Established 1999

HISTORIA DECYDENTA

14 grudzień 2020

Fikcja, oparta na rzeczywistości

Jest to książka o losach Żydówki, Hanny Śliwki i jej rodziny, w czasie Holokaustu, na Ukrainie, w nieistniejącej dzisiaj miejscowości Kwasowa.

Książka ta dotyczy faktów fikcyjnych, ale jest oparta na rzeczywistych przeżyciach Esthery Stermer, przedstawionych w pewnym filmie, który zainspirował autorkę do napisania książki.

Już na samym początku powieści czytelnik zapoznaje się z aktami wrogości, jakie wobec ludności żydowskiej demonstrują Ukraińcy i Rosjanie. Generalnie, Żydzi traktowali swoją miejscowość jako oazę spokoju, choć „małe grupy” Polaków i Rosjan traktowały ich źle, wyzywały i zaczepiały.

Autorka opisuje sytuację po zajęciu polskich kresów w dniu 17 września 1939 roku przez Armię Czerwoną: polityczna poprawność chyba nie pozwoliła jej przypomnieć, jak Żydzi fetowali wejście wojsk Stalina na Ukrainę, chociaż pisze o tajemniczych zniknięciach polskiej elity, którą Stalin postanowił zniszczyć.

Pisze też o zażyłości, jaką ojciec rodziny utrzymywał z miejscowym szefem NKWD, komisarzem Jegorowem. Ojciec bohaterki, jako „złota rączka”, był dość popularny w Kwasowej, co spowodowało konieczność zniknięcia całej rodziny żydowskiej z oczu miejscowej społeczności, w miarę coraz większego panoszenia się Niemców. To jest zasadnicza część powieści. Ukraińcy bardzo liczyli na pomoc Niemców w uzyskaniu niepodległości.

Czytelnik uzyskuje też sporo informacji o zwyczajach Żydów, o ich religijności. Otrzymuje pełnię wyjaśnień, dotyczących tzw. szabesgojów. Interesujące są stosunki bohaterki powieści z panią Ałłą Petrowicz, która dostarcza rodzinie chrześcijańskie pisanki. Autorka przedstawia też młodych, żydowskich sabotażystów, ukrywanych w stodole. Pisze również o bohaterstwie księży katolickich, pomagającym w różny sposób prześladowanym Żydom. Autorka nie pisze o przyczynie zniknięcia Rosjan z Kwasowej. Mogło to się stać po agresji III Rzeszy na ZSRR, w czerwcu 1941 roku. Pełnymi władcami Ukrainy i ludzi, w tym Żydów, stają się wówczas Ukraińcy, nadal współpracujący ochoczo z Niemcami.

Ukazana jest ostatnia droga ormiańskich Żydów. Ukazana jest też rejestracja wszystkich Żydów i ucieczka powieściowej rodziny, najpierw do leśnej altany, na koniec do jaskini. Uciekają też inni Żydzi. Bohaterka powieści poznaje system informacji, przekazywanych przez polskiego leśnika na Drzewie Świadku. W tle czytelnik otrzymuje  wiadomości o gehennie Żydów, o diecie ukrywających się. Ostrzeżeni przez przyjaciela, Jurija, Żydzi uciekają z altany do jaskini, do której wejście pewnego dnia zasypują Ukraińcy. Bohaterka powieści wyrusza z wujkiem na zewnątrz, by ostrzec ojca. Wuj zostaje schwytany przez Niemców, a dziewczynie udaje się uciec. Wreszcie ojciec wraca do rodziny. Po przegnaniu Niemców, bohaterowie powieści jadą do Polski, do obozu przejściowego, by potem pojechać do Ameryki.

Super książka, w której jest wiele o Polakach, pomocnych Żydom w czasach Holokaustu, na byłych, polskich Kresach. Amerykańska pisarka przedstawiła bohaterstwo Polaków, narażonych na śmierć za udzielanie pomocy Żydom. Takich Polaków, zaangażowanych w ratowanie Żydów, było w latach niemieckiej okupacji ponad milion. Czy w Ameryce i w Izraelu, potomkowie niemieckich ofiar, o tym pamiętają?

                                                                                              Jacek Potocki

Tara Lynn Masih. „Tak naprawdę, mam na imię Hanna”. Tłum. Piotr Kuś. Wydawnictwo „Replika”, Poznań 2020, str. 286

W wydaniu nr 229, grudzień 2020, ISSN 2300-6692 również

  1. ANIOŁ, DIABEŁ, TUROŃ

    Hej ho, hej ho, kolędować się szło
  2. POLITYKA DECYDENTA

    Werblan o sobie
  3. KOBIETY DECYDENTA

    Erotyka po japońsku
  4. FILOZOFIA I DYPLOMACJA

    Problemy Joe Bidena
  5. LEKTURY DECYDENTA

    Relacja uciekiniera z KGB
  6. OPOWIASTKA ADWENTOWA

    Pamiętajcie o diduchu
  7. WIATR OD MORZA

    Lubię być z nią...
  8. HISTORIA DECYDENTA

    Fikcja, oparta na rzeczywistości
  9. EWOLUCJA MORALNOŚCI

    Kilka pytań
  10. BIBLIOTEKA DECYDENTA

    Polityka historyczna
  11. KOBIETY DECYDENTA

    Czy była niemieckim szpiegiem?
  12. KRYMINAŁ DECYDENTA

    Gangster i glina
  13. DECYDENT POLIGLOTA

    Niemiecki nie jest trudny
  14. OPOWIADANIE

    Trzy rzuty kością
  15. CO SIĘ W GŁOWIE MIEŚCI

    Odejść z honorem
  16. LEKTURY DECYDENTA

    Wesołe jest życie staruszka
  17. WIATR OD MORZA

    Lockdown po polskiemu
  18. EWOLUCJA MORALNOŚCI

    Słowa, słowa, słowa...