROWIE DECYDENTA

    Allergoff na roztocze
  10. BREXIT W IZBIE GMIN

    Funt zareaguje gwałtownie
  11. DECYDENT GLOBTROTER

    Jedziemy do Stambułu
  12. MUZYKA DECYDENTA

    Muniek wraca solo
  13. REPORTAŻ DECYDENTA

    U somalijskich piratów
  14. WRACAĆ - NIE WRACAĆ?

    Dylemat Polaków breksitowych
  15. KU PRZESTRODZE

    Historia lubi się powtarzać
  16. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Trump na Twitterze
  17. NIECHCIANI NOBLIŚCI

    Miłosz, Wałęsa, Tokarczuk
  18. DECYDENT POLIGLOTA

    Mówimy po angielsku bez błędów
  19. W SIEDZIBIE IMR

    Allergoffem w roztocze
  20. LEKTURY DECYDENTA

    Dobry, polski kryminał
  21. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Spojrzenie na socjalizm
  22. LEKTURY DECYDENTA

    Bolesny temat
  23. WIATR OD MORZA

    Trzynastego
  24. CO SIĘ W GŁOWIE MIEŚCI

    Honorowość a spolegliwość
  25. THRILLER DECYDENTA

    Zaskakujące zakończenie